Đổi mới, sắp xếp doanh nghiệp nhà nước: Phải bắt đầu từ thể chế
Nhanh và hiệu quả trong cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước Tổng lỗ luỹ kế đến năm 2023 của doanh nghiệp 100% vốn nhà nước là 53,4 nghìn tỷ đồng Củng cố “sức khoẻ” tài chính cho doanh nghiệp nhà nước |
![]() |
Các DNNN, trong đó có lĩnh vực hàng không, đang chịu nhiều áp lực cạnh tranh từ khối DN tư nhân và DN FDI. Ảnh: ST |
Quy định chưa cụ thể, chưa tạo tính chủ động
Theo báo cáo mới nhất của Bộ Tài chính, tính đến tháng 10/2024, đã có 106 DN được cấp có thẩm quyền phê duyệt Đề án cơ cấu lại DN; thực hiện thoái vốn nhà nước tại 5 DN do Nhà nước đầu tư trực tiếp (F1) với tổng giá trị phần vốn nhà nước là 145 tỷ đồng, thu về 157 tỷ đồng. Các tập đoàn, tổng công ty, DNNN đã thoái vốn tại 3 DN cấp 2 (F2) với giá trị 40,9 tỷ đồng, thu về 182 tỷ đồng.
Theo Bộ Tài chính, một trong các giải pháp để nâng cao hiệu quả hoạt động của DNNN là cần tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý về quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp theo hướng trao cho doanh nghiệp quyền tự chịu trách nhiệm quản lý vốn và hoạt động đầu tư kinh doanh. Đồng thời cần tách bạch triệt để giữa chức năng đại diện chủ sở hữu nhà nước với chức năng quản lý nhà nước đối với DNNN song song với việc tăng cường hoạt động giám sát, kiểm tra của chủ sở hữu là Nhà nước. |
Trong các tham luận tại hội thảo khoa học về nâng cao vai trò của thành phần kinh tế nhà nước mới đây, nhiều chuyên gia cho rằng, công tác sắp xếp, đổi mới DNNN đã có những kết quả đáng ghi nhận. Nguồn thu từ cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước được tập trung đầu tư cho những ngành, lĩnh vực có tính nền tảng, ứng dụng công nghệ cao, mang tầm chiến lược và có khả năng tạo động lực, dẫn dắt các ngành, lĩnh vực khác phát triển…
Tuy nhiên, chính sách quy định quản lý đối với DNNN còn bất cập khiến công tác này vẫn chậm so với kế hoạch đề ra. Còn có những DNNN có tồn đọng tài chính, đầu tư kéo dài gây lãng phí, thiệt hại lớn, hiệu quả thu về không cao.
Theo Bộ Tài chính, nguyên nhân là do phạm vi điều chỉnh của Luật 69/2014/QH13 về quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại DN (Luật 69) chưa bao gồm nội dung cơ cấu lại vốn nhà nước tại DN. Trong khi đó, việc cơ cấu lại vốn nhà nước tại DN chủ yếu thực hiện dưới hình thức cổ phần hóa và bị điều chỉnh bằng Nghị định của Chính phủ và một số quy định đã được thực hiện trong thời gian dài, có tính ổn định.
Hơn nữa, việc đầu tư vốn nhà nước (bao gồm cả việc bổ sung và rút vốn) tại doanh nghiệp chưa được quy định cụ thể, chưa tạo tính chủ động, kịp thời, linh hoạt như việc đầu tư vốn vào Tổng công ty Hàng không Việt Nam - CTCP (Vietnam Airlines), các ngân hàng thương mại cổ phần nhà nước, Công ty đường sắt đô thị số 1 TPHCM…
Quá trình hoạt động của các DN F1 có tiến hành cơ cấu lại các DN có vốn góp theo hình thức cổ phần hóa, sáp nhập, hợp nhất các DN F2 lại chưa có quy định về quyền, trách nhiệm của DN có vốn nhà nước đầu tư đối với các DN có vốn góp. Một số chính sách đặc thù liên quan đến quản lý vốn nhà nước đầu tư tại DN còn phân tán, chưa tập trung trong Luật 69...
