Thêm một bước đi đẩy thỏa thuận hạt nhân Iran đến bờ vực đổ vỡ
![]() |
Tổng thống Iran Hassan Rouhani thông báo một bước mới trong hoạt động hạt nhân. |
Động thái này tiếp tục đặt JCPOA trước những mối đe dọa đổ vỡ lớn, đồng thời được xem như sức ép của Iran nhằm vào các nước châu Âu.
Đài truyền hình nhà nước Iran đưa tin: "Với sự chứng kiến của các thanh sát viên thuộc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), Iran đã bắt đầu bơm khí urani vào các máy ly tâm ở Fordow”. Theo JCPOA, năm 2015, Iran đã nhất trí biến Fordow thành một trung tâm hạt nhân, vật lý và công nghệ, nơi có 1.044 máy ly tâm được dùng cho mục đích làm giàu khác, như sản xuất các chất đồng vị, dùng cho các mục đích dân sự.
Trước đó ngày 4/11, trong một động thái tiếp tục thu hẹp phạm vi tuân thủ JCPOA, Iran đã đưa vào sử dụng loạt 30 máy ly tâm IR-6 thế hệ mới và lượng sản xuất urani làm giàu của Iran đã đạt 5 kg/ngày. Một máy ly tâm thế hệ mới IR-6 có thể sản xuất urani làm giàu nhanh gấp 10 lần loại máy ly tâm đời đầu IR-1, vốn là loại máy mà Iran được phép sử dụng theo thỏa thuận. Bên cạnh đó, các nhà khoa học đang phát triển một nguyên mẫu của dòng máy ly tâm IR-9, có thể hoạt động nhanh gấp 50 lần IR-1. Với việc đưa vào sử dụng những máy ly tâm thế hệ mới, Iran hiện đang vận hành gấp đôi số lượng được giới hạn trong thỏa thuận ký kết năm 2015. Giới chuyên gia đánh giá nếu có ý định phát triển vũ khí hạt nhân thì việc đưa vào sử dụng loạt máy ly tâm kể trên giúp quỹ thời gian cần thiết để hoàn thiện vũ khí được cắt ngắn một năm.
Việc Iran tiếp tục thu hẹp cam kết trong thỏa thuận hạt nhân ký năm 2015 là một bước đi nguy hiểm, đặt JCPOA trước những mối đe dọa đổ vỡ lớn. Theo các nhà phân tích, những động thái thu hẹp các cam kết trong thỏa thuận hạt nhân từ phía Tehran được xem như một hành động của Iran nhằm gây sức ép với các nước châu Âu, rằng nếu các nước này tiếp tục chậm trễ và để Iran một mình chống đỡ các biện pháp trừng phạt từ Washington, thì JCPOA cuối cùng chắc chắn sẽ đổ vỡ. Thế nhưng Liên minh châu Âu (EU) hiện nay đang rơi vào tình thế khó xử khi một mặt chịu áp lực từ Mỹ để loại bỏ hoàn toàn JCPOA, mặt khác lại bị Iran thúc ép. EU phụ thuộc vào quan hệ đồng minh với Mỹ, đồng thời lại có những lợi ích kinh tế khi duy trì hợp đồng thương mại với Iran, không thể đóng vai trò "cầu nối trung lập" để tháo gỡ căng thẳng giữa Tehran và Washington.
Trên thực tế, các biện pháp tái trừng phạt ngày càng siết chặt của Mỹ nhằm vào Iran, nhất là trong lĩnh vực dầu mỏ, ngành kinh tế chủ lực của quốc gia Hồi giáo này, đã làm tổn hại nặng nề nền kinh tế Iran. Ước tính 80% nền kinh tế Iran hiện đang phải chịu tác động của các biện pháp trừng phạt đơn phương mà Mỹ áp đặt, khiến Tehran tỏ ra "quyết liệt" gây sức ép, lấy việc tuân thủ JCPOA như một "quân bài mặc cả" buộc các nước EU cứu vãn thỏa thuận hạt nhân.
Trước thực trạng này, từ cuối tháng 1/2019, ba nước Pháp, Đức và Anh đã thông báo về việc xây dựng một cơ chế được gọi Công cụ hỗ trợ trao đổi thương mại (Instex), tức là một dạng sàn trao đổi hàng hoá giữa châu Âu và Iran mà không cần dùng đến tiền tệ. Tuy nhiên, thực tế vẫn chưa có bất cứ giao dịch nào giữa Iran và châu Âu được thực hiện qua sàn trao đổi này. Hầu như tất cả các tập đoàn lớn của châu Âu đều đã huỷ bỏ các kế hoạch đầu tư đang triển khai và rút khỏi Iran kể từ khi Mỹ đe doạ trừng phạt các nước làm ăn với Iran.
Mới đây vào tháng 9/2019, Pháp đã đề xuất một kế hoạch cấp hạn mức tín dụng trị giá 15 tỷ USD cho Iran từ nay cho tới cuối năm 2019 nếu nước này tuân thủ cam kết trong thỏa thuận hạt nhân, không cản trở an ninh và tự do hàng hải ở vùng Vịnh và đồng ý tham gia các cuộc đàm phán trong tương lai về an ninh Trung Đông cũng như các cuộc thương lượng liên quan đến vấn đề hạt nhân trong dài hạn.
Tuy nhiên, Mỹ không ủng hộ đề xuất cấp hạn mức tín dụng cho Iran, còn Iran thì cảnh báo sẽ chỉ quay trở lại thực thi đầy đủ các cam kết trong JCPOA nếu nước này nhận được 15 tỷ USD tiền bán dầu trong 4 tháng. Việc không bên nào chịu xuống thang đang kéo lùi những nỗ lực ngoại giao của châu Âu trở lại vạch xuất phát, đe dọa dẫn tới làm đổ vỡ hoàn toàn JCPOA.
Tin liên quan

