Hiện tượng đòi “hối lộ”, “lót tay” ngày càng tinh vi, biến tướng

Bà Nguyễn Thanh Hải-Trưởng Ban Dân Nguyện của Ủy ban Thường vụ Quốc hội

Trình bày báo cáo tóm tắt kết quả giám sát việc giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XIV tai phiên họp sáng nay (30/10), bà Nguyễn Thanh Hải-Trưởng Ban Dân nguyện của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho hay: Giải quyết khiếu nại cử tri từ đầu nhiệm kỳ đến nay đã đạt được một số kết quả nổi bật.

Cụ thể, giải quyết các kiến nghị thuộc lĩnh vực nông nghiệp, Chính phủ, các bộ, ngành đã tích cực xem xét ban hành nhiều chính sách, thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp cơ cấu lại ngành nông nghiệp, thu hút đầu tư gắn với xây dựng nông thôn mới, ứng dụng thành tựu khoa học kỹ thuật trong nông nghiệp công nghệ cao, tạo sự chuyển biến rõ rệt, đưa nông nghiệp từ tăng trưởng âm 0,68% (đầu nhiệm kỳ) đến nay đạt 3,65%, cao nhất trong 12 năm qua. Nhờ đó, mức sống của người dân khu vực nông thôn được cải thiện nhiều.

Giải quyết các kiến nghị thuộc lĩnh vực an sinh xã hội, việc làm, qua tiếp thu ý kiến cử tri, nhiều chính sách đã được sửa đổi, giải quyết được gần 6.000 hồ sơ người có công tồn đọng, xác nhận 1.792 liệt sĩ, 2.500 thương binh…

Giải quyết kiến nghị của cử tri về tinh giản bộ máy, cải cách thủ tục hành chính, thời gian qua (đặc biệt từ đầu năm 2018 đến nay) đạt được nhiều kết quả vượt trội. Toàn quốc đã giảm 86.300 biên chế; cắt giảm, đơn giản hóa 61% của 5.623 điều kiện kinh doanh và 60% của 9.926 thủ tục hành chính về kiểm tra chuyên ngành, tiêu biểu là Bộ Công an, Bộ Công thương, Bộ Tài chính ,...

Giải quyết kiến nghị của cử tri về thanh tra, xử lý vi phạm, phòng, chống tham nhũng đã đạt nhiều kết quả tích cực, được cử tri ghi nhận. Một số vụ việc đặc biệt nghiêm trọng đã được xử lý như vụ AVG, vi phạm đất đai ở Đà Nẵng, cảng Quy Nhơn, Khu đô thị Thủ Thiêm, vụ đánh bạc trên Internet,...

Tuy vậy, bà Hải cũng nhấn mạnh, trong giải quyết khiếu nại cử tri từ đầu nhiệm kỳ đến nay còn một số tồn tại, hạn chế.

Trước hết, chống “tham nhũng vặt” còn chưa thực sự hiệu quả. “Cử tri đánh giá cao kết quả đạt được trong phòng chống tham nhũng, đặc biệt là công tác thu hồi tài sản tham nhũng trong các vụ án lớn, tuy nhiên hiện tượng đòi “hối lộ”, “lót tay”, “phong bì” mà người dân phải đối diện hàng ngày khi thực hiện một số thủ tục hành chính ngày càng có những biểu hiện tinh vi, biến tướng, gây bức xúc trong dư luận, ảnh hưởng đến lối sống, đạo đức xã hội, nhưng chậm được phát hiện, xử lý qua thanh tra, kiểm tra của cơ quan nhà nước”, bà Hải nói.

Bên cạnh đó, tình hình tai nạn giao thông vẫn diễn biến phức tạp, số các vụ tai nạn giao thông (TNGT) nghiêm trọng gia tăng. 9 tháng đầu năm, toàn quốc xảy ra hơn 13.000 vụ TNGT, làm chết hơn 6.000 người. Riêng quý III/2018, số người chết do TNGT đặc biệt nghiêm trọng tăng 21,56%; 23 địa phương có số người chết tăng; 3 địa phương tăng trên 50%.

Ngoài ra, thoát nghèo còn thiếu bền vững, nhiều chính sách giảm nghèo còn chồng chéo nên kết quả đạt được chưa tương xứng với mức đầu tư của ngân sách nhà nước, nhiều công trình, dự án hiệu quả sử dụng thấp (dự án nước sạch nông thôn, nhà ở vượt lũ,...); còn hiện tượng trục lợi đối với chính sách giảm nghèo…

Cũng theo bà Hải: “Tình trạng ban hành văn bản trái luật chưa được xử lý dứt điểm, số văn bản có dấu hiệu trái pháp luật về nội dung, thẩm quyền được phát hiện qua công tác kiểm tra văn bản của ngành tư pháp còn nhiều. Một số văn bản dù đã có kết luận kiểm tra nhưng chậm được xử lý. Đây là vấn đề tồn tại đã lâu, cử tri đề nghị Chính phủ, bộ, ngành, UBND các địa phương khẩn trương xử lý triệt để và xem xét trách nhiệm cá nhân, tổ chức để xảy ra sai phạm”.

Ngoài ra, một số vấn đề cử tri phản ánh thuộc lĩnh vực giáo dục còn chưa được giải quyết thấu đáo nên cử tri tiếp tục có kiến nghị như vấn đề dạy thêm, học thêm, lạm thu đầu năm học, bạo lực học đường, độc quyền trong phát hành sách giáo khoa, lãng phí trong sử dụng sách giáo khoa...Các vấn đề trên được cử tri phản ánh ở hầu hết các kỳ tiếp xúc cử tri từ đầu nhiệm kỳ đến nay.

Việc thực nghiệm sách Tiếng Việt 1 – Công nghệ giáo dục quá lâu trên phạm vi rộng nhưng chưa tổng kết, đánh giá; đặc biệt, những sai phạm trong kỳ thi THPT Quốc gia vừa qua đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến kết quả kỳ thi, tính khách quan, minh bạch, sự công bằng giữa các thí sinh, tiếp tục gây hoang mang, bức xúc trong dư luận cần khẩn trương tổng kết, đánh giá, xử lý vi phạm, tạo niềm tin trong nhân dân.

Bà Hải kiến nghị, đối với các cơ quan thuộc khối Quốc hội: Nâng cao chất lượng, hiệu quả việc tiếp xúc cử tri, việc lấy ý kiến cử tri góp ý vào các dự án luật bảo đảm thực chất; tăng cường giám sát việc ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành luật.

Đối với các cơ quan thuộc khối Chính phủ: Bên cạnh việc xử lý các vụ tham nhũng lớn, cần quan tâm và có giải pháp hiệu quả, quyết liệt hơn nữa trong chống “tham nhũng vặt”, coi đây là một nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới; giải quyết dứt điểm những kiến nghị của cử tri liên quan đến lĩnh vực giáo dục, như đổi mới các hình thức thi, tuyển sinh; đổi mới cách dạy và học, tổng kết việc thí điểm mô hình giáo dục, tài liệu giáo dục mới,...

Cùng với đó, xử lý triệt để hiện tượng ban hành văn bản trái pháp luật, đánh giá ảnh hưởng do các văn bản này đối với xã hội và người dân; xem xét xử lý trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có liên quan; có giải pháp hiệu quả hơn nhằm giảm thiểu TNGT; giải quyết, xử lý kịp thời những vấn đề tồn tại trong quátrình thực hiện dự án giao thông, phát huy hiệu quả đầu tư.