Facebook Twitter youtube Tiktok

Đề xuất thêm giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý thuế đối với cơ sở kinh doanh vàng

Theo đánh giá, tình hình giá vàng biến động thời gian qua là kết quả của sự tương tác phức tạp giữa các yếu tố toàn cầu và nội địa. Để ổn định thị trường này, Nhà nước đã và đang thực hiện nhiều biện pháp quản lý, điều chỉnh kịp thời các chính sách, nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực của biến động giá vàng đối với nền kinh tế và xã hội. Trong đó, việc nâng cao hiệu quả quản lý thuế đối với các cơ sở kinh doanh vàng bạc, đá quý là cần thiết, để vừa đảm bảo tuân thủ nghĩa vụ thuế, vừa tạo môi trường cạnh tranh công bằng và lành mạnh.
de xuat them giai phap nang cao hieu qua quan ly thue doi voi co so kinh doanh vang

Chính sách và thực trạng quản lý thuế

Trong lĩnh vực kinh doanh vàng tại Việt Nam, có sự phân biệt rõ ràng giữa DN kinh doanh vàng và hộ kinh doanh vàng. Mỗi loại hình này có các quy định pháp lý, trách nhiệm thuế và quản lý khác nhau. Dưới đây là những so sánh tổng quan về hai loại hình này (bảng dưới):

Có thể nhận thấy, nếu so với loại hình DN, thì các hộ kinh doanh vàng chưa được quản lý và kiểm soát chặt chẽ. Trên thực tế, muốn kinh doanh vàng bao gồm cả việc kinh doanh vàng miếng và vàng trang sức, mỹ nghệ, DN phải được cấp phép bởi Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, đồng thời phải đáp ứng các điều kiện về vốn, cơ sở vật chất và hệ thống quản lý. Riêng với kinh doanh vàng miếng, DN phải có vốn điều lệ tối thiểu theo quy định và hệ thống phân phối rộng khắp. Trong khi đó, hộ kinh doanh vàng đăng ký kinh doanh và được cấp giấy chứng nhận đăng ký tại cơ quan có thẩm quyền. Do không được cấp quyền tự nhập khẩu vàng nguyên liệu nên hộ kinh doanh vàng bạc thường hoạt động trong lĩnh vực mua bán, chế tác và kinh doanh vàng trang sức, mỹ nghệ từ nguồn nguyên liệu có sẵn trong nước hoặc được cung cấp bởi các nhà cung cấp hợp pháp. Về công tác quản lý, trách nhiệm kiểm tra, giám sát hộ kinh doanh chủ yếu là cơ quan thuế địa phương. Việc phối hợp kiểm tra liên ngành mới được chú trọng gần đây song cơ chế phối hợp còn chưa rõ ràng và hiệu quả.

Theo báo cáo của Hội đồng Vàng Thế giới, Việt Nam là một trong những quốc gia dẫn đầu khu vực Đông Nam Á về nhu cầu tiêu thụ vàng. Giao dịch vàng bạc, đá quý lại thường có giá trị giao dịch lớn, nên dễ bị lợi dụng để trốn thuế hoặc gian lận thuế. Do đó, việc quản lý chặt chẽ lĩnh vực này sẽ đảm bảo các cơ sở kinh doanh thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế và gia tăng nguồn thu cho NSNN.

Tuy nhiên, công tác kiểm soát, quản lý hoạt động kinh doanh vàng trên thực tế không hề dễ dàng, do tình trạng gian lận, buôn lậu vàng miếng, vàng nguyên liệu luôn "nóng". Hình thức gian lận phổ biến là buôn lậu vàng từ nước ngoài về Việt Nam để bán do giá vàng trong nước thường cao hơn giá vàng thế giới. Theo báo Người Lao động (2024), Viện Kiểm sát nhân dân tối cao vừa hoàn tất cáo trạng truy tố 24 bị can trong đường dây buôn lậu 6.150kg vàng 9999 từ Campuchia về Việt Nam. Trong đó, một chủ tiệm vàng ở TP HCM bị cáo buộc buôn lậu vàng từ Campuchia về Việt Nam với tổng số tiền giao dịch hơn 2.000 tỷ đồng. Một chủ tiệm vàng khác cũng nhận án buôn lậu 318 kg vàng với tổng giá trị hơn 436 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, việc khó quản lý một phần cũng xuất phát từ việc mua-bán vàng không chính thức của người dân. Người dân Việt Nam thường xem vàng như một tài sản an toàn để đầu tư và tiết kiệm, đặc biệt trong bối cảnh lạm phát hoặc bất ổn kinh tế. Vàng cũng được sử dụng phổ biến trong các giao dịch hôn nhân, lễ hội và làm quà tặng. Do đó, họ thường giao dịch cá nhân qua các tiệm vàng và không yêu cầu cung cấp hóa đơn. Ở chiều ngược lại, người dân đến bán vàng cũng thường không có hóa đơn. Vì vậy, giao dịch mua bán vàng qua kênh này thường không đủ hóa đơn, chứng từ bán ra và mua vào. Theo thông tin từ Bộ Tài chính (2022), một tiệm vàng tại TP Long Xuyên (An Giang) bị điều tra dấu hiệu trốn thuế vì không xuất hóa đơn, kê khai nộp thuế đối với số vàng giao dịch trị giá hơn 6.000 tỷ đồng.

