Khi ngô không được coi là hàng trong nước sản xuất được

	Mã loại hình A43 chỉ áp dụng đối với các linh kiện trong nước chưa sản xuất được
	Cấp phép cho 3 loại thuốc chứa Molnupiravir được sản xuất trong nước

Thu hoạch ngô ở trang trại TH Truemilk Nghệ An. Ảnh: ST

Mâu thuẫn từ phía Bộ Kế hoạch và Đầu tư

Liên quan đến việc xác định mặt hàng ngô hạt thuộc loại trong nước đã hay chưa sản xuất được để cơ quan Hải quan thực thi các quy định của pháp luật trong quá trình xử lý thuế thời gian qua đã gây ra nhiều tranh cãi.

Ông Trần Bằng Toàn, Phó Cục trưởng Cục Thuế XNK cho biết, theo quy định tại khoản 13 Điều 16 Luật Thuế XK, thuế NK số 107/2016/QH13, khoản 1 Điều 15 Nghị định 134/2016/NĐ-CP thì “Nguyên liệu, vật tư, linh kiện trong nước chưa sản xuất được NK để sản xuất của dự án đầu tư thuộc danh mục ngành, nghề đặc biệt ưu đãi đầu tư hoặc địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật về đầu tư, DN công nghệ cao, DN khoa học và công nghệ, tổ chức khoa học và công nghệ được miễn thuế NK trong thời hạn 5 năm, kể từ khi bắt đầu sản xuất”.

Cũng tại khoản 3 Điều 15 Nghị định 134/2016/NĐ-CP quy định: “Căn cứ để xác định nguyên liệu, vật tư, linh kiện trong nước chưa sản xuất được thực hiện theo quy định của Bộ Kế hoạch và Đầu tư”; khoản 1 Điều 40 Nghị định 134/2016/NĐ-CP nêu rõ: “Bộ Kế hoạch và Đầu tư ban hành Danh mục hàng hóa trong nước đã sản xuất được làm căn cứ xác định hàng hóa trong nước chưa sản xuất được quy định tại các Điều 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 23, 24, 25 và 28 của Nghị định này”.

Thực tế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã ban hành Danh mục hàng hóa trong nước đã sản xuất được tại các Thông tư 04/2012/TT-BKHĐT ngày 13/8/2012, Thông tư 14/2015/TT-BKHĐT ngày 17/11/2015, Thông tư 01/2018/TT-BKHĐT ngày 30/3/2018 và Thông tư 05/2021/TT-BKHĐT ngày 17/8/2021.

Tuy nhiên, liên quan đến việc xác định mặt hàng ngô hạt thuộc loại trong nước đã hay chưa sản xuất được, tại công văn số 1422/BKH-KTCN, ngày 8/3/2010, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị Tổng cục Hải quan giải quyết mặt hàng ngô hạt NK thuộc loại trong nước đã sản xuất được. Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ sớm bổ sung mặt hàng này và các sản phẩm nông nghiệp khác dùng làm nguyên liệu, vật tư cho sản xuất công nghiệp vào danh mục nguyên liệu, vật tư, bán thành phẩm trong nước đã sản xuất được.

Mặc dù Bộ Kế hoạch và Đầu tư “hứa” sẽ sớm bổ sung mặt hàng này vào Danh mục nhưng tại Danh mục hàng hóa trong nước đã sản xuất được ban hành kèm theo Thông tư 04/2012/TT-BKHĐT ngày 13/8/2012, Thông tư 14/2015/TT-BKHĐT ngày 17/11/2015, Thông tư 01/2018/TT-BKHĐT ngày 30/3/2018 cũng vẫn chưa cập nhật bổ sung mặt hàng này.

Và ngay trong năm 2018, Cục Hải quan Nghệ An đã tiếp nhận danh mục hàng hóa NK miễn thuế số 01/DMMT/2018 ngày 1/2/2018 của Công ty TNHH Mavin Austfeed Nghệ An trong đó có mặt hàng ngô hạt trên cơ sở xác định mặt hàng ngô hạt không có tên trong Danh mục hàng hóa trong nước đã sản xuất được. Trong quá trình xử lý thuế theo đề nghị của DN, Cục Hải quan Nghệ An cũng có công văn báo cáo vướng mắc và đề nghị hướng dẫn cụ thể trong việc thực hiện Danh mục miễn thuế đối với mặt hàng ngô hạt NK của dự án đầu tư.

