Lấy lại “phong độ” hút dòng vốn ngoại vào bất động sản

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn:

Ông Nguyễn Tường Văn.

“Đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực bất động sản đã không ngừng gia tăng và đóng góp quan trọng vào sự phát triển của thị trường. Bất động sản là lĩnh vực đứng thứ hai về thu hút FDI. Tuy nhiên, trong vài năm gần đây, thị trường bất động sản gặp nhiều khó khăn, thách thức và nảy sinh nhiều vấn đề cần phải giải quyết. Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều Nghị quyết, chỉ thị giải quyết những khó khăn, vướng mắc của thị trường bất động sản. Đồng thời chỉ đạo các bộ, ngành liên quan khẩn trương đề xuất sửa đổi các đạo luật có tác động trực tiếp đến thị trường bất động sản, như Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản. Việc sửa đổi, hoàn thiện hai đạo Luật lần này sẽ có tác động tích cực đến thị trường nhà ở và bất động sản, cải thiện mạnh mẽ niềm tin vào môi trường đầu tư, tạo sự minh bạch và ổn định cho thị trường nhà ở và bất động sản tại Việt Nam. Các chính sách mới khi được thông qua cũng sẽ giúp thị trường bất động sản của Việt Nam trở nên hấp dẫn hơn đối với người nước ngoài sinh sống và làm việc tại Việt Nam và các nhà đầu tư nước ngoài”.

Ông Joseph Low, Chủ tịch Bộ phận Bất động sản Tập đoàn Keppel tại Việt Nam:

Ông Joseph Low.

“Hiện nay, nguồn cung nhà ở bị hạn chế bởi các thách thức đa dạng như vấn đề thanh khoản, thủ tục phê duyệt dự án không rõ ràng và phức tạp. Nếu không giải quyết, các vấn đề này sẽ làm tăng sự không ổn định trên thị trường, dẫn đến tăng chi phí xây dựng và cuối cùng là giá nhà cao hơn cho người dân Việt Nam. Chúng tôi nhận thấy rằng Chính phủ đang cố gắng tinh gọn và tăng tốc quy trình phê duyệt, nhưng điều quan trọng là đảm bảo những nỗ lực này sẽ giúp giảm khoảng cách giữa nhu cầu và nguồn cung nhà ở.

Ngoài việc đưa nguồn cung vào thị trường một cách kịp thời, việc đảm bảo rằng các tòa nhà cũ vẫn phù hợp với thị trường cũng không kém phần quan trọng. Mặc dù Luật Bất động sản hiện tại ở Việt Nam cho phép bán chung hoặc tái phát triển các khu đất cũ sau khi nhận được sự đồng thuận từ ít nhất 75% chủ sở hữu, tuy nhiên, các quy định và yêu cầu quản lý hiện tại khá phức tạp. Hơn nữa, quá trình này yêu cầu sự cộng tác chặt chẽ giữa nhiều cơ quan và đơn vị hành chính. Những yếu tố này, cùng với khoản bồi thường cho mục đích tái định cư, không tạo một môi trường thuận lợi cho chủ đầu tư tiến hành công việc khổng lồ như vậy”.

Những yếu tố nền tảng của thị trường bất động sản Việt Nam vẫn rất tốt

Ông Neil Macgregor.

Ông Neil Macgregor, Giám đốc Điều hành Savills Việt Nam trong cuộc trao đổi với Tạp chí Hải quan về thu hút vốn FDI vào thị trường bất động sản hiện nay.

Trong nửa đầu năm 2023, thu hút FDI vào bất động sản đang sụt giảm mạnh so với cùng kỳ. Theo ông, đâu là nguyên nhân và điều này có thực sự đáng ngại?

FDI vào bất động sản tuy có sự suy giảm trong những tháng đầu năm 2023 nhưng không có nghĩa là nhu cầu của các nhà đầu tư nước ngoài tại thị trường Việt Nam sụt giảm. Trên thực tế, Savills vẫn liên tục tiếp nhận yêu cầu từ các doanh nghiệp quốc tế muốn đầu tư trực tiếp vào thị trường nội địa Việt Nam trải dài trên tất cả các phân khúc, từ nhà ở, thương mại cho tới công nghiệp.

Hiện thị trường bất động sản tại Việt Nam cần giải quyết những vấn đề tồn đọng mang tính hệ thống, điều này đã dẫn đến sự chậm lại trong tiến trình đầu tư. Nhưng cần hiểu rằng những yếu tố nền tảng của thị trường bất động sản Việt Nam vẫn rất tốt, đơn cử như tốc độ đô thị hóa, nhân khẩu học hay tính ổn định về chính trị kèm các chính sách cởi mở đối với thu hút FDI.

