Xuất khẩu hạt điều: Thấp thỏm vì giảm giá

	Xuất khẩu hạt điều chậm lại trong quý 1, bật tăng các quý sau
	Xuất khẩu hạt điều nhắm đích 3,6 tỷ USD
	Thị trường điều thô và điều nhân đều cạnh tranh khốc liệt năm 2021

Giá XK nhân điều chưa tăng nhưng giá NK điều thô vẫn tăng do công suất chế biến điều của các nhà máy chế biến quá lớn, luôn trong tình trạng "đói" nguyên liệu. Ảnh: ST

Lượng tăng, trị giá giảm

Theo thông tin mới nhất từ Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT), XK hạt điều quý đầu tiên của năm nay đạt 108 nghìn tấn và 634 triệu USD, tăng 13,2% về khối lượng nhưng giảm 5,8% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020. Hoa Kỳ, Trung Quốc và Hà Lan vẫn duy trì là 3 thị trường NK điều lớn nhất của Việt Nam chiếm thị phần lần lượt là 25,1%, 16,8% và 9,5% tổng trị giá XK. Trong các tháng đầu năm 2021, trị giá XK điều tăng mạnh nhất tại thị trường Tiểu vương quốc Ảrập Thống nhất (gấp 5,67 lần). Ngược lại, thị trường có trị giá XK điều giảm mạnh nhất là thị trường Anh giảm 58,9%.

Đáng chú ý, giá hạt điều XK bình quân 2 tháng đầu năm 2021 đạt 5.867 USD/tấn, giảm tới 16,8% so với cùng kỳ năm 2020. Tại thị trường trong nước, giá điều nguyên liệu biến động trái chiều trong tháng qua. Cụ thể, điều khô mua xô tại Bình Phước giảm từ 34.000 đồng/kg xuống 31.500 đồng/kg; tại Đồng Nai, điều khô mua xô tăng từ 28.000 đồng/kg lên 30.500 đồng/kg. “Tính chung 3 tháng đầu năm, giá điều nguyên liệu tại Bình Phước tăng từ đầu năm cho đến khoảng giữa tháng 3, sau đó bắt đầu giảm, trong khi lại tăng nhẹ ở Đồng Nai”, ông Nguyễn Quốc Toản, Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản cho biết.

Từ góc độ DN, ông Tạ Quang Huyên, Tổng giám đốc Công ty Hoàng Sơn 1 (huyện Bù Đăng, Bình Phước) cho biết, từ đầu năm đến nay tiêu thụ điều sang các thị trường XK điều nhân của Việt Nam đều khả quan. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng sản lượng XK cao hơn nhiều so với trị giá XK. Đó là nguyên nhân khiến cho mức giá XK bình quân quý 1/2021 thấp hơn so với cùng kỳ năm trước. “Giá điều nhân XK giảm thấp là do chịu ảnh hưởng dịch Covid-19 từ năm trước”, ông Huyên nói.

Theo phân tích từ Hiệp hội Điều Việt Nam, quý 1 ngành điều vẫn XK tốt, tăng mạnh về khối lượng nhưng giá XK thấp hơn cùng kỳ năm trước. Bởi vậy, kim ngạch XK tăng không tương xứng với mức tăng khối lượng. Có một nghịch lý là giá XK nhân điều chưa tăng nhưng giá NK điều thô vẫn tăng do công suất chế biến điều của các nhà máy chế biến quá lớn, luôn trong tình trạng "đói" nguyên liệu. Đó là nguyên nhân dẫn tới tình trạng các nhà máy tranh nhau mua nguyên liệu.

Còn khó khăn

Ông Phạm Văn Công, Chủ tịch Hiệp hội Điều Việt Nam nhận định: "Thị trường XK điều 6 tháng đầu năm vẫn còn khó khăn. Nửa cuối năm 2021, tình hình dịch bệnh trên thế giới có thể sẽ được kiểm soát, từ đó việc XK sẽ thuận lợi hơn. Tôi hy vọng năm 2021 sẽ là năm thành công của ngành điều".

Một số chuyên gia trong ngành điều đánh giá, thị trường điều thô năm nay có nhiều biến động. Các nước XK điều thô đưa ra các chính sách hạn chế bán điều thô giá thấp. Vì thế, giá điều nguyên liệu năm nay nhìn chung tăng cao hơn năm trước. Khuyến cáo dành cho các DN XK là không nên NK nhiều điều thô nếu giá NK ở mức cao, không cân đối được với giá điều nhân.

Trong dài lâu, ông Nguyễn Xuân Khôi, Phó Trưởng ban Khoa học – Công nghệ của Hiệp hội Điều Việt Nam nhấn mạnh: Để duy trì lợi thế, tăng tính cạnh tranh, tránh dịch chuyển sản xuất qua các nước có nguồn nguyên liệu dồi dào, các nhà máy chế biến điều tại Việt Nam cần phải có định hướng và thực hiện các giải pháp cần thiết về khoa học công nghệ. Trong đó, các nhà máy cần đặc biệt phải tập trung nâng cao chất lượng và đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm trong một số khâu như cắt tách (tỷ lệ nhiễm dầu nhiều),...

"Trong dài lâu, DN điều Việt Nam cũng phải xây dựng nhận diện thương hiệu điều Việt Nam, làm chủ công nghệ, nâng cao năng lực quản lý, tạo lợi thế cạnh tranh trong sản xuất chế biến điều so với các nước khác…; chuyển dịch dần từ chế biến thô sang chế biến sâu để gia tăng giá trị sản phẩm cũng như giá trị thương hiệu điều Việt Nam", ông Khôi nói.