Năm 2019: Bước tiến vững chắc của kinh tế Việt Nam

	Kinh tế Việt Nam đã tiệm cận những tiêu chuẩn quốc tế
	Kinh tế Việt Nam cần đường đi riêng, khai thác động lực tăng trưởng mới
	Standard Chartered: Việt Nam đang gặt hái thành quả của quá trình mở cửa, hội nhập
	Cải cách tài chính, hướng tới cơ cấu lại nền kinh tế Việt Nam
	Tăng trưởng kinh tế đối diện nhiều lực cản

Kinh tế Việt Nam năm 2019 đã phát triển vượt bậc với các kỷ lục chưa từng có. Ảnh: H.Dịu

Chiều sâu chất lượng

Ông Nguyễn Bích Lâm, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê cho biết, trong bối cảnh tình hình thế giới năm qua biến động phức tạp, kinh tế và thương mại toàn cầu suy giảm, bức tranh kinh tế - xã hội Việt Nam năm 2019 đã đạt được những kết quả tích cực. Nền kinh tế duy trì đà tăng trưởng cao, tăng trưởng GDP năm 2019 đạt 7,02%, là năm thứ hai liên tiếp trong giai đoạn chiến lược 10 năm nền kinh tế đạt mức tăng trưởng trên 7%, vượt mục tiêu đề ra, quy mô được mở rộng với chất lượng ngày càng được cải thiện.

Không chỉ GDP tăng cao mà nhiều chỉ số khác cũng đạt nhiều ấn tượng. Đó là lạm phát được kiểm soát ở mức thấp, tăng 2,01% so với bình quân năm 2018; chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân năm 2019 tăng 2,79%, thấp nhất trong 3 năm qua; nợ công giảm nhanh… Năm 2019, kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam lần đầu tiên cán mốc hơn 516 tỷ USD; xuất siêu gần 10 tỷ USD - mức cao nhất trong 4 năm liên tiếp xuất siêu, tốc độ tăng trưởng xuất khẩu của khu vực kinh tế trong nước đạt tới 17,7%, cao hơn nhiều so với tốc độ chỉ 4,2% của khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (FDI)... Cũng trong năm 2019, tổng vốn FDI vào Việt Nam đạt 38 tỷ USD, tăng 7,2% so với năm 2018, thiết lập đỉnh cao mới về số vốn so với các năm trước.

Nhưng khi đặt các con số kỷ lục sang một bên, chúng ta vẫn nhìn thấy được sự phát triển từ chiều sâu, từ chất lượng của nền kinh tế. Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, cơ cấu kinh tế đã dịch chuyển sang các ngành mũi nhọn, tỷ trọng khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản giảm xuống 13,96% GDP, so với mức 14,68% của năm 2018. Ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tục đóng vai trò chủ chốt dẫn dắt nền kinh tế tăng trưởng với mức tăng 11,29%, tăng trưởng đều qua các quý, quý sau cao hơn quý trước và tăng trưởng ở hầu hết các ngành…

Ngoài ra, cơ cấu vốn đầu tư chuyển dịch theo hướng tỷ trọng vốn khu vực ngoài nhà nước tăng đều qua các năm. Năm 2019, tỷ trọng vốn đầu tư của khu vực ngoài nhà nước đã tăng 17,3%, đạt 46% trong tổng vốn đầu tư toàn xã hội, mức tỷ trọng cao nhất từ trước đến nay. Điều này là minh chứng cho việc hiện thực hóa các chủ trương của Đảng, Chính phủ về phát triển kinh tế tư nhân trở thành động lực quan trọng của nền kinh tế.