Đề xuất giải pháp

Trước thực trạng này, ngày 16/5/2024, tại cuộc họp về chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã yêu cầu kiên quyết thực hiện nghiêm quy định về hóa đơn điện tử trong hoạt động kinh doanh, mua - bán vàng. Theo đó, sau ngày 15/6/2024, đơn vị nào không thực hiện hóa đơn điện tử kết nối với cơ quan thuế trong mua bán vàng sẽ bị rút giấy phép. Tổng cục Thuế cũng ban hành nhiều văn bản về các giải pháp tăng cường quản lý hoạt động kinh doanh vàng. Ngoài ra, các bộ, ban, ngành đều đã có các động thái thể hiện sự vào cuộc thiết lập trật tự trên thị trường vàng.

Cùng với giải pháp này, trên cơ sở nghiên cứu thực tế, tác giả đề xuất thêm một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý thuế đối với các cơ sở kinh doanh vàng.

Một là, lập đơn vị đầu mối phụ trách chuyên môn. Theo đó, các cục thuế cần thành lập đầu mối chuyên môn để nghiên cứu sâu và triển khai các giải pháp theo dõi và quản lý các DN, hộ, cá nhân kinh doanh, chế tác vàng.

Hai là, cơ quan thuế cần chủ động xây dựng kế hoạch, báo cáo UBND tỉnh và đề xuất các phương án, giải pháp phối hợp với các ban ngành khác, nhằm tăng cường công tác quản lý đối với các DN, hộ, cá nhân kinh doanh vàng.

Ba là, tăng cường kiểm tra hồ sơ và áp dụng nguyên tắc quản lý rủi ro trong quản lý thuế các cơ sở kinh doanh vàng, trong đó chú trọng đến các hoạt động mua bán vàng nguyên liệu và vàng miếng.

Bốn là, phát hiện và xử lý kịp thời các DN, tổ chức, cá nhân có phát sinh mua bán, chế tác vàng bạc, đá quý nhưng không kê khai thuế, hoặc có sự chênh lệch giữa giá vốn, doanh thu thực tế với giá vốn, doanh thu kê khai thuế.

Năm là, đẩy mạnh công bố công khai kết quả thanh, kiểm tra và xử lý các cơ sở kinh doanh vàng vi phạm pháp luật kèm theo hình thức xử lý nhằm phát huy tính răn đe, góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của các cơ sơ kinh doanh nói chung và kinh doanh vàng nói riêng,

TS Trần Trung Kiên - Khoa Tài chính công - Đại học Kinh tế TP.HCM

Tin liên quan

Dự kiến nhiều chính sách hỗ trợ, thúc đẩy phát triển sản phẩm, dịch vụ Halal

Dự kiến nhiều chính sách hỗ trợ, thúc đẩy phát triển sản phẩm, dịch vụ Halal

Tại dự thảo Nghị định quản lý chất lượng sản phẩm, dịch vụ Halal, Bộ Khoa học và Công nghệ đề xuất nhiều chính sách hỗ trợ, thúc đẩy phát triển sản phẩm, dịch vụ Halal.
Bài 8: Đề xuất giảm trừ chi phí y tế, giáo dục khi tính thuế TNCN - Nhân văn nhưng cần tiêu chí rõ ràng

Bài 8: Đề xuất giảm trừ chi phí y tế, giáo dục khi tính thuế TNCN - Nhân văn nhưng cần tiêu chí rõ ràng