Với thực trạng trên, mới đây, việc đầu tư bổ sung vốn cho Agribank và Vietcombank đã và đang phải trình Quốc hội thông qua, nhưng lượng vốn dự kiến bổ sung vẫn bị đánh giá là chưa đủ để các ngân hàng theo kịp một số ngân hàng tư nhân và các ngân hàng trong khu vực.
Ngoài ra, theo báo cáo của Ban Triển khai tái cơ cấu của Vietnam Airlines, từ đầu năm 2020, năng lực tài chính của các hãng hàng không nói chung và Vietnam Airlines nói riêng đã bị suy giảm nghiêm trọng. Dù đã có gói hỗ trợ thanh khoản quy mô 12.000 tỷ đồng nhưng vẫn cần tiếp tục có các giải pháp tháo gỡ khó khăn và đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động, qua đó đảm bảo bảo toàn và phát triển vốn nhà nước đầu tư tại Vietnam Airlines.
Thoái vốn cần gắn với phương án tăng vốn cho DN
Một trong những giải pháp Vietnam Airlines đề nghị là phải quyết liệt đẩy nhanh việc thực hiện tái cơ cấu, cổ phần hóa, thoái vốn DNNN trong ngành hàng không như Vietnam Airlines, nhưng việc thực hiện thoái vốn nhà nước cần gắn với phương án tăng vốn của DN để đáp ứng nhu cầu tài chính của DN, tạo nền tảng vững chắc cho DN phát triển bền vững.
Đồng thời cần xây dựng thể chế, chính sách cho nhóm các DNNN nòng cốt và mang thương hiệu quốc gia, đặc biệt là các DNNN chịu sự cạnh tranh từ quốc tế như lĩnh vực vận chuyển hàng không, năng lượng, viễn thông… cũng như tiếp tục hoàn thiện cơ chế giám sát và đánh giá hiệu quả hoạt động của DNNN theo chỉ tiêu tài chính tổng thể, không đi theo từng dự án, chương trình hoạt động cụ thể; tái cấu trúc mô hình tổ chức, tinh gọn bộ máy, đổi mới chính sách tiền lương gắn với năng suất lao động, hiệu quả hoạt động của DNNN...
Về vấn đề này, TS. Trương Văn Phước, nguyên quyền Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia đề nghị cần hoàn thiện các tiêu chí phân loại DNNN, DN có vốn nhà nước thực hiện chuyển đổi sở hữu, sắp xếp lại, thoái vốn trong giai đoạn sắp tới; đồng thời rà soát, sửa đổi các quy định về quản lý sử dụng vốn nhà nước, đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại DN… để đáp ứng yêu cầu phát sinh thực tiễn.
Hiện nay, Chính phủ đã hoàn thiện dự thảo Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại DN (sửa đổi), dự kiến sẽ trình Quốc hội để thảo luận và cho ý kiến vào ngày 23/11/2024. Dự thảo Luật được đánh giá là có nhiều quan điểm mang tính đột phá, “cởi trói” cho hoạt động của các DN có vốn đầu tư của Nhà nước.
Theo ông Nguyễn Văn Mậu, Thành viên HĐTV (Tập đoàn Dầu khí Việt Nam – PVN), PVN có nhiều hoạt động đầu tư ra nước ngoài nên kỳ vọng Luật mới có quy định phân cấp cho DN được chủ động quyết định các dự án đầu tư ra nước ngoài, đảm bảo các thủ tục này có thể rút ngắn để tận dụng các cơ hội một cách tốt nhất.
Đồng tình với quan điểm này, theo ông Nguyễn Văn Cảnh, Phó Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại DN, dự thảo Luật đã tách bạch giữa chức năng quản lý và cơ quan chủ sở hữu, cũng như tách bạch giữa chức năng quản lý và quản trị của DN cũng như phân cấp, phân quyền cho DN được chủ động trong hoạt động đầu tư và sản xuất kinh doanh... giúp thúc đẩy hiệu quả công tác đổi mới, sắp xếp DNNN.
Tin liên quan

