Chiết khấu 0 đồng/lít, đại lý xăng dầu than “sống dở chết dở”

	Giá xăng giảm hơn 1.000 đồng/lít, về mức hơn 22.000 đồng/lít
	Vì sao giá dầu diesel trong nước lần đầu tiên đắt hơn giá xăng?
	Tạm thời chưa tước giấy phép với 5 doanh nghiệp đầu mối xăng dầu

Toàn cảnh hội nghị

Lỗ chồng lỗ

Chia sẻ tại Hội nghị giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu sáng ngày 21/9, bà Nguyễn Thị Sinh, Giám đốc Công ty TNHH MTV xăng dầu Chiến Thắng Yên Bái cho biết, doanh nghiệp đang đối mặt rất nhiều khó khăn trong chiết khấu xăng dầu.

Cách đây 6 năm, mức chiết khấu khoảng 600 đồng/lít, doanh nghiệp mới đủ chi phí vận hành. Hiện nay, doanh nghiệp có 5 cửa hàng và 10 đại lý. Doanh nghiệp nhập xăng dầu tại kho Đức Giang (Hà Nội) với chiết khấu bằng 0 đồng/lít, có thời điểm cao hơn là 20 đồng/lít, 70 đồng/lít.

Trong khi đó, chi phí vận chuyển từ kho Đức Giang đến TP. Yên Bái khoảng 450 đồng/lít. Các đại lý của Công ty cách TP. Yên Bái khoảng 100-120km, chủ yếu là đường đất, vùng sâu, vùng xa, thậm chí mùa lũ lụt việc vận chuyển đi lại còn khó khăn hơn nhiều.

“Tính chi tiết, chi phí vận chuyển xăng dầu từ kho Đức Giang đến các đại lý khoảng 700 đồng/lít. Mức chiến khấu doanh nghiệp tính toán phải khoảng 1.200-1.300 đồng/lít mới đủ để bù trừ chi phí cho doanh nghiệp”, bà Sinh nói.

Về tình trạng cung ứng xăng dầu, bà Sinh thông tin thêm, từ khoảng tháng 8/2022 đến nay, tình trạng khan hiếm, đứt hàng xảy ra liên tục. Thời gian trước, doanh nghiệp đầu mối cấp xăng dầu cho Công ty theo sản lượng bình quân của 3 tháng trước đó, song hiện nay khi nào có hàng mới cấp.

Thời điểm cấp hàng nhiều là khoảng 27 m3 xăng dầu/ngày, trong khi khu cầu thực tế của 5 cửa hàng và 10 đại lý của Công ty gấp khoảng 2,5 lần con số đó. Điều này dẫn tới tình trạng khi doanh nghiệp nhập xăng dầu về không biết phân chia sản lượng thế nào cho các cửa hàng, đại lý trong hệ thống.

“Với phương án lấy hàng tại nơi khác, doanh nghiệp gặp khó khăn vì nếu kho xa thì chi phí cao, thời gian dài khoảng 2-3 ngày sẽ dẫn tới đứt nguồn cung. Trong trường hợp đứt nguồn cung, không có xăng dầu bán, doanh nghiệp lại chịu áp lực kép khi lực lượng quản lý thị trường, Sở Công Thương xuống kiểm tra, yêu cầu không được đóng cửa hàng, đóng cửa phải thu hồi giấy phép”, bà Sinh nói.

Tương tự, ông Nguyễn Đức Hạnh, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc Công ty Cổ phần dầu khí Sơn Hải chia sẻ: từ tháng 7/2022 đến nay, chiết khấu các đầu mối nhập khẩu cho thương nhân phân phối xăng dầu và doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu rất thấp, có những thời điểm chiết khấu bằng 0 đồng/lít, 50 – 100 đồng/lít tại kho đầu nguồn.

Với chiết khấu như vậy, thương nhân càng bán càng lỗ, chi phí không đủ bù đắp cho chi phí kinh doanh cố định, lỗ chồng lỗ.

Cũng “đau đầu” về mức chiết khấu xăng dầu quá thấp, bà Lê Thị Nhã, chủ doanh nghiệp tư nhân Văn Phúc (Thường Tín, Hà Nội) bộc bạch, nhiều tháng nay doanh nghiệp Văn Phúc ở trạng thái lỗ vốn. Nếu mức chiết khấu cứ duy trì như hiện nay, doanh nghiệp sẽ phải phá sản.

