Gỡ 'điểm nghẽn' hạ tầng logistics, thúc đẩy xuất nhập khẩu

Ngày 22/8/2025, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam – Chi nhánh khu vực TP. Hồ Chí Minh (VCCI-HCM) phối hợp cùng Đại sứ quán Australia thông qua Chương trình Aus4Skills công bố báo cáo nghiên cứu “Gia tăng liên kết logistics nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội vùng Đông Nam Bộ”.

Theo kết quả công bố, vùng Đông Nam Bộ – bao gồm TP. Hồ Chí Minh, Đồng Nai và Tây Ninh (trước đây bao gồm TP. Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bình Dương, Bà Rịa-Vũng Tàu, Bình Phước và Tây Ninh) – là vùng kinh tế năng động bậc nhất, đóng góp gần 32% GDP, 44,7% ngân sách quốc gia.

Tuy nhiên, những “điểm nghẽn” về hạ tầng do tốc độ đô thị hoá nhanh, hạ tầng giao thông thiếu đồng bộ giữa các tỉnh, thể chế, quy trình, thủ tục chồng chéo đang khiến chi phí logistics tăng cao, thời gian vận chuyển kéo dài dẫn tới giảm năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.

Từ thực tế trên, trong báo cáo, nhóm nghiên cứu đã đề xuất ba nhóm giải pháp đột phá, gồm: Tối ưu hóa cơ sở hạ tầng thông qua kết nối đồng bộ bằng cách tăng cường liên thông giữa các phương thức vận tải như đường bộ – đường thủy – đường sắt – hàng không, đẩy nhanh tiến độ xây dựng sân bay Long Thành và cụm cảng Cái Mép – Thị Vải.

Đồng bộ hóa và thống nhất thể chế, quy trình, hệ thống: Thành lập Ủy ban Logistics vùng, cải cách thủ tục, áp dụng hệ thống thông quan điện tử chung.

Chuẩn hóa phát triển nguồn nhân lực: Quy hoạch hệ thống đào tạo thống nhất, chuẩn đầu ra, tăng cường hợp tác giữa các cơ sở giáo dục nghề nghiệp– doanh nghiệp – cơ quan quản lý.

Những điểm nghẽn về logistics kỳ vọng được tháo gỡ. Ảnh: T.H

Phát biểu tại hội thảo, Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam Võ Tân Thành khẳng định, báo cáo đã cung cấp một bức tranh toàn cảnh, chỉ ra các điểm nghẽn chính về hạ tầng, thể chế, quy trình và nguồn nhân lực, đồng thời đề xuất những khuyến nghị cụ thể như tối ưu hóa đầu tư hạ tầng vùng, thiết lập cơ chế điều phối logistics chung, và chuẩn hóa đào tạo nhân lực.

Báo cáo càng có giá trị trong bối cảnh cả nước đang tiến hành sáp nhập các đơn vị hành chính tỉnh, thành phố để nâng cao hiệu quả quản lý. Các phân tích và khuyến nghị trong báo cáo, vì vậy không chỉ có ý nghĩa cho Đông Nam Bộ, mà còn là tài liệu tham khảo quan trọng cho các địa phương khác trên cả nước khi triển khai quá trình sáp nhập, tái cơ cấu và liên kết vùng một cách đồng bộ và hiệu quả.

GS.TS. Thái Văn Vinh, đại diện nhóm nghiên cứu cho biết, không chỉ dừng lại ở các yếu tố ở cấp độ vĩ mô như đồng bộ hoá thể chế hay nhất thể hoá quy trình/hệ thống, nghiên cứu cũng cho thấy các yếu tố như doanh nghiệp, cơ quan hữu quan và các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đóng vai trò là những mắt xích quan trọng trong việc thúc đẩy liên kết logistics vùng.

Báo cáo không chỉ là công cụ hoạch định chiến lược cho các nhà quản lý, mà còn là minh chứng cho mối quan hệ hợp tác sâu rộng Việt Nam – Australia trong các lĩnh vực phát triển hạ tầng, thương mại và phát triển nguồn nhân lực.

Bà Sarah Hooper, Tổng lãnh sự Australia tại TP. Hồ Chí Minh cho rằng, với sự hỗ trợ của Australia, các bộ ngành, doanh nghiệp cảng và logistics của Việt Nam đã và đang cùng nhau hợp tác và chia sẻ thông tin cũng như đề xuất chính sách cho sự phát triển của vùng.

Theo bà Sarah Hooper, trong thời gian qua, Australia đã chia sẻ kinh nghiệm phát triển hệ thống giáo dục nghề nghiệp với Việt Nam thông qua Dự án Aus4Skills, hỗ trợ Việt Nam phát triển nguồn nhân lực nhằm nắm bắt các cơ hội kinh tế mới, thúc đẩy phát triển bền vững và đóng góp vào sự ổn định khu vực.