TP. Hồ Chí Minh: Gỡ vướng, tái cơ cấu doanh nghiệp Nhà nước
20:29 | 16/05/2025 Chính sách thuế, hải quan

Thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp thu về 157 tỷ đồng trong năm 2024

Thủ tướng: Xây dựng thể chế thông thoáng, giảm chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp phát triển
15:30 | 10/02/2025 Thị trường - Doanh nghiệp

Không có sự khác biệt nào giữa một tỷ phú với một bác tài Tuk tuk trong thế giới AI
14:19 | 26/06/2025 Thị trường - Doanh nghiệp

Binh đoàn 20 bàn giao công trình sửa chữa nhà đồng đội
17:26 | 25/06/2025 Thị trường - Doanh nghiệp

Top 10 công ty công nghệ uy tín năm 2025 sẵn sàng “vươn mình” cùng “bệ phóng” chính sách
16:32 | 22/06/2025 Thị trường - Doanh nghiệp

“Mở khóa” dinh dưỡng tự nhiên bằng công nghệ: Sữa Việt tạo tiếng vang tại sân chơi toàn cầu
10:28 | 21/06/2025 Thị trường - Doanh nghiệp

Vietjet đồng hành cùng người hâm mộ đến K-Star Spark 2025 tại Hà Nội
20:46 | 20/06/2025 Thị trường - Doanh nghiệp

Từ số hóa đến cá nhân hóa: Gen Y và Gen Z đang tái định hình thị trường bảo hiểm Việt Nam
20:47 | 13/06/2025 Thị trường - Doanh nghiệp

HDBank hợp tác BIDV triển khai nguồn vốn quốc tế thúc đẩy phát triển bền vững
11:20 | 13/06/2025 Thị trường - Doanh nghiệp

Thị trường bảo hiểm Việt Nam 2025: Tái thiết niềm tin, hướng tới phát triển bền vững
18:33 | 12/06/2025 Thị trường - Doanh nghiệp

Cần cơ chế “mở khóa” để nhà ở xã hội không bị đẩy lên cao
18:15 | 12/06/2025 Thị trường - Doanh nghiệp

Nhiều dự án khởi nghiệp xanh đã có sản phẩm xuất khẩu
14:29 | 12/06/2025 Thị trường - Doanh nghiệp

Ngành ngân hàng dẫn đầu phát hành trái phiếu doanh nghiệp
10:16 | 11/06/2025 Doanh nghiệp - Thương hiệu

Xuất khẩu tăng, nhưng dệt may vẫn đứng trước bài toán đổi hướng
08:57 | 10/06/2025 Thị trường - Doanh nghiệp

Doanh nghiệp giày da, may mặc Quảng Ngãi ký đơn hàng dài hạn đến 2026
14:43 | 09/06/2025 Thị trường - Doanh nghiệp
Vấn đề Bạn quan tâm
Hệ thống chưa ghi nhận được thói quen đọc tin của bạn.
Hãy đăng nhập/ đăng ký để hệ thống có thể cung cấp các bài viết theo nhu cầu đọc của bạn.
Tin mới

6 tháng đầu năm 2025: Chi cục Thuế khu vực I cán mốc số thu 375.891 tỷ đồng

Hải quan khu vực I liên tiếp phát hiện các vụ vận chuyển trái phép ma túy

Nhiều tập thể, cá nhân ngành Hải quan bền bỉ phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ

Tạm dừng tiếp nhận khai hải quan từ 22 giờ ngày 30/6

Cơ quan thuế làm việc cả thứ Bảy, Chủ Nhật hỗ trợ người nộp thuế khi sắp xếp bộ máy mới

