 |
| ASEAN và EU chính thức nâng tầm quan hệ đối tác chiến lược. |
Theo đánh giá của Đại diện cấp cao của EU về chính sách an ninh và đối ngoại Joseph Borell, mối quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-EU thể hiện hai điều cơ bản. Thứ nhất, điều này cho thấy trong bối cảnh bất ổn địa chính trị ngày càng gia tăng và những thách thức đối với chủ nghĩa đa phương, EU và ASEAN sẽ hình thành một liên kết bền chặt hơn. Những kết quả hai bên vừa đạt được là nhằm bảo vệ các giá trị chung, ghi nhận vai trò cầu nối của ASEAN và sự phản đối chung đối với một trật tự thế giới theo kiểu “sức mạnh làm nên luật pháp”. Thứ hai, đây chính là cơ hội để các lãnh đạo của cả EU và ASEAN tham gia nhiều hơn vào việc giám sát và định hình, đẩy mạnh cơ hội hợp tác về thương mại, an ninh và quốc phòng và phát triển bền vững. Đây cũng chính là sự công nhận mức độ hợp tác hiện có của hai tổ chức, cũng như một nền tảng vững chắc để xây dựng mối quan hệ gắn kết hơn nữa.
EU nhắc lại cam kết của châu Âu trong việc ủng hộ vai trò trung tâm cùng các cơ chế do ASEAN dẫn dắt trong cấu trúc khu vực đang phát triển với tinh thần cởi mở, minh bạch, bao trùm và dựa trên luật lệ. Các quốc gia thành viên ASEAN nhắc lại tầm quan trọng của chiến lược Triển vọng ASEAN về Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (AOIP) như một hướng dẫn cho sự tham gia của ASEAN tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương rộng lớn hơn. Các nước thành viên ASEAN khuyến khích EU hợp tác với ASEAN trong việc thúc đẩy AOIP và trong các lĩnh vực hợp tác chính được xác định trong chiến lược nhằm tăng cường sự tin tưởng, tôn trọng lẫn nhau và cùng có lợi thông qua các cơ chế do ASEAN dẫn dắt.
Hiện nay được cho là thời điểm thích hợp để ASEAN và EU củng cố mối quan hệ, trong bối cảnh đại dịch Covid-19 tiếp tục hoành hành và làn sóng dịch bệnh thứ hai đã nhấn chìm nền kinh tế của cả hai bên, gây ra những thiệt hại kinh tế nghiêm trọng hơn. Riêng tại ASEAN, EU đã huy động hơn 800 triệu euro hỗ trợ để chống lại tác động kinh tế và sức khỏe do đại dịch gây ra, nhiều hơn bất kỳ đối tác nào khác của ASEAN. Hai bên đã mời các chuyên gia của mình khởi động đối thoại về vaccine phòng Covid-19 và mong đợi kết quả của Đối thoại Chuyên gia ASEAN-EU về an ninh vaccine vào ngày 8/12 tới. Các lãnh đạo bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ đối với chủ nghĩa đa phương về vaccine và ủng hộ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) với tinh thần các nước cùng nhau đảm bảo quyền tiếp cận công bằng, bình đẳng và với giá cả phải chăng đối với vaccine an toàn và hiệu quả với tư cách là một loại "hàng hóa công cộng toàn cầu". Trong bối cảnh đó, các bộ trưởng phần ghi nhận đóng góp trị giá 500 triệu euro của EU trong các khoản viện trợ không hoàn lại và các khoản vay được đảm bảo để hỗ trợ chương trình Giải pháp Tiếp cận vaccine phòng Covid-19 toàn cầu (COVAX), thúc đẩy và mở rộng quy mô sản xuất vaccine toàn cầu. ASEAN khuyến khích EU tiếp tục hỗ trợ các nỗ lực của ASEAN trong quá trình phục hồi và ứng phó đại dịch của ASEAN thông qua Quỹ Ứng phó Covid-19 của ASEAN, Quỹ Dự trữ vật tư y tế khu vực và Khuôn khổ Phục hồi toàn diện ASEAN.
Thương mại cũng là một phần quan trọng của sự hợp tác trong tương lai. Trong tuyên bố chung, các bộ trưởng nêu rõ nhận thức về giá trị chiến lược của mối quan hệ thương mại ASEAN-EU chặt chẽ hơn và hai bên cam kết sẽ nỗ lực hơn nữa hướng tới việc tạo ra một khuôn khổ thiết thực cho một hiệp định thương mại tự do (FTA) ASEAN-EU đầy tham vọng.
Tuyên bố chung nhấn mạnh ASEAN và EU đều mong muốn hợp tác chặt chẽ hơn trong việc cải cách các chức năng cốt lõi của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) nhằm duy trì và củng cố hệ thống thương mại đa phương, dựa trên luật lệ. Đại diện cấp cao EU tuyên bố ASEAN và EU ủng hộ hợp tác thông qua các quy tắc và cơ chế quốc tế vì nó phù hợp với ý chí của cả hai bên.
Minh Châu
