Cách mạng công nghiệp 4.0 có thể làm thay đổi toàn diện ngành kế toán, kiểm toán

Toàn cảnh hội nghị.

Phát biểu tại hội thảo “Cách mạng công nghiệp 4.0- thời cơ và thách thức với kế toán kiểm toán” do Bộ Tài chính phối hợp với Hiệp hội công chứng và kiểm toán Anh tổ chức vào sáng ngày 6/7, ông Phạm Sỹ Danh, Chủ tịch Hiệp hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA) cho biết, theo kết quả khảo sát của VACPA, các doanh nghiệp kế toán và kiểm toán đều cho rằng cách mạng công nghiệp 4.0 đang và sẽ tác động lớn đến ngành, đặc biệt có thể làm biến đổi toàn diện ngành trong tương lai không xa.

Tuy nhiên, kết quả khảo sát của VACPA cũng cho thấy, thách thức lớn nhất mà ngành kế toán, kiểm toán gặp phải đó là yêu cầu về lao động có trình độ công nghệ thông tin; sự đầu tư tài chính lớn; việc kiểm soát các dữ liệu kế toán khó hơn trước, trong khi sự cạnh tranh làm giảm thị phần diễn ra ngày càng gay gắt.

Dự báo trong 3 đến 10 năm tới, các phần mềm và hệ thống thông minh sẽ thay thế công việc thủ công, tự động hóa các quy trình phức tạp và đa diện (như hoàn tất các thỏa thuận tài chính), hỗ trợ các xu hướng dịch vụ thuê ngoài và tái sử dụng nội bộ một số dịch vụ khác.

Đáng chú ý, cách mạng công nghiệp 4.0 cũng khiến một số vấn đề về phạm trù đạo đức nghề nghiệp bị thay đổi. Các dữ liệu lớn thu thập trong quá trình cung cấp dịch vụ tư vấn, kế toán, kiểm toán, tài chính cho khách hàng sẽ được sử dụng, phân tích như thế nào; tính cạnh tranh độc quyền của các doanh nghiệp lớn.

Ông Đặng Văn Thanh, Chủ tịch Hội Kế toán và kiểm toán Việt Nam (VAA) nhấn mạnh, kế toán là một trong những lĩnh vực dẫn đầu về ứng dụng công nghệ thông tin. Do vậy, quy trình kế toán, kể cả hoạt động ghi sổ, lập báo cáo tài chính đã và sẽ có sự thay đổi căn bản khi hầu hết các phần hành kế toán đều ứng dụng công nghệ thông tin. Tuy nhiên, cách mạng công nghiệp 4.0 đặt ra thách thức lớn về vấn đề bảo mật, trước hết là bảo mật trong thông tin kế toán quản trị, nghiệp vụ thanh toán, các hoạt động đầu tư. Điều này đòi hỏi hệ thống tài chính phải có trách nhiệm xã hội nhiều hơn đến tính an toàn và riêng tư trong thông tin tài chính, kế toán.

Trước các thách thức này, ông Thanh cho rằng các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán cần phải chủ động chuẩn bị để hạn chế các tác động tiêu cực. Ngoài việc đổi mới và ứng dụng công nghệ hiện đại, các doanh nghiệp cần chú trọng tới vấn đề quản lý an ninh mạng.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng cần phải đổi mới và thiết lập mới các quy trình kế toán, từ việc thu thập, xử lý và nhập dữ liệu chứng từ kế toán đến quá trình xử lý và kết xuất thông tin; Tạo điều kiện thuận lợi cho kế toán viên, kiểm toán viên khai thác và sử dụng nguồn dữ liệu kế toán một cách nhanh và hiệu quả.

Về phía các hội nghề nghiệp và Bộ Tài chính, ông Phạm Sỹ Danh cho rằng, doanh nghiệp mong muốn được hỗ trợ tài chính và kỹ thuật trong việc phát triển ứng dụng kiểm toán, kế toán; đào tạo thông qua các khóa học chuyên nghiệp. Còn các trường đại học, ngoài đào tạo chuyên ngành theo hướng ứng dụng công nghệ thông tin cần phải thay đổi toàn diện chương trình đào tạo theo hướng chuyên sâu, gắn giữa đào tạo nghiên cứu với doanh nghiệp theo cơ chế hợp tác cùng có lợi.