Hải quan Quảng Ninh: Lật tẩy các hành vi gian lận xuất xứ của doanh nghiệp

	Nâng hạng Chỉ số giao dịch thương mại ở Hải quan Quảng Ninh
	Hải quan Quảng Ninh phối hợp bắt 10 vụ ma túy
	Hải quan Quảng Ninh triển khai nhiều hoạt động để phát triển quan hệ đối tác
	Hải quan Quảng Ninh thu hơn 4 tỷ đồng từ xử lý vi phạm

Công chức Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái (Cục Hải quan Quảng Ninh) kiểm tra hàng hóa nhập khẩu. Ảnh: Quang Hùng.

Chủ động phòng ngừa

Hoạt động XNK hàng hóa qua địa bàn tỉnh Quảng Ninh được thực hiện qua 4 cửa khẩu cảng biển Hòn Gai, Cái Lân, Cẩm Phả, Vạn Gia và 3 cặp cửa khẩu đường bộ Móng Cái, Hoành Mô, Bắc Phong Sinh. Mặt hàng NK chủ yếu qua các cửa khẩu đường biển gồm nguyên liệu sản xuất thức ăn chăn nuôi (ngô hạt, khô dầu, lúa mì hạt), lúa mỳ dùng cho người, than, quặng… có xuất xứ từ các nước trong khối ASEAN, Úc, Nga, Trung Quốc. Hàng hóa NK qua các cửa khẩu biên giới đường bộ chủ yếu là hàng máy móc thiết bị, hàng tạp hóa tiêu dùng, nguyên liêu sản xuất hàng hóa có xuất xứ từ Trung Quốc.

Đứng trước những nguy cơ về tình hình buôn lậu, vận chuyển hàng hóa giả mạo nhãn mác, xuất xứ Việt Nam hòng đánh lừa người tiêu dùng trong nước và lợi dụng xuất xứ Việt Nam để xuất khẩu sang nước thứ ba, Hải quan Quảng Ninh đã tập trung chỉ đạo, triển khai công tác phòng, chống gian lận xuất xứ hàng hóa, ghi sai nhãn hàng hóa, xâm phạm sở hữu trí tuệ, chuyển tại bất hợp pháp tới các đơn vị thuộc và trực thuộc.

Theo đó, đơn vị tập trung chỉ đạo, hướng dẫn các đơn vị tăng cường công tác quản lý, thiết lập các tiêu chí quản lý rủi ro tập trung vào các nhóm mặt hàng có nguy cơ gian lận khai báo sai về xuất xứ, đặc biệt là đối với nhóm hàng NK qua các cửa khẩu biên giới đường bộ như hàng tạp hóa, hàng máy móc thiệt bị, hàng hóa tháo rời để NK… Đối với nhóm hàng của các DN gia công, sản xuất XK tập trung vào những DN có hàng hóa XK khai báo xuất xứ Việt Nam tuy nhiên có công đoạn gia công đơn giản, không đủ tiêu chí xác định xuất xứ Việt Nam.

Đồng thời, chỉ đạo các lực lượng làm công tác kiểm soát chống buôn lậu tăng cường tuần tra kiểm soát, xây dựng chuyên án, kịp thời phát hiện những trường hợp vận chuyển hàng hóa gian lận xuất xứ, giả mạo nhãn mác, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ. Phối hợp với các chi cục hải quan cửa khẩu kiểm soát chặt đối với hàng NK có nguy cơ giả mạo khai báo xuất xứ Việt Nam.

Nhận diện các hành vi gian lận

Qua công tác nắm tình hình, lực lượng Hải quan Quảng Ninh chỉ rõ, hành vi khai sai xuất xứ hàng hóa thuộc các nhóm hàng gửi kho ngoại quan như khai báo không đúng về xuất xứ của các nước trên tờ khai so với nội dung xuất xứ ghi trên nhãn hàng. Không những vậy, một số mặt hàng được sản xuất tại Trung Quốc nhưng khi NK về Việt Nam lại ghi sẵn dòng chữ “Made in Vietnam”, “sản xuất tại Viet Nam”, rồi “xuất xứ Viet Nam” hoặc ghi trên sản phẩm và bao bì, phiếu bảo hành thể hiện bằng tiếng Việt các thông tin về nhãn hiệu, địa chỉ trụ sở DN, trang web, trung tâm bảo hành tại Việt Nam để tiêu thụ nôi địa hoặc XK… Mặt khác, khai báo xuất xứ Việt Nam nhưng sản phẩm XK được sản xuất từ nguyên liệu NK từ nhiều quốc gia được gia công đơn giản, chưa đủ tiêu chí xác định hàng hóa có xuất xứ Việt Nam.

