Hải quan Nghệ An: 3 kinh nghiệm trong đấu tranh chống buôn lậu

Thống kê từ Cục Hải quan Nghệ An cho thấy, trong giai đoạn 2021-2023, đơn vị đã chủ trì và phối hợp với các cơ quan, lực lượng chức năng trên địa bàn bắt giữ xử lý và chuyển cho các cơ quan khác xử lý 134 vụ việc vi phạm. Trong đó, có 71 vụ vi phạm liên quan đến ma túy; 53 vụ liên quan đến chất liệu, vật liệu nổ, pháo nổ; 11 vụ liên quan đến phương tiện là ô tô, mô tô không có giấy tờ; 1 vụ vi phạm về vận chuyển dầu FO; 1 vụ vận chuyển tiền qua biên giới vượt quá quy định không khai báo; 2 vụ lâm sản là gỗ các loại và đã phát hiện xử lý hành chính hàng trăm vụ vi phạm trong quá trình làm thủ tục hải quan.

Theo ông Chu Quang Hải, các vụ việc bắt giữ trên chủ yếu là các chuyên án về đấu tranh với các đối tượng buôn bán, vận chuyển trái phép chất ma túy và pháo nổ các loại; riêng ma túy các loại đã chiếm hơn 50% và pháo chiếm gần 40% trên tổng các vụ đã bắt giữ.

Được biết, trong những năm gần đây, Hải quan Nghệ An đã triển khai đồng bộ và quyết liệt nhiều giải pháp từ cấp cục đến cấp công chức thừa hành để nâng cao hiệu quả của công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại. Tuy nhiên, kết quả trên chưa phản ánh được hết những khó khăn, tồn tại, hạn chế, đặc biệt chưa nói lên được nguyên nhân thành công và những bài học kinh nghiệm của cả một quá trình thực thi nhiệm vụ.

Ngày 30/7/2022, Hải quan Nghệ An phối hợp với lực lượng Công an bắt giữ đối tượng đang vận chuyển 156 kg pháo.

Ông Chu Quang Hải cho rằng, những khó khăn, hạn chế và tồn tại trong công tác đấu tranh chống buôn lậu tại Hải quan Nghệ An, nguyên nhân chủ yếu Nghệ An là tỉnh có diện tích lớn nhất cả nước với đường biên giới dài 419 km giáp với các tỉnh Hủa Phăn, Xiêng Khoảng và tỉnh Bo Ly Khăm Xay của Lào. Ngoài ra, địa giới hành chính rộng với 10 huyện miền núi, trong đó có 5 huyện miền núi cao và có đến 5 dân tộc thiểu số bao gồm các dân tộc: Thái, Thổ, Khơ mú, Mông, Ơ Đu sinh sống trên các huyện miền núi.

Địa bàn rộng và phức tạp là thế, nhưng lực lượng CBCC làm công tác kiểm soát hải quan thì lại quá mỏng, biên chế khiêm tốn. Đặc biệt, hầu hết CBCC làm công tác kiểm soát đều bị hạn chế về tiếng dân tộc dẫn đến gặp nhiều khó khăn trong công tác tuyên truyền, vận động quần chúng, xây dựng cơ sở. Bên cạnh đó, tồn tại lớn nhất hiện nay của Hải quan Nghệ An là công tác tố tụng hình sự; mặc dù Luật Tổ chức cơ quan điều tra và Bộ Luật Tố tụng hình sự đã quy định về trách nhiệm, quyền hạn của điều tra viên, tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại Hải quan Nghệ An vẫn chưa khởi tố được một vụ án nào, lãnh đạo Cục Hải quan Nghệ An nhấn mạnh.

Với kết quả đã đạt được, cũng như những khó khăn, hạn chế và tồn tại, lãnh đạo Cục Hải quan Nghệ An đã chia sẻ một số bài học kinh nghiệm trong công tác đấu tranh chống buôn lậu mà đơn vị đã đúc rút ra sau mỗi chuyên án, vụ án.

Kinh nghiệm thứ nhất, Thường vụ, lãnh đạo Cục phải chú trọng tới công tác kiểm soát; phải thường xuyên giáo dục chính trị tư tưởng về nêu cao tinh thần trách nhiệm trong thực thi nhiệm vụ, thường xuyên quán triệt CBCC phải áp dụng đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ kiểm soát hải quan; Phòng Chống buôn lậu và xử lý vi phạm phải làm tốt công tác dự báo tình hình, để tham mưu kịp thời cho lãnh đạo Cục, để lãnh đạo Cục chỉ đạo các đơn vị chức năng xây dựng kế hoạch đấu tranh cụ thể cho từng thời điểm đạt hiệu quả.

Kinh nghiệm thứ hai là sau mỗi chuyên án, vụ án, dù thất bại hay thành công, bắt buộc Ban chuyên án, vụ án phải tổ chức họp để phân tích để thấy được những hạn chế, yếu kém, từ đó rút ra bài học kinh nghiệm. Thông qua các vụ việc bắt giữ thành công, Ban chuyên án cùng thảo luận, chia sẻ nghiệp vụ về quy trình khép kín các bước triển khai chuyên án, từ bước tiếp nhận thông tin, đến bước xử lý thông tin, phá án, kết thúc xử lý vụ việc.

Kinh nghiệm cuối cùng là phải làm tốt công tác phối hợp với các lực lượng chức năng trên địa bàn như: Công an, Biên phòng, lực lượng đặc nhiệm chống ma túy Cảnh sát biển, Quản lý thị trường và chính quyền địa phương các cấp. Vì chỉ có phối hợp, các lực lượng mới nắm được hết các thông tin, tình hình địa bàn để đi đến đấu tranh có hiệu quả với các chuyên án, vụ án.