Đề xuất bổ sung giảm trừ trước khi tính thuế đối với một số khoản chi thiết yếu như y tế, giáo dục – đào tạo của người nộp thuế và người phụ thuộc, bao gồm bố mẹ, vợ - chồng, con được đánh giá là bước tiến nhân văn, tiệm cận hơn với thực tế chi tiêu của người dân và thông lệ quốc tế. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Văn Được, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn thuế Trọng Tín, Ủy viên thường trực Hội tư vấn thuế Việt Nam, việc thiết kế chính sách cần có tiêu chí cụ thể, phạm vi áp dụng hợp lý để bảo đảm công bằng, minh bạch và tránh bị lợi dụng sai mục đích.
Bài 7: Thu thuế phần chênh lệch giao dịch bất động sản để ngăn đầu cơ, thổi giá

Bài 7: Thu thuế phần chênh lệch giao dịch bất động sản để ngăn đầu cơ, thổi giá

Tại báo cáo thị trường bất động sản quý II/2025 công bố ngày 28/7, Bộ Xây dựng đề xuất nghiên cứu chính sách thu thuế phần chênh lệch giữa các lần giao dịch bất động sản nhằm hạn chế tình trạng đầu cơ và đẩy giá trên thị trường.
Bài 6: Miễn, giảm thuế TNCN cho nhà khoa học: Động lực chiến lược thúc đẩy đổi mới sáng tạo

Bài 6: Miễn, giảm thuế TNCN cho nhà khoa học: Động lực chiến lược thúc đẩy đổi mới sáng tạo

Theo TS. Trần Trung Kiên, Giám đốc Chương trình đào tạo thuế, Khoa Tài chính công (Đại học Kinh tế TP Hồ Chí Minh), đề xuất miễn, giảm thuế TNCN đối với nhà khoa học làm việc trong doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo và trung tâm nghiên cứu, phát triển… là chính sách hợp lý, cần thiết và mang tính chiến lược trong bối cảnh Việt Nam đang hướng tới nền kinh tế tri thức, đồng thời góp phần thu hút, giữ chân nhân tài.
Bài 5: Thu thuế tài sản số - Bước đi cần thiết để quản lý minh bạch và chống thất thu ngân sách

Bài 5: Thu thuế tài sản số - Bước đi cần thiết để quản lý minh bạch và chống thất thu ngân sách

Dự thảo Luật Thuế TNCN (thay thế) đang đề xuất áp thuế 0,1% trên giá chuyển nhượng từng lần giao dịch đối đối với giao dịch tài sản số trên sàn minh bạch, công khai về giá với tần suất thường xuyêntương tự như chuyển nhượng chứng khoán hiện nay... Theo TS Phạm Nguyễn Anh Huy, Giảng viên cấp cao ngành Tài chính (Đại học RMIT Việt Nam), cách tiếp cận này là phù hợp trong ngắn hạn, nhưng về dài hạn cần có chiến lược phân loại tài sản số, xác định rõ bản chất thu nhập để xây dựng chính sách thuế linh hoạt, đảm bảo công bằng và phát triển thị trường bền vững.
Hải quan công khai đường dây nóng tiếp nhận, xử lý thông tin phản ánh của cá nhân, tổ chức

Hải quan công khai đường dây nóng tiếp nhận, xử lý thông tin phản ánh của cá nhân, tổ chức

Nhằm đảm bảo công tác tuyên truyền hỗ trợ chính sách pháp luật cho người dân và DN, Cục Hải quan vừa ban hành quy chế về việc quản lý, sử dụng đường dây nóng và việc tiếp nhận, xử lý thông tin qua đường dây nóng.
Bài 4:  PGS.TS Lê Xuân Trường: Cải cách thuế thu nhập cá nhân để công bằng hơn, hiện đại hơn

Bài 4: PGS.TS Lê Xuân Trường: Cải cách thuế thu nhập cá nhân để công bằng hơn, hiện đại hơn

