Sự trở lại của dầu mỏ Iran có thể gây căng thẳng trong nội bộ OPEC

OPEC bất đồng về hạn ngạch trong bối cảnh dư thừa nguồn cung

Theo số liệu từ nhà kinh tế Charles Robertson thuộc Ngân hàng đầu tư Renaissance Capital, tiềm năng xuất khẩu dầu mỏ của Iran trong năm 2016 có thể đạt tới mức 2,4 triệu thùng mỗi ngày, so với mức 1,6 triệu thùng mỗi ngày vào năm 2014. OPEC - gồm 12 quốc gia thành viên trong đó có Iran, chiếm 1/3 lượng dầu xuất khẩu trên toàn cầu - lo ngại rằng sự trở lại của dầu mỏ của Iran sẽ ảnh hưởng xấu tới nguồn cung dầu toàn cầu và trong tương lai sẽ khiến giá dầu suy giảm. Tuần trước, giá dầu đã giảm do ảnh hưởng từ thỏa thuận hạt nhân Iran và đồng USD tăng, gây tâm lý lo ngại ở một số thành viên OPEC. Giá dầu Brent trên sàn London đã tụt xuống khoảng 56USD/thùng và giá dầu thô trung gian Tây Texas (WTI) trên thị trường New York đã giảm xuống còn 52USD/thùng.

Trước đó, trong cuộc họp gần đây nhất tại Vienna hồi tháng 6, OPEC đã quyết định duy trì sản lượng, mở rộng chiến lược do Saudi Arabia hỗ trợ nhằm bảo đảm thị phần và duy trì sức cạnh tranh trước sự bùng nổ dầu đá phiến của Mỹ. Theo giới phân tích, các nước thành viên nghèo hơn trong OPEC như Angola, Algeria và Venezuela - những nơi mà ngân sách phụ thuộc rất nhiều vào nguồn thu nhập từ dầu mỏ - có thể sẽ một lần nữa sẽ kêu gọi cắt giảm sản lượng để được trợ giá. Trong khi đó, các nhà sản xuất giàu có ở Vùng Vịnh, do Saudi Arabia - nhân vật chủ chốt của OPEC - dẫn đầu, vẫn tích cực với các biện pháp đảm bảo thị phần và "hất cẳng" các nhà sản xuất đá phiến giá cao từ Mỹ bằng cách giảm giá dầu.

Ông Jassem al-Saadun, chủ tịch Hãng Tư vấn Kinh tế Al-Shall ở Kuwwait, cảnh báo: “Rắc rối thực sự sẽ nảy sinh khi các thành viên OPEC bắt đầu bất đồng về hạn ngạch trong bối cảnh dư thừa nguồn cung và tranh cãi về thị phần. Nếu Iran, Venezuela, Algeria và Libya - tất cả những nước cần đẩy mạnh xuất khẩu để cải thiện tình hình trong nước - cũng vướng vào các cuộc tranh cãi với các nhà sản xuất vùng Vịnh, thì đó sẽ là ngày tận thế của OPEC”. Theo nhà phân tích thuộc Ngân hàng Danske Naervig Pedersen, những nước này là những nước chịu ảnh hưởng thực sự từ sự giảm giá dầu.Tuy nhiên, ông nhận định rằng “sức mạnh tập thể của họ hoàn toàn không đủ lớn để thay đổi ý kiến của Saudi Arabia và các thành viên nòng cốt của OPEC ở Trung Đông”.

Tháng 6 vừa qua, mức trần tổng sản lượng của OPEC vẫn ở vào khoảng 30 triệu thùng - con số duy trì suốt 3 năm rưỡi qua - bất chấp giá dầu giảm sâu trong giai đoạn từ tháng 6-2014 tới tháng 1-2015, khiến nguồn thu quý giá bị cắt giảm đáng kể. Có vẻ như OPEC không mấy để tâm đến những lời kêu gọi từ một số thành viên, trong đó có Iran, về việc điều chính mức giá hợp lý - dao động từ 75USD đến 80USD/thùng. Theo dự báo của ngân hàng Natixis (Pháp), giá dầu năm tới sẽ giảm dần tới mức trung bình chỉ trên 62USD/thùng.