Bất chấp biến động, xuất khẩu cá tra vẫn tăng trưởng 2 con số

Nhiều doanh nghiệp nước ngoài tìm hiểu sản phẩm cá tra tại Triển lãm quốc tế thủy sản năm 2025. Ảnh: T.H

Tăng trưởng tại nhiều thị trường

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), 7 tháng năm 2025, xuất khẩu (XK) cá tra Việt Nam ghi nhận mức tăng trưởng dương trong bối cảnh thương mại toàn cầu nhiều biến động. Toàn ngành đạt kim ngạch trên 1,2 tỷ USD, tăng 11% so với cùng kỳ.

Trong đó, thị trường Trung Quốc và Hồng Kông tiếp tục duy trì là nhà nhập khẩu nhiều nhất cá tra Việt Nam. Tính đến hết tháng 7/2025, XK cá tra sang thị trường này đạt 302 triệu USD, giảm 4% so với cùng kỳ năm ngoái, chiếm gần 25% tỷ trọng trong tổng giá trị cá tra Việt Nam XK sang các thị trường.

Tương tự, khối các nước CPTPP trở thành điểm sáng nổi bật về nhập khẩu cá tra Việt Nam. XK cá tra Việt Nam sang CPTPP trong 7 tháng qua đạt 208 triệu USD, tăng 34% so với cùng kỳ năm ngoái.

Sự tăng trưởng này đến từ các thị trường như Canada, Malaysia và một số nước châu Mỹ, nhờ ưu đãi thuế quan và ổn định nhu cầu tiêu dùng.

XK cá tra Việt Nam sang Mỹ trong 7 tháng đầu năm nay đạt 206 triệu USD, tăng 8% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, chính sách thuế quan mới dự kiến áp dụng từ 1/8 đang tạo ra “dấu hỏi lớn” cho triển vọng những tháng cuối năm.

Brazil tiếp tục cho thấy tiềm năng khi 7 tháng đầu năm nay, XK cá tra sang thị trường này đạt 106 triệu USD, tăng 64% so với cùng kỳ năm ngoái. Thế nhưng, đây cũng là thị trường đang đối mặt nguy cơ chịu tác động gián tiếp từ thuế 50% mà Mỹ dự kiến áp dụng đối với hàng hóa có xuất xứ từ nước này, nếu cá thịt trắng nằm trong danh mục bị ảnh hưởng.

Tính đến hết tháng 7/2025, XK cá tra sang EU đạt 104 triệu USD, tăng 5% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, Tây Ban Nha, Bỉ, Italy và Pháp đều tăng trưởng tốt, bù đắp phần suy giảm tại Đức và Hà Lan.

Ưu tiên sản phẩm giá trị gia tăng

Theo VASEP, phile cá tra đông lạnh vẫn là sản phẩm cá tra chủ lực Việt Nam XK sang các thị trường. Giá trị XK sản phẩm này trong 7 tháng năm 2025 đạt 976 triệu USD, tăng 11% so với cùng kỳ năm ngoái.

Đáng chú ý, XK cá tra chế biến mã HS16 đạt 30 triệu USD trong 7 tháng đầu năm, tăng 41% so với cùng kỳ năm 2024. Sự gia tăng này phản ánh xu hướng chuyển dịch sang sản phẩm có giá trị gia tăng cao hơn, đáp ứng các yêu cầu khắt khe của thị trường, đồng thời giảm bớt rủi ro từ thuế quan và biến động giá nguyên liệu.

Theo đánh giá của các doanh nghiệp, từ nay đến cuối năm, XK cá tra Việt Nam sẽ chịu ảnh hưởng đồng thời từ nhiều yếu tố. Thông tin từ tháng 7 về khả năng Mỹ áp dụng mức thuế nhập khẩu mới đối với một số đối tác thương mại, trong đó có các quốc gia xuất khẩu cá thịt trắng, đang tạo ra tâm lý thận trọng cho doanh nghiệp và nhà nhập khẩu.

Colagen chế biến từ phụ phẩm cá tra của Vĩnh Hoàn. Ảnh: T.H

Việc Mỹ áp thuế 20% với hàng xuất khẩu Việt Nam khiến doanh nghiệp chịu sức ép lớn hơn về chi phí đầu vào, thương lượng giá bán, cũng như tiến độ giao hàng.

Cùng với đó, chính sách thuế quan mới của Mỹ có thể tạo ra sự dịch chuyển nguồn cung trong chuỗi cá thịt trắng toàn cầu, mang đến cả cơ hội mở rộng thị phần và rủi ro cạnh tranh giá.

Ngoài ra, nhu cầu tại Trung Quốc cần được theo dõi sát, nhất là trong bối cảnh thị trường này nhạy cảm với biến động giá và tồn kho. Hơn thế nữa, EU và CPTPP được dự báo tiếp tục là “điểm tựa” nhờ lợi thế FTA và sức mua ổn định.

Tuy nhiên, với năng lực chế biến được đầu tư bài bản và xu hướng chuyển dịch từ xuất khẩu thô sang chế biến sâu ngày càng rõ nét, các doanh nghiệp XK cá tra còn nhiều dư địa để điều chỉnh chiến lược và thích ứng nhanh hơn với biến động thương mại.

Đại diện công ty cổ phần thủy sản Vĩnh Hoàn cho biết, trước đây phụ thuộc nhiều vào thị trường Mỹ và Trung Quốc, nhưng hiện nay đơn hàng từ EU và Trung Đông đang gia tăng. Đặc biệt, các sản phẩm cá tra chế biến sẵn, đóng gói tiện lợi được khách hàng ưa chuộng, giúp gia tăng giá trị xuất khẩu.

Cùng với việc mở rộng thị trường, nhiều doanh nghiệp đã đẩy mạnh đầu tư công nghệ chế biến để tạo ra các sản phẩm có giá trị gia tăng cao. Cá tra không chỉ dừng lại ở phi lê đông lạnh, mà còn được phát triển thành nhiều dòng sản phẩm như xúc xích, chả cá, bánh burger, hay thậm chí là dầu cá và collagen phục vụ ngành dược phẩm, mỹ phẩm.

Với hướng đi đó, ngành cá tra vẫn có cơ hội duy trì đà tăng trưởng và hoàn thành mục tiêu xuất khẩu năm 2025 với 2 tỷ USD.