Với nhiều nội dung sửa đổi sâu rộng, Dự thảo Luật Thuế TNCN (thay thế) đang hướng đến một hệ thống thuế hiện đại, công bằng và bao quát hơn, bao gồm từ việc rút gọn bậc thuế, bổ sung giảm trừ chi thực tế, đến bao quát thu nhập trong nền kinh tế số. Theo PGS.TS Lê Xuân Trường, Trưởng Khoa Thuế - Hải quan (Học viện Tài chính), những cải cách này không chỉ góp phần giảm gánh nặng cho người nộp thuế, mà còn mở rộng cơ sở thu bền vững, phù hợp thực tiễn và thông lệ quốc tế, hướng tới một chính sách thuế “vừa sát dân, vừa sát thị trường”.
Bài 3: Đổi mới quy trình khấu trừ và quyết toán, tạo thuận lợi tối đa cho người nộp thuế

Bài 3: Đổi mới quy trình khấu trừ và quyết toán, tạo thuận lợi tối đa cho người nộp thuế

Dự thảo Luật Thuế Thu nhập cá nhân (TNCN) thay thế không chỉ điều chỉnh chính sách thuế mà còn đề xuất loạt cải cách trong quy trình khấu trừ, kê khai, nộp và quyết toán thuế, với mục tiêu giảm gánh nặng thủ tục hành chính, tăng tính minh bạch và nâng cao vai trò, trách nhiệm của cả người nộp thuế và tổ chức chi trả.
Bài 4: Sau sáp nhập, Thuế tỉnh Khánh Hòa vận hành thông suốt, đảm bảo hiệu lực hiệu quả

Bài 4: Sau sáp nhập, Thuế tỉnh Khánh Hòa vận hành thông suốt, đảm bảo hiệu lực hiệu quả

Đến nay, việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy Thuế tỉnh Khánh Hòa cơ bản hoàn thành, nhằm đảm bảo công tác quản lý thuế và phục vụ người dân, doanh nghiệp được thông suốt. Đó là chia sẻ của Trưởng Thuế tỉnh Khánh Hòa Nguyễn Ngọc Tú
Nâng mức giảm trừ gia cảnh là cần thiết và đúng thời điểm

Nâng mức giảm trừ gia cảnh là cần thiết và đúng thời điểm

Trước đề xuất nâng mức giảm trừ gia cảnh của Bộ Tài chính, chuyên gia về thuế Nguyễn Văn Được, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Kế toán và tư vấn thuế Trọng Tín khẳng định, trong bối cảnh đời sống người dân còn nhiều khó khăn, việc điều chỉnh mức giảm trừ không chỉ thể hiện sự quan tâm sát thực tiễn, mà còn góp phần kích thích tiêu dùng, hỗ trợ sản xuất. Từ đó nuôi dưỡng nguồn thu bền vững cho ngân sách nhà nước.
Bài 3:  Thuế TP. Hà Nội: "Hàng thẳng, lối thông" sẵn sàng hỗ trợ người nộp thuế

Bài 3: Thuế TP. Hà Nội: "Hàng thẳng, lối thông" sẵn sàng hỗ trợ người nộp thuế

Từ ngày 1/7, Thuế Thành phố Hà Nội đã sắp xếp lại bộ máy phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Có thể nói thách thức về khối lượng công việc là rất lớn, tuy nhiên ngành Thuế đã nỗ lực vượt bậc để đồng thời vừa triển khai sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy theo đúng chỉ đạo của Chính phủ, vừa đảm bảo duy trì đầy đủ, thông suốt các hoạt động hỗ trợ người nộp thuế.
Bài 1: Cải cách toàn diện thuế TNCN: Đảm bảo công bằng, bao quát đầy đủ nguồn thu

Bài 1: Cải cách toàn diện thuế TNCN: Đảm bảo công bằng, bao quát đầy đủ nguồn thu

Mặc dù đã phát huy vai trò quan trọng trong việc điều tiết thu nhập giữa các tầng lớp dân cư, thực hiện mục tiêu công bằng xã hội, song những biến động về kinh tế - xã hội và xu hướng thu nhập ngày càng đa dạng, một số quy định trong Luật Thuế Thu nhập cá nhân (TNCN) đã không còn phù hợp với thực tiễn. Để nâng cao hiệu quả điều tiết và tăng tính công bằng, minh bạch, Bộ Tài chính đã xây dựng và đang lấy ý kiến hồ sơ dự án Luật Thuế TNCN (thay thế) với nhiều nội dung quan trọng liên quan đến mở rộng cơ sở thuế; thu nhập chịu thuế; mức giảm trừ gia cảnh...
Hoàn thiện khung pháp lý quản lý thuế trong chuyển đổi số và kinh tế số

