Odebrecht - tâm điểm của vụ bê bối tham nhũng ở Mỹ Latinh

Trụ sở Odebrecht tại Brazil.

Đây là tiết lộ mới nhất liên quan đến vụ bê bối tham nhũng khổng lồ tại quốc gia Nam Mỹ này.

Tập đoàn xây dựng hàng đầu Brazil này được Norberto Odebrecht thành lập vào năm 1944. Hiện điều hành tập đoàn là Marcelo Odebrecht, cháu trai của ông Norberto Odebrecht. Công ty hàng đầu trong tập đoàn Odebrecht là Norberto Odebrecht Contrutora và tập đoàn còn nắm quyền kiểm soát Braskem, công ty hóa dầu lớn thứ 5 thế giới với lượng hàng xuất khẩu tới 60 quốc gia trên khắp các châu lục. Odebrecht hoạt động tại 25 quốc gia, với khoảng 128.000 nhân viên và tổng doanh thu lên tới 39 tỷ USD.

Tuy nhiên, trong chiến dịch “Lavage Express" được khởi động từ tháng 3/2014, các điều tra viên cấp cao của Brazil đã phát hiện một số công ty xây dựng của Brazil, trong đó có Odebrecht, suốt 10 năm qua đã tìm cách hối lộ chính trị gia nhiều nước Mỹ Latinh để giành được các hợp đồng trong quá trình đấu thầu. Cụ thể theo điều tra, Odebrecht đã đấu thầu thành công 6 dự án ở Venezuela trị giá 3,1 tỷ USD, trong đó có hệ thống tàu điện ngầm ở thủ đô Caracas. Đổi lại, Odebrecht phải hối lộ cho các đối tác ở Venezuela 98 triệu USD. Tại Peru, Odebrecht đã hối lộ 29 triệu USD để nhận được sự đồng ý của chính phủ giúp tập đoàn này giành được dự án xây dựng đường ống dẫn khí đốt trị giá 7 tỷ USD, tại Cộng hòa Dominica là 92 triệu, tại Panama là 59 triệu và 50 triệu USD ở Angola… Riêng tại Brazil, số tiền đưa hối lộ của Odebrecht, chủ yếu trong vụ tham nhũng ở Tập đoàn dầu khí quốc gia Petrobras, lên tới 599 triệu USD… Cơ quan điều tra Brazil cũng cho biết cơ chế đưa hối lộ của Odebrecht ở nước ngoài giống như cơ chế được thực hiện tại nước này.

Tháng 12/2016, Tập đoàn Odebrecht thừa nhận đã điều hành một mạng lưới đưa hối lộ hàng trăm triệu USD cho nhiều nhân vật tại 12 quốc gia, trong đó có Mỹ, để tìm kiếm sự ủng hộ của giới chức và đạt được các hợp đồng xây dựng công trình công cộng tại các quốc gia này. Một bản kê khai do một cựu giám đốc Odebrecht cung cấp cho các nhà điều tra theo thỏa thuận nhận tội cho biết trong hai năm 2012 và 2013, tập đoàn này đã hối lộ khoảng 730 triệu USD/năm. Bản kê khai ngoài ghi lại khoản hối lộ lên tới 3,3 tỷ USD còn có các khoản chi tiêu hàng năm khác của tập đoàn Odebrecht. Trước đó, các cựu quan chức của tập đoàn Odebrecht cũng thừa nhận đã hối lộ nhiều quan chức và cố ý đội giá 6/12 dự án xây dựng và cải tạo sân vận động phục vụ World Cup 2014 tại Brazil. Theo lời khai, các công ty con của tập đoàn này đã thông đồng giá thầu nhằm hưởng khoản chênh lệch từ 30 tới gần 88% so với giá trị thực trong các dự án có tổng vốn đầu tư lên tới 1,72 tỷ USD nêu trên.

Những tiết lộ của lãnh đạo Odebrecht gần đây đã làm sáng tỏ quy mô cũng như cách thức tập đoàn này thường sử dụng để hối lộ các quan chức Brazil cũng như các nước khác để thắng thầu tại một loạt quốc gia Mỹ Latinh. Hồ sơ lời khai của các cựu lãnh đạo Odebrecht không được niêm phong do có liên quan đến công tác điều tra vụ bê bối tham nhũng tại Tập đoàn dầu khí quốc gia Brazil (Petrobras) dính líu tới 8 bộ trưởng đương nhiệm, 12 thống đốc và hàng chục nghị sĩ.

Trong bối cảnh Brazil đang rơi vào khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất trong lịch sử và đang trong quá trình khắc phục hậu quả vụ bê bối thịt bẩn, việc tập đoàn Odebrecht thừa nhận đưa hối lộ và đối mặt với án phạt lên đến hàng tỷ USD có khả năng khiến nền kinh tế của Brazil ngày càng trở nên khó khăn.