(INFOGRAPHICS): 7 chính sách thuế nổi bật có hiệu lực từ 1/7/2025
09:17 | 27/06/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS) Lộ trình chuyển đổi toàn diện cho hộ, cá nhân kinh doanh
13:42 | 24/06/2025 Infographics

LONGFORM: Chuyển đổi số và cải cách thuế, góp phần hoàn thành mục tiêu tăng trưởng
13:40 | 24/06/2025 Megastory/Longform

Tỷ lệ khấu trừ thuế của hộ, cá nhân kinh doanh online
09:36 | 24/06/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Tín hiệu tích cực trong thu hút FDI tại Việt Nam 5 tháng đầu năm 2025
15:16 | 20/06/2025 Infographics

6 tháng đầu năm 2025: Chi cục Thuế khu vực I cán mốc số thu 375.891 tỷ đồng

Nhiều tập thể, cá nhân ngành Hải quan bền bỉ phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ

Tạm dừng tiếp nhận khai hải quan từ 22 giờ ngày 30/6

Cơ quan thuế làm việc cả thứ Bảy, Chủ Nhật hỗ trợ người nộp thuế khi sắp xếp bộ máy mới

Thứ trưởng Bùi Văn Khắng: Phải khẳng định được vai trò lực lượng Hải quan trên mặt trận chống buôn lậu

Cục Hải quan tập trung chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ theo Nghị quyết 57

VCCI – Hiệp hội vàng “nổi lửa”: Đòi xóa sổ loạt quy định trói tay thị trường vàng!

Lời cảm ơn của Ban tổ chức Toạ đàm

Phát triển thị trường trái phiếu xanh: Gỡ điểm nghẽn, khai phá tiềm năng, hướng tới Net Zero

Top 10 công ty uy tín ngành Tài chính năm 2025

Tín dụng xanh Agribank góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững của quốc gia

Tọa đàm trực tuyến: “Phát triển thị trường trái phiếu xanh: Tìm kiếm cơ hội trong hành trình tiến đến Net Zero”

Áp dụng thuế GTGT đối với thiết bị điện tử gia dụng và chuyên dùng

Thực hiện giảm thuế giá trị gia tăng đến hết 31/12/2026

Sử dụng tài khoản định danh của tổ chức trong giao dịch thuế điện tử từ 1/7/2025

Cục trưởng Cục Thuế được ủy quyền ký quyết định về Bảng giá tính lệ phí trước bạ ô tô, xe máy

Thời hạn bảo lãnh thuế trong thời gian chờ giấy chứng nhận xuất xứ

Thuế GTGT đối với hàng nhập để xây dựng doanh nghiệp chế xuất

Doanh nghiệp xuất khẩu vay vốn tăng hơn 50%

Doanh nghiệp chọn “lối thoát” xuất khẩu cá ngừ

Nam Á – thị trường xuất khẩu giàu tiềm năng cho doanh nghiệp Việt

Chưa hết nửa năm, nhập khẩu gần 100.000 ô tô

Cơ hội bứt phá của cá tra Việt khi Hoa Kỳ áp mức thuế 0%

Bình Dương thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp thế hệ mới

Tháng cao điểm, phát hiện và xử lý nhiều sai phạm trong lĩnh vực an toàn thực phẩm

Giá xăng dầu đồng loạt giảm từ ngày 01/7/2025

9h sáng nay diễn ra Tọa đàm trực tuyến “Phát triển thị trường trái phiếu xanh: Tìm kiếm cơ hội trong hành trình tiến đến Net Zero”

Thanh Hóa chuyển cơ quan điều tra 9 vụ có dấu hiệu hình sự trong tháng cao điểm

Cơ hội vàng để doanh nghiệp Việt nâng tầm thương hiệu và gia tăng xuất khẩu