Hoàn thiện khung pháp lý quản lý thuế trong chuyển đổi số và kinh tế số

Các ý kiến tham gia góp ý Dự thảo Luật Quản lý thuế thay thế đều thống nhất với định hướng chuyển đổi số toàn diện và tự động hóa công tác quản lý thuế. Tuy nhiên, để hoàn thiện hơn, một số ý kiến đề xuất Bộ Tài chính nghiên cứu, bổ sung các cơ chế quản lý mới nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn phát sinh từ hoạt động kinh doanh trên nền tảng số, thương mại điện tử và tài sản số.
Xem thêm
toan-phat-group
trien-lam-quoc-te-logistics-viet-nam-2025
cong-ty-tnhh-vsl-viet-nam

Tin mới

Cần tăng cường kiểm soát hàng ngoại xuyên biên giới vào Việt Nam qua sàn

Cần tăng cường kiểm soát hàng ngoại xuyên biên giới vào Việt Nam qua sàn

Việc xây dựng và ban hành Luật TMĐT là bước đi cần thiết trong bối cảnh thị trường TMĐT Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ hiện nay.
Hướng dẫn ưu đãi thuế TNDN đối với hoạt động điện mặt trời mái nhà

Hướng dẫn ưu đãi thuế TNDN đối với hoạt động điện mặt trời mái nhà

Cục Thuế vừa có văn bản hướng dẫn Thuế thành phố Huế về chính sách ưu đãi thuế TNDN đối với hoạt động điện mặt trời mái nhà.
Dự kiến nhiều chính sách hỗ trợ, thúc đẩy phát triển sản phẩm, dịch vụ Halal

Dự kiến nhiều chính sách hỗ trợ, thúc đẩy phát triển sản phẩm, dịch vụ Halal

Tại dự thảo Nghị định quản lý chất lượng sản phẩm, dịch vụ Halal, Bộ Khoa học và Công nghệ đề xuất nhiều chính sách hỗ trợ, thúc đẩy phát triển sản phẩm, dịch vụ Halal.
Xuất khẩu vải thiều tăng 92%

Xuất khẩu vải thiều tăng 92%

Vải thiều Việt Nam ghi nhận mức tăng trưởng xuất khẩu kỷ lục 92% trong 6 tháng đầu năm, mở rộng đầu ra tại các thị trường cao cấp như Mỹ, Canada và châu Âu.
Cảnh báo tình trạng đào tạo môi giới bất động sản trái phép

Cảnh báo tình trạng đào tạo môi giới bất động sản trái phép

Tình trạng “đào tạo chui”, môi giới hoạt động không có chứng chỉ, không qua đào tạo chuẩn hóa vẫn đang diễn ra phổ biến.
(INFOGRAPHICS): Cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Quảng Ngãi

(INFOGRAPHICS): Cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Quảng Ngãi

Tạp chí Kinh tế - Tài chính giới thiệu đến bạn đọc thông tin cơ bản về nhân sự lãnh đạo, cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Quảng Ngãi.
(INFOGRAPHICS): Cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Điện Biên

(INFOGRAPHICS): Cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Điện Biên

Tạp chí Kinh tế - Tài chính giới thiệu đến bạn đọc thông tin cơ bản về nhân sự lãnh đạo, cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Điện Biên.
(INFOGRAPHICS): Cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Phú Thọ

(INFOGRAPHICS): Cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Phú Thọ

Tạp chí Kinh tế - Tài chính giới thiệu đến bạn đọc thông tin cơ bản về nhân sự lãnh đạo, cơ cấu tổ chức của Thuế tỉnh Phú Thọ.
(INFORGRAPHICS): Ông Nông Phi Quảng làm Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực VII

(INFORGRAPHICS): Ông Nông Phi Quảng làm Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực VII

Các thông tin liên quan của Chi cục Hải quan khu vực VII.
(INFOGRAPHICS): Ông Bùi Khánh Toàn làm Trưởng Thuế thành phố Đà Nẵng

(INFOGRAPHICS): Ông Bùi Khánh Toàn làm Trưởng Thuế thành phố Đà Nẵng

Từ ngày 1/7/2025, ngành Thuế đã ổn định về tổ chức bộ máy, nhân sự của Thuế tỉnh, thành phố để hoạt động thông suốt theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Tạp chí Kinh tế - Tài chính giới thiệu đến bạn đọc thông tin cơ bản về nhân sự lãnh đạo, cơ cấu
Phiên bản di động