Xây dựng chính sách về hải quan vì sự thuận lợi thương mại

	Hoàn thiện khung khổ pháp lý tạo thuận lợi thương mại và nâng cao hiệu quả quản lý theo Cơ chế một cửa quốc gia
	Hoàn thiện chính sách xây dựng mô hình hải quan thông minh, hải quan số

Công chức Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài kiểm tra hàng hóa XNK. Ảnh: N.Linh

Các văn bản chính sách quan trọng về lĩnh vực hải quan đang được xây dựng hướng đến mục tiêu trên, trong đó có dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều tại Thông tư 38/2015/TT-BTC và Thông tư 39/2018/TT-BTC.

Theo Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Mai Xuân Thành, đây là thông tư quy định hầu hết các lĩnh vực nghiệp vụ cơ bản, thể hiện ứng xử giữa cơ quan Hải quan và doanh nghiệp. Thông tư này được sửa đổi trên tinh thần công khai, đơn giản và thuận lợi, tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp theo chỉ đạo chung của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, xử lý được những vấn đề bất cập ngay sau khi văn bản pháp luật được ban hành, đồng thời hiện đại hóa quy trình, thủ tục.

Ông Claudio Dordi, Giám đốc Dự án Tạo thuận lợi thương mại do USAID cho biết, Thông tư 38/2015/TT-BTC và Thông tư 39/2018/TT-BTC là hai văn bản quy định quan trọng trong hướng dẫn Luật Hải quan. Sau một thời gian thực hiện phát sinh những vướng mắc cần sửa đổi, do đó, việc sửa đổi 2 Thông tư này rất quan trọng, kịp thời trong các nỗ lực của Hải quan Việt Nam trong thực hiện cải cách, hiện đại hóa, tạo thuận lợi trong thông quan hàng hóa. Ông Claudio Dordi hy vọng 2 thông tư sau khi được sửa đổi sẽ đơn giản hóa thủ tục, tạo thuận lợi thương mại. Bởi, việc đơn giản hóa thủ tục hải quan đóng vai trò quan trọng giúp tăng trưởng kinh tế và thương mại.

Theo Cục Giám sát quản lý về hải quan, những thủ tục đóng vai trò quan trọng trong hoạt động thông quan hàng hóa được sửa đổi sẽ tạo thuận lợi cho cơ quan Hải quan và doanh nghiệp thực hiện trên tinh thần công khai, minh bạch. Chẳng hạn, đối với hàng hóa vận chuyển chịu sự giám sát hải quan, quy định hiện hành chưa quy định về thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu chuyển cửa khẩu có thay đổi phương thức vận chuyển, phương tiện vận tải trong quá trình vận chuyển chịu sự giám sát hải quan. Do đó, việc sửa đổi quy định này tạo cơ sở pháp lý đảm bảo cho cơ quan Hải quan và doanh nghiệp thống nhất thực hiện.

Bên cạnh việc đơn giản thủ tục hải quan, những vấn đề quản lý gia công, sản xuất xuất khẩu và chế xuất được sửa đổi mang đúng tinh thần giải quyết vướng mắc trong thực tế và hiện đại hóa phương pháp quản lý. Chẳng hạn, quy định về định mức đối với hàng hóa gia công, sản xuất xuất khẩu. Hiện nay một số doanh nghiệp lớn cho nhu cầu kết nối trực tiếp với cơ quan Hải quan để cung cấp thông tin liên quan đến hoạt động nhập-xuất-tồn kho nguyên liệu, vật tư nhập khẩu, sản xuất xuất khẩu với cơ quan Hải quan theo quy định tại khoản 1 Điều 60 Thông tư 38/2015/TT-BTC được sửa đổi, bổ sung tại khoản 39 Điều 1 Thông tư 39/2018/TT-BTC và cơ quan Hải quan đang phát triển hệ thống hải quan số để đáp ứng nhu cầu trên của doanh nghiệp, cũng như áp dụng công nghệ hiện đại trong công tác quản lý hải quan đối với loại hình gia công, sản xuất xuất khẩu, chế xuất.

Bên cạnh đó, thực tế các doanh nghiệp gia công, sản xuất xuất khẩu, chế xuất đều xây dựng định mức sử dụng dự kiến (định mức kỹ thuật) trước khi thực hiện sản xuất, đồng thời việc tính lại định mức thực tế đối với một số ngành hàng như điện tử gặp khó khăn do môt nguyên liệu trải qua nhiều dạng bán thành phẩm mới tạo thành sản phẩm... Đây là các lý do để ban soạn thảo sửa đổi, bổ sung quy định về định mức tại khoản 1 Điều 55 Thông tư 38/2015/TT-BTC được sửa đổi, bổ sung tại Thông tư 39/2018/TT-BTC.

Hay quy định về thông báo cơ sở sản xuất được sửa đổi để đơn giản hơn. Sau khi rà soát thủ tục, bản soạn thảo cho rằng việc kiểm tra điều kiện kiểm tra, giám sát của doanh nghiệp chế xuất ghép với thủ tục kiểm tra cơ sở sản xuất sẽ giảm bớt được thủ tục kiểm tra thực tế tại doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, quy định về báo cáo quyết toán cũng được sửa đổi theo định hướng ứng dụng công nghệ hiện đại (như bigdata, AI, TOT...) vào hoạt động quản lý đối với loại hình gia công, sản xuất xuất khẩu, chế xuất với mục tiêu phân loại chính xác các doanh nghiệp gia công, sản xuất xuất khẩu nhằm áp dụng các biện pháp quản lý tương ứng; giải quyết khó khăn đối với một số ngành hàng như điện tử trong việc phải xác định lại định mức sử dụng thực tế.