“Cực chẳng đã”, để xử lý kiến nghị của các DN đối với mặt hàng ngô hạt, ngày 9/5/2019, Tổng cục Hải quan đã có công văn số 1769/TCHQ-TXNK trao đổi ý kiến với Bộ Kế hoạch và Đầu tư để xác định: Mặt hàng ngô hạt thuộc loại trong nước đã hay chưa sản xuất được. Trường hợp xác định là hàng hóa thuộc loại trong nước đã sản xuất được thì thời điểm xác định các mặt hàng này thuộc loại trong nước đã sản xuất được là thời điểm nào?

Một lần nữa, tại công văn số 3632/BKHĐT-KTCN ngày 31/5/2019, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu: “về vấn đề này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã có ý kiến tại công văn số 1422/BKH-KTCN ngày 8/3/2010. Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị Tổng cục Hải quan áp dụng thời điểm xác định mặt hàng ngô hạt thuộc loại hàng hóa trong nước đã sản xuất được kể từ ngày 8/3/2010 khi Bộ Kế hoạch và Đầu tư ban hành công văn số 1422/BKH-KTCN trên”.

Tòa quyết theo quy định

Căn cứ trên các quy định và ý kiến của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Tổng cục Hải quan hướng dẫn Cục Hải quan Nghệ An xử lý đề nghị của DN theo hướng: Mặt hàng ngô hạt NK thuộc loại trong nước đã sản xuất được. Thời điểm xác định mặt hàng ngô hạt thuộc loại trong nước đã sản xuất được kể từ ngày 8/3/2010 (thời điểm Bộ Kế hoạch và Đầu tư ban hành công văn số 1422/BKH-KTCN).

Trên cơ sở đó, ngày 29/11/2019, Chi cục Hải quan Vinh (Cục Hải quan Nghệ An) đã ban hành Quyết định số 102/QĐ-HQV ấn định thuế NK theo quy định tại điểm đ khoản 3 Điều 33 Nghị định 83/2013/NĐ-CP đối với mặt hàng ngô hạt của Công ty TNHH Mavin Austfeed Nghệ An đã miễn thuế theo Danh mục được cấp nêu trên với tổng số tiền là 2.555.415.121 đồng (thuế GTGT mặt hàng ngô hạt thuộc đối tượng không chịu thuế do là nguyên liệu thức ăn chăn nuôi).

Tuy nhiên, không đồng ý với quyết định ấn định thuế của cơ quan Hải quan và các văn bản, hướng dẫn của các cơ quan có thẩm quyền, Công ty TNHH Mavin Austfeed Nghệ An đã khởi kiện Chi cục Hải quan Vinh tại phiên Tòa sơ thẩm thuộc Tòa án nhân dân TP Vinh.

Tòa án nhân dân TP Vinh (Nghệ An) đã quyết định chấp nhận yêu cầu khởi kiện của công ty. Đồng thời hủy Quyết định số 102/QĐ-HQV ngày 29/11/2019 của Chi cục Hải quan Vinh về việc ấn định thuế đối với hàng hoá NK của Công ty TNHH Mavin Austfeed Nghệ An.

Lý do Tòa sơ thẩm bác bỏ: Thông tư 14/2015/TT-BKHĐT không có tên mặt hàng ngô hạt nên xác định hàng hóa này trong nước chưa sản xuất được. Công văn số 3632/BKHĐT-KTCN của Bộ Kế hoạch và Đầu tư xác định mặt hàng ngô hạt trong nước đã sản xuất được từ ngày 8/3/2010 chỉ là văn bản hành chính, không phải là văn bản quy phạm pháp luật. Mặt khác, cho đến thời điểm Thông tư 01/2018/TT-BKHĐT thay thế Thông tư 14/2015/TT-BKHĐT cũng chưa bổ sung mặt hàng ngô hạt vào Danh mục hàng hóa trong nước đã sản xuất được. Ngoài ra, căn cứ quy định tại Luật Quản lý thuế số 78/2006/2006/QH11, Quyết định ấn định đối với mặt hàng ngô hạt không thuộc các trường hợp ấn định thuế. Buộc Chi cục Hải quan Vinh thực hiện nhiệm vụ công vụ theo quy định của pháp luật.

Mặc dù vậy, Cục Hải quan Nghệ An tiếp tục có đơn kháng cáo bản án số 02/2021/HC-ST ngày 15/10/2021 của Tòa án nhân dân TP Vinh đến Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An. Nhưng tại phiên Tòa phúc thẩm, Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An tuyên án giữ nguyên bản án tại Tòa sơ thẩm. Do đó, số tiền thuế NK mà Công ty TNHH Mavin Austfeed Nghệ An đã bị truy thu được Chi cục Hải quan Vinh hoàn trả cho DN theo quyết định của Tòa.