Vì sao ngành Giao thông vẫn “tắc” giải ngân vốn đầu tư ?

	Cần mạnh tay hơn với giải ngân vốn đầu tư công
	Công tác đền bù giải toả ảnh hưởng tới tiến độ giải ngân vốn đầu tư
	Tháo gỡ khó khăn trong giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản

Đăng ký nhu cầu cao hơn khả năng thực tế

Theo Báo cáo kiểm điểm công tác giải ngân kế hoạch năm 2018, triển khai kế hoạch đầu tư công năm 2019 của Bộ Giao thông vận tải, dự kiến các nguồn vốn giải ngân năm 2018 ước đạt 33.785 tỷ đồng, chỉ đạt 92,99% kế hoạch. Trong đó, nguồn vốn ngoài NSNN sẽ giải ngân đạt 100% kế hoạch, tương đương với số vốn giải ngân là 10.000 tỷ đồng; nguồn vốn NSNN và TPCP dự kiến giải ngân 23.785 tỷ đồng, đạt 90,3% kế hoạch.

Về kế hoạch đầu tư công năm 2019, Bộ Giao thông vận tải đề nghị phân bổ là 28.912 tỷ đồng (trên tổng số 36.645 tỷ đồng kế hoạch 2019 được thông báo) Ảnh: ST

Về quyết toán các dự án hoàn thành, các chủ đầu tư, Ban Quản lý dự án đã lập, trình quyết toán 39 dự án vốn NSNN với giá trị là 26.812 tỷ đồng, đạt 85% kế hoạch cả năm và 7 dự án BOT; các cơ quan, đơn vị đã thẩm tra, phê duyệt 82 dự án với giá trị phê duyệt là 54.151 tỷ đồng, đạt 101% kế hoạch của năm. Đối với các dự án BOT, BT, đến nay, Bộ đã chấp thuận quyết toán được 62 dự án hoàn thành, đưa vào sử dụng.

Tính theo nguồn vốn, kết quả đến hết tháng 1/2019 sẽ giải ngân được 100% nguồn vốn ngân sách trong nước; đối với nguồn vốn nước ngoài phải giảm trừ 1.835 tỷ đồng; vốn TPCP phải kéo dài giải ngân 1.130 tỷ đồng sang năm 2019. Như vậy, tính kết quả riêng của năm 2018 thì công tác giải ngân của Bộ Giao thông vận tải chưa đạt được như mong muốn.

Theo Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Nhật, một trong những nguyên nhân của việc giải ngân vốn đầu tư chậm là do công tác chuẩn bị đầu tư cho các dự án thực hiện theo quy định của Luật Đầu tư công có nhiều thủ tục hơn so với các quy định trước đây nên tốn nhiều thời gian hơn, gây ảnh hưởng chung tới tiến độ triển khai các dự án.

Đồng thời, Thứ trưởng Nguyễn Nhật cũng khẳng định, việc giải ngân vốn nước ngoài còn có sự khác biệt về quy trình, thủ tục đấu thầu theo quy định trong nước và của nhà tài trợ; chênh lệch về niên độ tài khóa; quy định về mức vốn tối thiểu được làm thủ tục thanh toán, thủ tục ghi thu, ghi chi vốn đã thực hiện... Công tác giải phóng mặt bằng của các dự án phức tạp, vướng mắc kéo dài làm ảnh hưởng đến tiến độ thi công.

Bên cạnh đó, còn một nguyên nhân nữa là do các đơn vị chủ đầu tư, Ban quản lý dự án đăng ký nhu cầu kế hoạch cao hơn khả năng thực tế do lạc quan vào khả năng thực hiện của dự án mà không lường trước được hết những khó khăn, vướng mắc khi thực hiện các thủ tục đấu thầu, đền bù giải phóng mặt bằng, các sự cố công trình, điều kiện thời tiết bất lợi... Ngoài ra, theo quy định của Luật Đầu tư công, thời gian giải ngân kế hoạch hàng năm được kéo dài sang năm sau do đó các đơn vị có tâm lý xây dựng nhu cầu giải ngân ở mức kỳ vọng cao (số vốn không giải ngân hết sẽ được kéo dài thực hiện, giải ngân sang năm sau).

