Đằng sau quyết định hủy nhiều “siêu dự án” của Thủ tướng Malaysia

Đồng ringgit của Malaysia.

Để đi đến quyết định trên, ông Mahathir đã lường trước việc Malaysia sẽ phải nộp phạt khoản tiền lên đến 500 triệu ringgit (125,5 triệu USD) như trong hợp đồng đã ký giữa hai bên năm 2016. Ngoài dự án HSR, Chính phủ Malaysia cũng đang thương lượng với đối tác Trung Quốc về các điều khoản của dự án đường sắt trị giá 14 tỷ USD nối từ phía Đông khu vực biên giới Thái Lan với các tuyến đường vận tải biển chiến lược phía Tây Eo biển Malacca. Đây cũng là một dự án lớn với số tiền được vay từ đối tác Trung Quốc, được ký dưới thời chính quyền tiền nhiệm.

Theo một số nhà phân tích, việc hủy dự án ký với Singapore, và sắp tới có thể là với Trung Quốc, sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến uy tín của Malaysia. Xét về khía cạnh kinh tế, các dự án này sẽ tạo ra vô số cơ hội việc làm cũng như nhiều lợi ích kinh tế khác.

Vậy tại sao chính phủ của ông Mahathir kiên quyết hủy bỏ? Hiện Malaysia đang phải gánh khoản nợ (bao gồm cả nợ của các công ty được chính phủ bảo lãnh) lên đến hơn 1.087 tỷ ringgit (gần 252 tỷ USD), tương đương 80,03% ngân sách, chứ không phải dưới mức 55% như chính phủ tiền nhiệm tuyên bố. Theo ông Mahathir, đây là con số báo động, đe dọa sự ổn định của kinh tế Malaysia. Một phần không nhỏ dẫn đến số nợ này là từ việc vay mượn quá nhiều để đầu tư cho các siêu dự án.

Ông Mahathir cho biết nếu hủy bỏ những siêu dự án này, Malaysia có thể giảm được 1/5 trong tổng số nợ nói trên. Với tình hình Malaysia hiện tại, nhất là sau khi chính phủ mới lên nắm quyền với việc phải thực hiện những cam kết đưa ra trong quá trình tranh cử, điều này hoàn toàn có thể hiểu được. Việc giảm gánh nợ cho ngân sách về lâu dài sẽ mang lại nhiều lợi ích cho kinh tế Malaysia hơn. Nếu chưa có các dự án này, chưa thể nói rằng Malaysia sẽ chậm phát triển hơn. Trong khi ngay trước mắt, việc mạnh tay giảm chi tiêu giúp chính phủ thực hiện cam kết của mình với cử tri, đồng thời khiến người dân có thái độ tích cực hơn với chính phủ.

Việc hủy bỏ dự án vừa giúp nhanh chóng giảm gánh nợ cho ngân sách, giúp nền kinh tế trở nên cân đối và lành mạnh hơn, vừa có thể tạo ra hiệu ứng đánh giá tích cực về một chính phủ biết lắng nghe người dân và quan tâm đến sự phát triển của nền kinh tế trong dài hạn, cuối cùng là để phục vụ lợi ích của người dân Malaysia.