Kinh tế Việt Nam 2017: Kiên trì cải cách để ổn định, phát triển kinh tế

Năm 2017 Chính phủ tiếp tục đặt mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô. Ảnh: hà Phương.

Ổn định kinh tế vĩ mô

“Việc không có TPP đã đánh động Việt Nam bằng bài học đừng tăng trưởng XK chỉ dựa vào gia công, khai thác tài nguyên mà chấp nhận những đòi hỏi khắc nghiệt nhưng lại tham gia được vào chuỗi giá trị. XK có thể giảm xuống một thời gian nhưng sau đó sẽ đi lên vững chắc hơn, XK lúc đó sẽ mang ý nghĩa của bàn tay, sức lao động, trí tuệ của người Việt Nam nhiều hơn, chứ không phải của người nước ngoài ở Việt Nam”.

Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan

Diện mạo kinh tế 2017 theo phác thảo của Chính phủ không có những đột biến so với 2016. Trước hết là về chỉ tiêu tăng trưởng, con số 6,7% của năm 2017 thực chất cũng chính là mục tiêu của năm 2016 mà chúng ta đã không đạt được. Bên cạnh đó, một trong những chỉ tiêu quan trọng là kim ngạch XK cũng giảm tới 3% so với mục tiêu của năm 2016 khi năm 2016 mục tiêu này được Chính phủ đặt ra là 10%, tuy nhiên năm 2016 chúng ta chỉ đạt mức tăng 8,6%. Bên cạnh đó, một trong những mục tiêu được quan tâm chính là việc giảm bội chi NSNN xuống mức 3,5%. Theo các chuyên gia, chính những khó khăn trong nội tại nền kinh tế cùng với những diễn biến khó lường của kinh tế thế giới đã ảnh hưởng tới việc đề ra mục tiêu tăng trưởng của Chính phủ và sẽ ảnh hưởng tới kết quả phát triển kinh tế của Việt Nam trong năm 2017.

Đánh giá về những khó khăn chung của nền kinh tế trong năm 2017, tại phiên khai mạc kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XIV Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cho biết, tình hình thế giới năm 2017 dự báo tiếp tục diễn biến phức tạp, kinh tế thế giới có thể tăng cao hơn năm 2016 nhưng vẫn phục hồi chậm, không đồng đều và còn nhiều rủi ro. Trong khi đó, ở trong nước, năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế vẫn còn thấp. Việc thực hiện Chương trình nghị sự 2030 của Liên hợp quốc về phát triển bền vững và thực hiện các cam kết hội nhập quốc tế, nhất là các Hiệp định FTA thế hệ mới mở ra nhiều cơ hội thuận lợi nhưng cũng đặt ra không ít khó khăn, thách thức.

Điểm nhấn từ kinh tế tư nhân

Nhận định về diện mạo kinh tế 2017, theo các chuyên gia kinh tế, bên cạnh những thuận lợi, có nhiều khó khăn đang chờ đợi phía trước. Về thuận lợi, chuyên gia Lưu Bích Hồ cho rằng “niềm tin rất quan trọng và năm 2016 cho thấy niềm tin của DN vào môi trường kinh tế vĩ mô đã quay trở lại. Đây chính là yếu tố thuận lợi để tiếp tục thực hiện nhiệm vụ của năm 2017. Phải tiếp tục cổ phần hóa DNNN mạnh mẽ, tăng thêm động lực của kinh tế tư nhân cùng với những chính sách hỗ trợ, ưu đãi nhiều hơn”, chuyên gia Lưu Bích Hồ nói.

Theo các chuyên gia, chính thuận lợi này sẽ tạo ra một điểm nhấn trong diện mạo kinh tế 2017, đó chính là khu vực DN tư nhân. Cùng với hơn 100.000 DN được thành lập mới trong năm 2016, các chuyên gia cho rằng nỗ lực tháo gỡ rào cản gây khó khăn cho DN là động lực to lớn đem lại niềm tin, sự khởi sắc cho các DN và dòng chảy này sẽ tiếp tục trong năm 2017.

