 | Ngành ngân hàng tiếp tục thúc đẩy cơ cấu lại hệ thống và xử lý nợ xấu |
| Lạc quan với tăng trưởng của ngành ngân hàng |
| 3 thách thức, 3 kiến nghị để ngành Ngân hàng chuyển đổi số thành công |
 |
| Việc tích cực chuyển đổi số sẽ giúp các ngân hàng hóa giải nhiều khó khăn trong năm 2023. Ảnh: H.Dịu |
Nhiều khó khăn đón chờ
Các chuyên gia Công ty Chứng khoán VNDirect nhận định, căng thẳng trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản tiếp tục khó khăn sẽ tác động xấu lên chất lượng tài sản cũng như tình hình thanh khoản của các ngân hàng. Theo đó, khoảng 46 nghìn tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn trong 6 tháng đầu năm 2023 sẽ là một thử thách lớn lên hệ thống tài chính. Hơn nữa, các ngân hàng có liên quan nhiều đến trái phiếu doanh nghiệp cũng chịu ảnh hưởng tiêu cực khi rủi ro tín dụng gia tăng và thu nhập từ phí (hoạt động bảo lãnh phát hành và phân phối trái phiếu) giảm.
Theo phân tích của các chuyên gia, mặc dù không có quy định hay văn bản chính thức nào liên quan đến việc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) thắt chặt dòng tín dụng vào thị trường bất động sản nhưng việc cho vay bất động sản đã bị chậm lại với mục đích kìm hãm đà tăng nóng của thị trường này kể từ năm 2022. Ngoài ra, bất động sản có tỷ lệ rủi ro cho vay rất cao là 200% so với các lĩnh vực khác nên các ngân hàng hiện đang hạn chế cho vay lĩnh vực này để bảo đảm tính an toàn vốn và chất lượng tài sản của mình.
Tương tự, trong báo cáo chiến lược mới công bố, Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho rằng, ngành ngân hàng sẽ tiếp tục hành trình vượt bão trong chu kỳ bất động sản đi xuống và triển vọng kém tích cực của xuất nhập khẩu. Theo đó, thu nhập lãi của ngành ngân hàng sẽ tăng trưởng chậm lại do tác động từ tăng trưởng tín dụng cùng với tỷ lệ thu nhập lãi cận biên (NIM) giảm trong năm 2023. Tăng trưởng tín dụng được kỳ vọng từ 11-12%, thấp hơn mức mục tiêu 15,5-16% của năm 2022.
Hơn nữa, với nhiều dự báo NHNN sẽ tiếp tục chính sách tiền tệ thắt chặt trong năm 2023 thì cùng với tình trạng căng thẳng thanh khoản, ngành ngân hàng sẽ phải đối mặt với chi phí vốn tăng. Đồng thời, chất lượng tài sản tiếp tục là vấn đề trong năm nay, nhất là khi các doanh nghiệp sẽ tiếp tục đối mặt với khó khăn, chi phí lãi vay tăng cao do USD lên giá và lãi suất tăng gây ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của các doanh nghiệp. Điều này dẫn tới áp lực tăng trích lập dự phòng sẽ quay trở lại và dẫn tới việc chi phí dự phòng có thể tăng trong năm 2023-2024.
Tìm cơ trong nguy
Để các ngân hàng chủ động hơn trong kế hoạch kinh doanh, ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) cho biết đã có kiến nghị NHNN xem xét phân bổ chỉ tiêu, hạn mức tăng trưởng (room) tín dụng sớm ngay từ đầu năm để các ngân hàng xây dựng kế hoạch kinh doanh thông qua đại hội cổ đông vào tháng 4 hàng năm. Mức room tín dụng cụ thể sẽ do NHNN xem xét các yếu tố hiện hữu để cân đối, tính toán mức hợp lý. Tuy nhiên, theo Tổng thư ký VNBA, các ngân hàng có cơ cấu tín dụng lành mạnh, tham gia tái cơ cấu các ngân hàng yếu kém, chất lượng tài sản tốt, tỷ lệ an toàn vốn cao và quản trị rủi ro tốt... có thể sẽ được cấp hạn mức tín dụng cao hơn.
Tương tự, TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính – ngân hàng cũng cho rằng, việc công bố mức tăng trưởng tín dụng cũng như kế hoạch của hệ thống ngân hàng càng sớm càng tốt. Điều này không chỉ giúp ngân hàng thương mại có kế hoạch hoạt động mà ngay cả các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh cũng có thể triển khai được hoạt động sản xuất kinh doanh khi đảm bảo được nguồn vốn.
Cùng với yêu cầu đảm bảo tín dụng, các ngân hàng cũng phải tìm giải pháp đối mặt với việc chi phí vốn tăng, Theo các chuyên gia, những ngân hàng có tỷ trọng cho vay bán lẻ và tỷ lệ tiền gửi không kỳ hạn (CASA) cao sẽ có khả năng chống chọi với việc NIM bị thu hẹp. Hiện Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam (Techcombank), Ngân hàng TMCP Quân đội (MB) và Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) là những ngân hàng có tỷ lệ CASA tốt nhất hệ thống.
Bên cạnh đó, theo các ngân hàng, tăng vốn là nhu cầu cấp thiết để giúp các ngân hàng quản trị rủi ro và vốn hiệu quả hơn, bởi bộ đệm vốn của ngành ngân hàng Việt Nam vẫn tương đối mỏng so với tiêu chuẩn quốc tế. Theo ông Phạm Đức Ấn, Chủ tịch HĐTV Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Agribank), việc cấp vốn điều lệ cho Agribank là việc rất cấp thiết để ngân hàng đảm bảo hệ số an toàn vốn tối thiểu cho tăng trưởng tín dụng ngay từ đầu năm 2023, phục vụ cho nhu cầu vốn của nền kinh tế, đặc biệt là lĩnh vực tam nông. Tương tự, lãnh đạo Vietcombank kiến nghị tiếp tục ưu tiên tăng vốn điều lệ cho các ngân hàng thương mại nhà nước trong bối cảnh quy mô vốn điều lệ, hệ số an toàn vốn của các ngân hàng thương mại nhà nước còn ở mức rất khiêm tốn so với nhu cầu phát triển cũng như chuẩn mực quốc tế.
Mặt khác, với sự hỗ trợ từ kinh tế vĩ mô, các chuyên gia cho rằng, ngành ngân hàng sẽ tìm thấy “cơ trong nguy”. Theo các chuyên gia VNDirect, kết quả kinh doanh của ngành ngân hàng sẽ ổn định hơn trong nửa sau của năm 2023 khi áp lực lãi suất và tỷ giá bắt đầu giảm bớt, cùng lúc với việc thanh khoản được cải thiện nhờ Nhà nước đẩy mạnh các gói đầu tư công. Ngoài ra, một số ý kiến cũng cho rằng, sự ảnh hưởng đến các ngân hàng là khác nhau, phụ thuộc vào quy mô và mức độ ứng phó của từng ngân hàng, trong đó những ngân hàng có bộ đệm dự phòng tốt, tích cực chuyển đổi số sẽ có nhiều thuận lợi hơn.
Hương Dịu