Qua đấu tranh, Hải quan Quảng Ninh đã phát hiện, xử lý 13 DN liên quan đến khai báo sai xuất xứ hàng hóa NK. Trong số này có 8 DN vi phạm về khai báo sai xuất xứ đối với hàng gửi kho ngoại quan; 2 DN vi phạm về buôn bán hàng hóa có nhãn hàng hóa, bao bì hàng hóa ghi chỉ dẫn giả mại về nguồn gốc, nơi sản xuất, xuất xứ; 3 DN vi phạm khai sai về xuất xứ hàng hóa đối với hàng hóa NK thuộc đối tượng miễn thuế, đối tượng không chịu thuế.

Đơn cử như trường hợp Công ty TNHH Sản xuất đầu tư điện tử H. H bị xử phạt vi phạm hành chính, với số tiền 30 triệu đồng về hành vi buôn bán hàng hóa có nhãn, bao bì hàng hóa, ghi chỉ dẫn giả mạo về nguồn gốc, nơi sản xuất đối với 240 chiếc nồi cơm điện có xuất xứ Trung Quốc. Tương tự, Công ty TNHH quốc tế T.S bị xử phạt vi phạm hành chính, với số tiền 30 triệu đồng về hành vi kinh doanh 45.000 cái túi giấy có nhãn ghi chỉ dẫn giả mạo về nguồn gốc, nơi sản xuất hàng hóa.

Không chỉ phát hiện các sai phạm trong khâu thông quan, Chi cục Kiểm tra sau thông quan (Cục Hải quan Quảng Ninh) đã triển khai các giải pháp nhằm thu thập thông tin; lựa chọn nội dung kiểm tra về chấp hành quy định của pháp luật trong hoạt động XNK, đặc biệt lưu ý các doanh nghiệp NK nguyên liệu để sản xuất, XK. Kết quả, chi cục đã thực hiện kiểm tra về xuất xứ hàng hóa đối với 2 DN, trong đó phát hiện một doanh nghiệp khai báo sai xuất xứ hàng hóa XK, truy thu, xử phạt vi phạm hành chính hơn 350 triệu đồng.

Bên cạnh kết quả đạt được, trong quá trình tổ chức triển khai công tác chống gian lận xuất xứ, Hải quan Quảng Ninh gặp khó trong việc kiểm tra phát hiện hàng hóa NK giả mạo xuất xứ được ghi trên nhãn mác, trong khi DN vừa nhập kinh doanh vừa nhập sản xuất, sau đó trà trộn, XK sang nước ngoài và ghi xuất xứ Việt Nam. Trường hợp DN gia công, sản xuất XK NK nguyên liệu từ nhiều nguồn khác nhau và chỉ gia công đơn giản, không đủ điều kiện xác định hàng hóa có xuất xứ Việt Nam nhưng vẫn phải khai báo xuất xứ hàng hóa trên Hệ thống VNACCS/VCIS theo quy định. Tuy nhiên, tại đểm 2.69 phụ lục II Thông tư số 39/2018/TT-BTC hướng dẫn khai mã nước xuất xứ hàng hóa XK theo quy tắc: Mô tả hàng hóa và mã nước xuất xứ và chỉ khai được một nước xuất xứ gây khó khăn cho cả DN và cơ quan Hải quan.

Về vấn đề này, Hải quan Quảng Ninh đề nghị Tổng cục Hải quan tiếp tục tăng cường tập huấn về các kỹ năng, nghiệp vụ về kiểm tra C/O; nghiệp vụ kiểm tra phát hiện giả mạo xuất xứ qua hoạt động kiểm tra thực tế hàng hóa cho cán bộ, công chức; cảnh báo những thủ đoạn của DN NK gian lận về xuất xứ hàng hóa.