Vào tháng 6/2023, lạm phát của Việt Nam đã tăng 4,74% so với cùng kỳ năm ngoái. Sản xuất và xuất khẩu giảm do tâm lý người tiêu dùng tại các thị trường trọng điểm như Mỹ và châu Âu. Tuy nhiên, triển vọng trung hạn của Việt Nam vẫn tích cực, đặc biệt nhờ sức hấp dẫn của sự phát triển công nghiệp và các yếu tố cơ bản mạnh mẽ của thị trường nội địa. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã hạ lãi suất điều hành bốn lần trong khoảng thời gian từ tháng 3 đến tháng 6, với mức giảm lần lượt là 0,5% và 2% đối với tất cả các loại lãi suất điều hành. Điều này sẽ giảm bớt chi phí vốn cho người đi vay và các tổ chức tín dụng, kích thích dòng tiền và tăng trưởng kinh tế.

Trước các nỗ lực của Chính phủ để gỡ thế khó của bất động sản, chúng tôi tin rằng thị trường trong thời gian tới sẽ được điều chỉnh với những thông tin tích cực hơn, theo hướng bền vững hơn với quy chế rõ ràng hơn.

Ông có đánh giá như thế nào về triển vọng thu hút nguồn vốn nước ngoài của thị trường bất động sản Việt Nam trong bối cảnh thị trường đang đối mặt với rất nhiều khó khăn hiện nay?

Chính phủ và NHNN đang có những nỗ lực mạnh mẽ trong việc kiểm soát lạm phát và ổn định môi trường kinh tế vĩ mô, từ đó tăng trưởng một cách lành mạnh và bền vững hơn trong trung và dài hạn. Việc Chính phủ chủ động siết chặt các kênh huy động vốn như trái phiếu, tín dụng sẽ có những tác động ngắn hạn nhất định đến nhiều ngành nghề kinh doanh, sản xuất và dịch vụ trong nước, trong đó có bất động sản. Đổi lại, chúng ta sẽ thấy một thị trường tài chính minh bạch, tăng uy tín trong mắt các nhà đầu tư quốc tế.

Kinh tế toàn cầu đang phải đối mặt với vô vàn bất ổn như căng thẳng chính trị, lạm phát tăng cao và chi tiêu giảm ở các thị trường như Mỹ và châu Âu. Sự ổn định của chính trị Việt Nam cùng chi tiêu cơ sở hạ tầng bền vững, dân số trẻ hóa và vị trí thuận lợi trong thương mại toàn cầu đã giúp Việt Nam có một vị trí vững chắc trong kinh tế thế giới

Theo các chuyên gia kinh tế, pháp lý là nguyên nhân lớn nhất làm giảm sức hút của thị trường bất động sản Việt Nam đối với các nhà đầu tư nước ngoài. Theo ông, nút thắt này đang được tháo gỡ như thế nào?

Thực tế, Chính phủ Việt Nam đã có nhiều nỗ lực giúp cải thiện môi trường đầu tư ở mọi phân khúc. Nghị định 10/2023/NĐ-CP ban hành một số sửa đổi, bổ sung một số điều thuộc các nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đất đai có hiệu lực từ 20/5 có lợi cho các sản phẩm bất động sản nghỉ dưỡng như condotel, biệt thự nghỉ dưỡng. Tình trạng pháp lý mơ hồ trước đây của những sản phẩm này đã bị xóa bỏ và chủ sở hữu giờ đây có thể tiếp cận Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở. Điều này sẽ tạo điều kiện thanh khoản, làm tăng sự hấp dẫn của các sản phẩm này.

Thông tư 02/2023/TT-NHNN quy định về việc tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn và Thông tư 03/2023/TT-NHNN ngưng hiệu lực thi hành khoản 11 Điều 4 Thông tư số 16/2021/TT-NHNN ngày 10/11/2021 của Thống đốc NHNN quy định việc tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài mua, bán trái phiếu doanh nghiệp do NHNN ban hành vào cuối tháng 4 sẽ cho phép cơ cấu lại nợ và giữ nguyên nhóm nợ cho các doanh nghiệp gặp khó khăn, bao gồm cả việc tổ chức tín dụng mua trái phiếu doanh nghiệp. Những thông tư này sẽ cho phép các nhà đầu tư bất động sản tổ chức lại tài chính của họ, tạo ra dòng tiền và giảm thiểu các thách thức về thanh khoản và tài chính. Bên cạnh đó, hiện Chính phủ đang làm việc với 600 dự án trên toàn quốc để giải quyết các vướng mắc pháp lý liên quan đến quy hoạch, tiền sử dụng đất, đấu thầu đất đai.

Ông có khuyến nghị gì với Chính phủ, các địa phương cũng như nhà đầu tư để thúc đẩy nguồn vốn đầu tư nước ngoài sẽ tiếp tục được chảy vào bất động sản?

Theo quan sát của chúng tôi, nhu cầu đầu tư nước ngoài vẫn liên tiếp được ghi nhận. Tuy nhiên các nhà đầu tư đồng thời chờ đợi thêm những chính sách từ Chính phủ để tạo nên môi trường đầu tư minh bạch và dễ tiếp cận hơn đối với các doanh nghiệp nước ngoài.

Các chính sách đồng thời cần hỗ trợ giải quyết vấn đề pháp lý còn tồn đọng của dự án để phần nào giải quyết câu chuyện nguồn cung hạn chế trên hầu hết các phân khúc thị trường hiện nay.

Trân trọng cảm ơn ông!

Thu Hiền (thực hiện)