Nước Anh tiếc thương phu quân của Nữ hoàng Anh

Hoàng thân Philip, Công tước xứ Edinburgh, tại một sự kiện ở thủ đô London, Anh, ngày 10/6/2016. Ảnh: AFP/ TTXVN

Cung điện và tất cả các tòa nhà chính phủ đều treo cờ rủ. Hoàng gia Anh đã mở sổ tang trực tuyến trên trang web để người dân có thể gửi lời chia buồn, và đề nghị người dân quyên góp từ thiện thay vì đặt hoa tưởng niệm. Tu viện Westminster cho biết từ 6 giờ chiều ngày 9/4 sẽ đánh chuông sau mỗi 60 giây 99 lần để tôn vinh 99 năm cuộc đời của Công tước.

Tang lễ của Hoàng thân Philip- không theo nghi thức cấp nhà nước theo ý nguyện của ông- sẽ được tổ chức vào thứ Bảy tới sau 8 ngày quốc tang. Công tước sẽ nằm tại Lâu đài Windsor trước khi tang lễ được cử hành tại Nhà nguyện Thánh George của lâu đài, tuân thủ quy định giãn cách xã hội. Ông sẽ được chôn cất tại Frogmore Gardens trong khuôn viên của Lâu đài Windsor.

Trưa ngày 10/4 (giờ Anh) sẽ diễn ra lễ bắn đại bác tôn vinh Hoàng thân Philip ở một số thành phố trên toàn nước Anh, bao gồm London, Edinburgh, Cardiff and Belfast, và Gibraltar, với 41 lượt bắn, mỗi lượt kéo dài 1’. Buổi lễ sẽ được phát trực tuyến và trên truyền hình để người dân có thể xem tại nhà.

Trước đó, Thủ tướng Anh Boris Johnson đã có bài phát biểu tại số 10 Phố Downing, London, ca ngợi Hoàng thân Philip “đã giúp chèo lái hoàng gia và chế độ quân chủ để hoàng gia luôn là một thể chế quan trọng không thể phủ nhận đối với sự cân bằng và hạnh phúc của cả quốc gia”. Thủ tướng Johnson bày tỏ “Với tư cách là một đất nước và một vương quốc, chúng ta cảm ơn Hoàng thân Philip, Công tước xứ Edinburgh, vì cuộc đời và sự nghiệp phi thường của ông”.

Lãnh đạo nhiều nước trên thế giới, từ Mỹ, châu Âu, tới khối Thịnh vượng chung bao gồm cả Ấn Độ, Canada, Australia, New Zealand... đều bày tỏ lòng tiếc thương và chia buồn với Hoàng gia và người dân Anh về sự ra đi của Hoàng thân Philip.

Hoàng thân Philip nhập viện King Edward VII ở Marylebone, London, hôm 12/2 để “nghỉ ngơi và theo dõi” sau khi cảm thấy không được khỏe. Tuy nhiên ông đã phải nằm viện dài hơn để điều trị nhiễm trùng. Sau đó, ông được chuyển sang Bệnh viện St Bartholomew để phẫu thuật tim mạch và nằm lại đây 15 ngày. Đây là thời gian nằm viện lâu nhất của ông. Ngày 16/3, ông trở về Lâu đài Winsor đoàn tụ với Nữ hoàng Elizabeth và qua đời tại đây bên cạnh người bạn đời gần 74 năm của mình.

Hoàng thân Philip kết hôn với Công chúa Elizabeth vào năm 1947, đóng vai trò quan trọng trong việc hiện đại hóa Hoàng gia Anh trong thời kỳ hậu chiến sau khi bà trở thành Nữ hoàng vào năm 1952. Ông là phối ngẫu hoàng gia phục vụ lâu nhất trong lịch sử nước Anh. Năm 2017, ông dừng đảm nhiệm các nhiệm vụ hoàng gia chính thức.

Theo các nhà sử học Anh, Hoàng thân Philip là một trong những nhân vật chủ chốt đứng đằng sau thành công của Nữ hoàng Elizabeth trong suốt thời gian trị vì dài kỷ lục. Bà mô tả ông “là sức mạnh và điểm tựa” của mình tại lễ kỷ niệm đám cưới vàng của hai người vào năm 1997.

Hoàng thân Philip sinh tại đảo Corfu của Hy Lạp vào ngày 10/6/1921. Ông là con trai duy nhất và là con thứ năm của Hoàng tử Andrew của Hy Lạp và Đan Mạch-con trai thứ của Vua George đệ nhất- và Công chúa Alice của Battenberge- con gái của hoàng tử Louis của Battenberg và chắt của Nữ hoàng Victoria, Ông được phong là Hoàng tử của Hy Lạp và Đan Mạch.

Hoàng tử Philip trải qua thời thơ ấu đầy biến động sau khi gia đình ông phải lưu vong sau cuộc đảo chính quân sự ở Hy Lạp năm 1922 lật đổ chú của ông, Vua Constantine I. Ông bắt đầu đi học ở Pháp, nhưng sau đó chuyển đến sống với người họ hàng dòng họ Mountbatten ở Anh, và cuối cùng học ở trường Gordonstoun ở Morayshire, Scotland.

Hoàng thân Philip lần đầu gặp người vợ tương lai của mình vào năm 1939. Khi đó ông đang học tại trường Cao đẳng Hải quân Hoàng gia ở Dartmouth và được tháp tùng hai công chúa nhỏ Elizabeth and Margaret trong một chuyến thăm trường của hoàng gia.

Năm 1947, ông kết hôn với Công chúa Elizabeth tại Tu viện Westminster, và được ban tước hiệu Công tước xứ Edinburgh, Bá tước vùng Merioneth và Nam tước Greenwich vùng Greenwich. Để kết hôn với Công chúa Elizabeth, Hoàng tử Philip đã từ bỏ tước hiệu và quốc tịch Hy Lạp và tôn giáo của mình, trở thành công dân Anh mang họ Mountbatten.

Ông và Nữ hoàng có 4 người con: Thái tử Charles, Công chúa Anne, Hoàng tử Andrew và Edward, 8 người cháu và 10 chắt.