Thông điệp đã đủ mạnh, chính sách đã nhiều, định hướng đã rõ, song để các DN tiếp tục tin tưởng vào môi trường kinh doanh, về lâu dài, ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, giải pháp quan trọng hiện nay là rút ngắn khoảng cách giữa chính sách và thực tế, xoá bỏ sự khác biệt giữa văn bản và thực thi. Thời gian tới cần có những giải pháp mạnh mẽ hơn nữa trong việc giám sát và đánh giá kết quả thực thi các chính sách này.

Theo TS. Nguyễn Đức Kiên, Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, từ trước đến nay chúng ta làm theo ngân sách hàng năm, năm 2017 là năm đầu tiên chúng ta làm kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm giai đoạn 2016-2020, chúng ta cũng đã có nghị quyết về cơ cấu lại nền kinh tế, trong đó có nợ xấu. Như vậy, chúng ta đã minh bạch hơn, công khai hơn, có những giải pháp cụ thể hơn để người dân giám sát và các DN sau khi tiếp cận với các nghị quyết này sẽ thấy yên tâm trong đầu tư phát triển sản xuất.

Chờ đợi một cú hích

Về khó khăn, các chuyên gia cho rằng năm 2017 Việt Nam sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn như vấn đề bội chi ngân sách, nợ công tăng cao…, bên cạnh đó những diễn biến bất lợi của thời tiết có thể sẽ gây ra những hậu quả khôn lường.

Một khó khăn nữa mà từ cuối năm 2016 đã được nhắc đến nhiều đó là việc ký kết Hiệp định TPP bị đình trệ. Theo đánh giá, việc không có TPP có thể làm thay đổi diện mạo của kinh tế Việt Nam, bởi trước đó, chúng ta đã rất kỳ vọng vào sự phục hồi, phát triển của nền kinh tế khi hiệp định này được ký kết. Theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu, khi TPP không còn là điểm sáng thì không những đầu tư gián tiếp mà đầu tư trực tiếp nước ngoài cũng sẽ giảm đáng kể, chưa kể nguồn kiều hối. Bên cạnh đó, một điểm gây cản trở chính là điểm tín nhiệm đầu tư của Việt Nam vẫn thấp khi 3 tổ chức đánh giá tín nhiệm lớn trên thế giới đều đánh giá Việt Nam là nơi không khuyến khích đầu tư. Bên cạnh đó, ông Donal Trump trúng cử tổng thống Mỹ có thể có tác động đến XK của Việt Nam.

Chuyên gia Lưu Bích Hồ thì cho rằng, khó khăn lớn nhất hiện nay vẫn là tài chính, ngân sách, liên quan đến vấn đề này chính là vấn đề tỷ giá, tiền tệ.

Trước bối cảnh khó lường của kinh tế, chính trị thế giới nói chung, Chính phủ cần theo dõi sát sao các diễn biến, có phương án dự phòng để có phản ứng phù hợp. Chính trong bối cảnh không thuận lợi, chúng ta càng cần cải cách mạnh mẽ hơn, ví dụ, chưa có TPP thì phải chuẩn bị trước các điều kiện, cố gắng thực hiện đúng cam kết. Đây là phương sách tốt nhất để phát triển kinh tế.

Chuyên gia Võ Trí Thành thì cho rằng, thị trường, công chúng vẫn rất kỳ vọng vào hai điểm: Một là, sự quyết tâm mạnh mẽ, quyết liệt hơn, thể hiện rõ hơn bằng những hành động, qua đó thể hiện được những kết quả thực tế. Hai là, chương trình cải cách cơ cấu gắn với cải cách thể chế và hội nhập cho đến nay vẫn còn dang dở, vì thế công chúng và thị trường vẫn trông chờ một cú hích, một bước đột phá mạnh mẽ hơn, triệt để hơn đẩy công cuộc cải cách này lên một bước.

Còn theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, nếu Chính phủ tiếp tục đi theo hướng như hiện nay, đẩy thêm hành động thực tế, tăng sự giám sát của người dân, tăng kỷ cương nội bộ trong bộ máy Nhà nước để đạt được sự vận hành tốt hơn của Chính phủ thì chắc chắn sẽ có tác động tốt hơn nữa vào môi trường kinh doanh và làm cho người dân, DN yên tâm hơn khi tham gia vào sự phát triển của đất nước.