Đảm bảo mức chiết khấu tối thiểu

Ông Nguyễn Đức Hạnh tính toán, chi phí tối thiểu cho 1 lít xăng dầu từ cảng đầu nguồn cho đến khâu bán lẻ, công ty của ông Hạnh phải chi phí vận chuyển nội địa khoảng 375 đồng/lít thực tế. Chi phí tiền lương bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, kinh phí công đoàn cho người lao động tại cửa hàng tối thiểu là 300-350 đồng/lít…

Giá thành thực tế phải chi phí cho 1 lít xăng từ khâu vận chuyển, kho đầu nguồn đến bán lẻ là 1.200 đồng – 1.341 đồng/lít; với dầu là 1.130 đồng- 1.254 đồng/lít.

“Để đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, an sinh xã hội, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội thì 1 lít xăng chi phí tối thiểu là 1.517 đồng – 1641 đồng/lít và với dầu là 1.430 – 1554 đồng/lít mới đảm bảo và bù đắp được chi phí kinh doanh xăng dầu cho thương nhân phân phối cũng như đại lý bán lẻ xăng dầu”, ông Hạnh nhấn mạnh.

“Các cơ quan quản lý nhà nước kiểm soát chặt chẽ giá thành đầu vào của các doanh nghiệp đầu mối nhập khẩu xăng dầu, đảm bảo tính đúng, tính đủ chi phí thực tế cho các đầu mối nhập khẩu. Nhà nước có quy định yêu cầu các đầu mối nhập khẩu cho các tổng đại lý, đại lý, chiết khấu hoa hồng mức tối thiểu để đảm bảo đủ chi phí trong kinh doanh”, ông Hạnh kiến nghị.

Giám đốc Công ty TNHH MTV xăng dầu Chiến Thắng Yên Bái cũng đề nghị các cơ quan quản lý nhà nước tạo điều kiện cho doanh nghiệp để doanh nghiệp đủ chi phí vận hành.

Theo bà Nguyễn Thị Bích Hường, Chi hội xăng dầu (Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam): doanh nghiệp bán lẻ ở cuối chuỗi, không được quyền quyết định nên cần sự chia sẻ của doanh nghiệp đầu mối; kiến nghị đưa ra mức giá bán lẻ phải đảm bảo chi phí lưu thông, tránh hạ giá lấy thành tích nhưng tăng lỗ cho doanh nghiệp.

Về chu kỳ điều chỉnh giá xăng dầu, theo bà Hường, hiện nay theo quy định giá xăng dầu sẽ điều chỉnh vào các ngày 1, 11, 21 hàng tháng. Khi đã có quy định thì nên thực hiện đúng, không nên lùi thời gian điều chỉnh giá khi có các kỳ nghỉ. Thực tế, có kỳ nghỉ kéo dài nhiều ngày như 5 ngày, thậm chí 9 ngày, trong khi thị trường xăng dầu biến động liên tục.

“Giá thế giới thay đổi thì chỉ 1 ngày sau mức chiến khấu đã thay đổi. Nếu duy trì cách làm việc như vậy không khác nào quay trở lại thời kỳ bao cấp”, bà Hường bày tỏ quan điểm.

Từ góc độ cơ quan quản lý nhà nước, ông Hoàng Anh Tuấn, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) nêu rõ, Việt Nam sản xuất được 70-75% xăng dầu, nhập khẩu trên dưới 20% để đảm bảo đáp ứng nhu cầu trên 23 triệu m3 xăng dầu mỗi năm.

Thời gian qua, không chỉ Việt Nam mà nhiều nước trên thế giới cũng gặp khó khăn, đặc biệt trong công tác đảm bảo nguồn cung xăng dầu.

“Về vấn đề điều hành, chiết khấu xăng dầu, chúng tôi là đơn vị tham mưu chính sách. Bản chất cuối cùng của chính sách là thực tiễn, thực tiễn doanh nghiệp đối mặt nhiều khó khăn, chúng tôi sẽ tiếp thu, tham mưu điều chỉnh làm sao cho phù hợp với thực tiễn phát sinh”, ông Tuấn nói.