Đặc biệt, chất lượng nền kinh tế còn được thể hiện ở hiệu quả đầu tư được cải thiện. Chỉ số hiệu quả sử dụng vốn đầu tư (hệ số ICOR) luôn giảm thấp qua các năm, cho thấy các cấp chính quyền, các chủ thể trong nền kinh tế đã có sự tính toán hợp lý, giúp hấp thu nguồn vốn hiệu quả nhằm thúc đẩy tăng trưởng. Bên cạnh đó, năng suất lao động, năng suất của các nhân tố tổng hợp (TFP) cũng đều có sự tăng trưởng bứt phá… Sự bền vững và hấp dẫn của nền kinh tế trong năm 2019 đã giúp số doanh nghiệp thành lập mới đạt mức kỷ mục hơn 138 nghìn doanh nghiệp, với số vốn bình quân cũng cao nhất trong nhiều năm qua, đạt 12,5 tỷ đồng.

Đương đầu thách thức

Bên cạnh những kết quả đạt được, ông Nguyễn Bích Lâm dự báo, năm 2020, nền kinh tế đất nước vẫn còn không ít khó khăn, hạn chế và tiếp tục đối mặt với những thách thức mới như: Chăn nuôi lợn trong năm 2019 chịu ảnh hưởng nặng nề của Dịch tả lợn châu Phi trên tất cả địa phương. Biến đổi khí hậu, hạn hán, nắng nóng kéo dài, an ninh nguồn nước ảnh hưởng tới năng suất, sản lượng cây trồng… Nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào bên ngoài, mọi biến động của thế giới cũng tác động đến nền kinh tế trong nước, trong khi khả năng chống chịu trước những biến động của bên ngoài còn hạn chế.

Ngoài ra, công nghiệp, chế biến chế tạo tuy phát triển mạnh nhưng chỉ số tồn kho toàn ngành lại tăng tới 13,6% so với cùng thời điểm năm trước.

Ông Phạm Đình Thúy, Vụ trưởng Vụ Thống kê công nghiệp, Tổng cục Thống kê cho biết, số lượng tồn kho năm nay thấp hơn năm trước, lượng tồn kho chủ yếu do một số ngành buộc phải lưu hàng tồn kho để giải quyết các vấn đề về nguồn nguyên liệu hoặc chưa tìm được “tiếng nói chung” giữa sản xuất và nhu cầu thị trường. Do đó, lượng tồn kho tăng chỉ là tạm thời và khả năng sẽ được giải tỏa trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, vị này lại đưa ra cảnh báo về xu hướng tăng trưởng chậm lại của ngành công nghiệp, chế biến, chế tạo. Nguyên nhân do ảnh hưởng từ các tác động bên ngoài, trong khi ngành này có các doanh nghiệp quy mô lớn là các doanh nghiệp FDI nên phụ thuộc nhiều vào các công ty mẹ ở nước ngoài, khó bảo đảm ổn định.

Bên cạnh đó, bà Đỗ Thị Ngọc, Vụ trưởng Vụ Thống kê giá đã đưa ra những khuyến nghị về việc theo dõi sát tình hình giá cả, thị trường trong nước và thế giới, diễn biến cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung để kịp thời xử lý các vấn đề phát sinh, thực hiện lộ trình điều chỉnh giá các mặt hàng do Nhà nước quản lý vào thời điểm thích hợp. Ngoài ra, các chuyên gia kinh tế còn cho rằng, Quốc hội đã thông qua 12 chỉ tiêu năm 2020, đây là những chỉ tiêu tương đối cao và khá thách thức cho nền kinh tế trong bối cảnh còn nhiều rủi ro. Tuy nhiên, nếu Chính phủ tiếp tục giữ vững nền kinh tế vĩ mô ổn định, kiểm soát lạm phát, điều hành chính sách tiền tệ hài hòa với chính sách tài khóa, bảo đảm các cân đối lớn sẽ tạo nền tảng cho phát triển nhanh và bền vững.

Nhìn chung, Việt Nam được đánh giá là nền kinh tế có độ mở cao nên sẽ phải “dè chừng” nhiều yếu tố tác động trong thời gian tới. Tuy nhiên, cơ hội cho sự phát triển vẫn rất “thênh thang” nếu chúng ta tiếp tục phát huy tốc độ như trong năm 2019, nhưng phải cải thiện những hạn chế, khó khăn còn tồn tại về môi trường kinh doanh, hiệu quả đầu tư, năng suất lao động…