Nga phê chuẩn học thuyết hạt nhân sửa đổi với nhiều yếu tố mới
09:31 | 20/11/2024 Nhìn ra thế giới

Ông Mohammad Eslami được tái bổ nhiệm đứng đầu Tổ chức Năng lượng nguyên tử Iran
08:48 | 12/08/2024 Nhìn ra thế giới

Thế giới đối mặt với "cơn sốt urani"
06:17 | 28/07/2024 Nhìn ra thế giới

Ukraine không chấp nhận đứng ngoài đàm phán song phương Nga-Mỹ
10:40 | 14/02/2025 Nhìn ra thế giới

Ông Trump đề nghị áp dụng thuế quan "có đi có lại" với các đối tác thương mại
10:39 | 14/02/2025 Nhìn ra thế giới

Thị trường xe điện, xe hybrid tại Việt Nam dự kiến tăng 25-30%
10:19 | 13/02/2025 Nhìn ra thế giới

Các cường quốc châu Âu khẳng định phải tham gia đàm phán về Ukraine
10:19 | 13/02/2025 Nhìn ra thế giới

Canada tìm cách thương lượng với Mỹ về thuế quan
10:19 | 13/02/2025 Nhìn ra thế giới

61 quốc gia thông qua tuyên bố chung về nhu cầu trí tuệ nhân tạo
11:51 | 12/02/2025 Nhìn ra thế giới

Liên minh châu Âu ra mắt sáng kiến InvesAI với nguồn vốn hơn 206 tỷ USD
11:48 | 12/02/2025 Nhìn ra thế giới

Trung Quốc và Anh hướng tới khôi phục đối thoại chiến lược
14:27 | 11/02/2025 Nhìn ra thế giới

Tổng thống Mỹ chính thức áp thuế 25% đối với thép và nhôm nhập khẩu
10:13 | 11/02/2025 Nhìn ra thế giới

Tổng thống Mỹ chuẩn bị công bố mức thuế 25% với thép và nhôm
10:54 | 10/02/2025 Nhìn ra thế giới

Điện Kremlin và Nhà Trắng chưa xác nhận cuộc điện đàm giữa lãnh đạo Nga-Mỹ
10:54 | 10/02/2025 Nhìn ra thế giới

Nga, Mỹ gấp rút chuẩn bị cho cuộc gặp thượng đỉnh Putin-Trump
09:59 | 07/02/2025 Nhìn ra thế giới

IMF đánh giá thận trọng về các biện pháp thuế quan của Mỹ
09:59 | 07/02/2025 Nhìn ra thế giới
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ cán đích nửa triệu tỷ đồng

VASEP kiến nghị gỡ vướng để thủy sản về lại “sân nhà”

Triển khai kịp thời, hiệu quả các chính sách hỗ trợ thuế: giảm áp lực tài chính cho doanh nghiệp

Bảo hiểm nhân thọ Việt Nam: Tái cấu trúc sản phẩm, đẩy mạnh số hóa và lan tỏa cộng đồng

Thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính của cơ quan Hải quan

(INFOGRAPHICS): Kết quả nổi bật công tác thuế 6 tháng đầu năm 2025
13:30 | 14/07/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Xuất khẩu 6 tháng đầu năm 2025 bứt phá ấn tượng
09:00 | 12/07/2025 Infographics

(INFORGRAPHICS): 5 nhóm hàng xuất khẩu chục tỷ USD trong nửa đầu năm
09:42 | 11/07/2025 Infographics

(INFORGRAPHICS): Hướng dẫn các kênh nộp thuế điện tử nhanh chóng, tiện lợi
00:00 | 08/07/2025 Infographics

(INFORGRAPHICS): 10 doanh nghiệp niêm yết có vốn hóa lớn nhất tại TP. Hà Nội
09:00 | 08/07/2025 Infographics

Triển khai kịp thời, hiệu quả các chính sách hỗ trợ thuế: giảm áp lực tài chính cho doanh nghiệp

Hải quan tích cực trao đổi thông tin với các tập đoàn lớn

Yếu tố tác động đến nguồn thu từ hoạt động xuất nhập khẩu những tháng cuối năm

Thu từ hộ kinh doanh đạt trên 17.000 tỷ đồng

Chính sách miễn, giảm thuế cho hãng vận tải nước ngoài theo Hiệp định tránh đánh thuế hai lần

Bán hàng online vẫn phải tự xuất hóa đơn đúng thời điểm và đúng giá trị giao dịch

Bảo hiểm nhân thọ Việt Nam: Tái cấu trúc sản phẩm, đẩy mạnh số hóa và lan tỏa cộng đồng

Hà Nội tung gói hỗ trợ đặc thù cho doanh nghiệp công nghệ

Tân Cảng Sài Gòn tiếp nhận 12 cẩu khung có kỹ thuật cao nhất

Ra mắt ứng dụng đặt xe container tích hợp thủ tục XNK đầu tiên tại Việt Nam

Hoa Lâm Đồng bung nở trên hành trình xuất khẩu

Động lực tăng trưởng đang thay đổi cục diện ngành Thép

Thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính của cơ quan Hải quan

Chính sách miễn, giảm thuế cho hãng vận tải nước ngoài theo Hiệp định tránh đánh thuế hai lần

Đề xuất giảm 50% thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn đến hết năm 2026

Xác định mức thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán

Thu thuế GTGT tự động đối với hàng NK qua chuyển phát nhanh có giá trị dưới 1 triệu đồng

Hoá đơn điện tử kết nối cơ quan thuế: Cản trở lớn nhất là kỹ năng công nghệ

VASEP kiến nghị gỡ vướng để thủy sản về lại “sân nhà”

Đề xuất bổ sung quy hoạch cảng cạn tại cửa khẩu Đồng Đăng

Ngành gỗ Việt đang định vị lại mình trên bản đồ xuất khẩu

Sức ép lớn đặt doanh nghiệp xuất khẩu sữa sang Trung Quốc vào thế khó

10 nhóm hàng nhập khẩu lớn nhất trong tháng 6/2025

Hóa chất vươn lên dẫn đầu xuất khẩu sang Lào

Bán hàng online vẫn phải tự xuất hóa đơn đúng thời điểm và đúng giá trị giao dịch

Dự thảo Luật Thương mại điện tử: Kỳ vọng lập lại trật tự kinh doanh trên nền tảng số

Hơn 752.000 cá nhân, hộ kinh doanh thương mại điện tử nộp thuế 1,5 nghìn tỷ đồng

Người tiêu dùng cá nhân loay hoay khi giao dịch qua sàn xuyên biên giới

7 doanh nghiệp vi phạm an toàn thực phẩm bị Bộ Y tế công khai danh tính

Thu hồi và tiêu hủy toàn quốc sản phẩm sữa rửa mặt chuyên dụng Gammaphil - chai 125ml

Ra mắt Sổ tay hướng dẫn quản lý đất đai khi thực hiện chính quyền 2 cấp

Bất động sản Hải Phòng đang là tâm điểm đầu tư mới

Giá thuê mặt bằng bán lẻ đã ổn định trở lại

“Siêu đô thị” TP Hồ Chí Minh thu hút giới đầu tư từ miền Bắc

Giá bất động sản tại Hải Phòng vẫn ở "vùng trũng"