"Trong quá trình điều hành triển khai các dự án, một số đơn vị còn chưa theo dõi, quản lý chặt chẽ tổng mức đầu tư, chi phí thực hiện đầu tư của các dự án, chưa chủ động, kịp thời rà soát nhu cầu vốn thực hiện dự án, xác định vốn dư trong quá trình thực hiện dự án để kịp thời báo cáo các khó khăn vướng mắc, đề xuất điều hòa, điều chỉnh kế hoạch cho phù hợp với nhu cầu giải ngân thực tế", Thứ trưởng Nguyễn Nhật nhấn mạnh.

Xử lý dứt điểm ngay từ đầu năm

Về kế hoạch đầu tư công năm 2019, Bộ Giao thông vận tải đề nghị phân bổ là 28.912 tỷ đồng (trên tổng số 36.645 tỷ đồng kế hoạch 2019 được thông báo). Cụ thể, về nguồn vốn nước ngoài, Bộ Giao thông vận tải đề nghị ghi kế hoạch năm 2019 là 9.775 tỷ đồng cho 51 dự án ODA. Trong đó, trước mắt đề nghị bố trí ngay 5.847 tỷ đồng cho các dự án tính đến hết năm 2018 còn kế hoạch trung hạn giai đoạn 2016-2020 đã giao. Còn lại 3.928 tỷ đồng sẽ được giao kế hoạch sau khi hoàn thiện thủ tục điều hòa, điều chỉnh, sử dụng 10% dự phòng kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn và điều chỉnh giảm kế hoạch các năm 2016, 2017, 2018 không sử dụng hết.

Về nguồn vốn ngân sách trong nước, Bộ Giao thông vận tải cũng đề nghị ghi kế hoạch năm 2019 là 6.536 tỷ đồng, trong đó 3.354 tỷ đồng vốn đối ứng các dự án ODA; 3.040 tỷ đồng cho 13 dự án giao thông trong nước, chủ yếu để trả nợ đọng xây dựng cơ bản và hoàn ứng trước kế hoạch; 122 tỷ đồng vốn cơ bản đầu tư và 20 tỷ đồng cho 5 dự án khối ngoài giao thông .

Trước mắt, Bộ Giao thông vận tải đề nghị bố trí ngay 5.274 tỷ đồng cho các dự án tính đến năm 2018 còn kế hoạch trung hạn giai đoạn 2016 – 2020 đã giao. Còn lại 1.262 tỷ đồng vốn đối ứng ODA sẽ được giao kế hoạch sau khi hoàn thiện thủ tục điều hòa, điều chỉnh, sử dụng 10% dự phòng kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn.

Về nguồn vốn trái phiếu Chính phủ, Bộ Giao thông vận tải đề nghị ghi kế hoạch năm 2019 là 12.601 tỷ đồng. Trong đó 1.661 tỷ đồng cho 20 dự án sử dụng vốn dự án Quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh đoạn qua khu vực Tây Nguyên; 7.062 tỷ đồng vốn tham gia 11 dự án đường bộ cao tốc Bắc – Nam phía Đông; 3.878 tỷ đồng cho 14 dự án đường sắt, đường bộ quan trọng cấp bách sử dụng nguồn dự phòng trung hạn.

Đánh giá về kết quả giải ngân vốn đầu tư trong năm 2018, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể cho rằng, để tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020 và kế hoạch năm 2019, các tồn tại trong công tác giải ngân kế hoạch cần được rút kinh nghiệm, xử lý dứt điểm từ những ngày đầu, tháng đầu, ngay sau khi được giao kế hoạch năm. Trong đó, đẩy nhanh tiến độ thực hiện, tiến độ giải ngân các dự án đã có nguồn vốn, đặc biệt là các công trình trọng điểm quốc gia, các dự án quan trọng của ngành; đẩy nhanh tiến độ thi công, hoàn thành để đưa vào khai thác các dự án, bảo đảm sử dụng hiệu quả nguồn vốn đầu tư. Đồng thời, chủ động rà soát, tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành liên quan bổ sung (hoặc ứng trước kế hoạch) cho các dự án, nhất là vốn đối ứng các dự án ODA để đáp ứng tiến độ.

Bên cạnh đó, phải rà soát, xây dựng kế hoạch thực hiện, giải ngân chi tiết có gắn với các mốc tiến độ cụ thể (phê duyệt dự án, đấu thầu, giải phóng mặt bằng, ký kết tạm ứng hợp đồng, thi công xây lắp...) cho từng dự án cho các năm còn lại của kế hoạch trung hạn 2016 - 2020, đặc biệt là với các dự án ODA, các dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông, các dự án đường sắt, đường bộ quan trọng…