Đàm phán Mỹ - Trung: Chưa thấy ánh sáng cuối đường hầm

	Thương chiến Mỹ - Trung leo thang: Cơ hội nhiều, thách thức lớn
	Cố vấn Nhà Trắng đánh giá về cạnh tranh thương mại Mỹ - Trung
	Những ngón đòn có nguy cơ phản tác dụng trong thương chiến Mỹ - Trung
	Xuất khẩu của Đồng Nai tăng trưởng chậm lại do ảnh hưởng xung đột Mỹ - Trung

Căng thẳng Mỹ-Trung tác động lớn tới triển vọng của cả hai nền kinh tế hàng đầu thế giới.

Thực vậy, dù đã đưa ra một số cam kết tại Hội nghị thượng đỉnh G20 ở Osaka, Nhật Bản, vào cuối tháng 6 vừa qua, nhưng đến nay, cả hai bên dường như chưa muốn thực hiện cam kết của mình. Mỹ vẫn tiếp tục chỉ trích Trung Quốc, đồng thời nhấn mạnh rằng việc Mỹ nới lỏng trừng phạt Huawei sẽ chỉ áp dụng cho những sản phẩm không liên quan đến an ninh quốc gia, và chỉ cho phép Huawei mua những thiết bị thông dụng nhất của Mỹ. Trong khi đó, việc Tổng thống Trump yêu cầu Bộ Quốc phòng Mỹ tìm kiếm các biện pháp hiệu quả hơn để có được nguồn cung đất hiếm samarium-coban, vốn được sử dụng trong chế tạo các động cơ đặc biệt cho quân đội Mỹ, đã khiến xuất khẩu đất hiếm của Trung Quốc sang Mỹ sụt giảm trong tháng 6, chỉ đạt 414 tấn (giảm 3,9% so với tháng 5/2019). Việc Mỹ tránh phụ thuộc vào Trung Quốc đối với mặt hàng quan trọng này đã giúp Mỹ giảm sức ép cho mình, cũng như chủ động đàm phán thương mại theo kế hoạch của mình.

Về thuế quan, Trung Quốc phản đối dỡ bỏ thuế theo từng giai đoạn, yêu cầu tất cả các loại thuế của Mỹ phải được gỡ bỏ, coi đây là một trong những điều kiện tiên quyết để đạt được thỏa thuận. Trong khi đó, Mỹ coi việc gỡ bỏ thuế như là “đòn bẩy” để thực thi bất kỳ thỏa thuận nào. Tuy nhiên, những động thái áp thuế lẫn nhau vừa qua (dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/9) có thể sẽ làm thay đổi cách nhìn nhận và cam kết của mỗi bên về vấn đề này.

Về mặt pháp lý, Mỹ yêu cầu Trung Quốc sửa đổi luật pháp để đảm bảo an toàn cho công nghệ của các công ty Mỹ, tất nhiên Bắc Kinh không muốn điều này. Mỹ có thể sẽ tiếp tục đàm phán với những nội dung văn bản dự thảo trước tháng 5 (thời điểm Mỹ gia tăng sức ép và Trung Quốc có một số dấu hiệu giảm căng thẳng), trong khi Băc Kinh chỉ muốn đàm phán với nội dung văn bản đã được gửi lại cho phía Mỹ. Câu hỏi đặt ra là liệu trong cuộc đàm phán sắp tới, các bên có thừa nhận 90 thỏa thuận đã được Mỹ và Trung Quốc thông qua trước khi bị đổ vỡ bởi cuộc đàm phán vào đầu tháng 5/2019 hay không.

Việc Tổng thống Mỹ vào cuối tháng 7 ra một bản ghi nhớ cáo buộc Trung Quốc và 10 nền kinh tế lớn khác lợi dụng vị thế các nước đang phát triển tại WTO, ngay sát thời điểm cuộc đàm phán, đã trở thành một yếu tố cản trở đàm phán. Mỹ có thể muốn thông qua động thái này để tạo thêm sức ép và mặc cả hơn đối với Trung Quốc.

Những động thái căng thẳng trên tác động rất lớn tới triển vọng không chỉ trong ngắn hạn mà cả trung và dài hạn đối với cả hai nền kinh tế hàng đầu thế giới. Đối với Trung Quốc, theo kết quả thăm dò của hãng Bloomberg, việc Mỹ đánh thuế vào 300 tỷ USD hàng hóa có thể làm giảm 0,5% tốc độ tăng trưởng kinh tế của nước này trong năm 2019, kéo tỷ lệ tăng trưởng kinh tế của nước này xuống dưới 6%, thấp hơn mục tiêu đề ra và thấp hơn mức dự báo của Reuters đưa ra vào tháng 7 vừa qua là 6,2%. Những biện pháp trên còn có thể tác động tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc trong dài hạn nếu nước này không có những điều chỉnh chính sách phù hợp hay tiếp tục bế tắc trong các cuộc đàm phán với Mỹ. Ngược lại, các biện pháp đáp trả về thuế quan của Trung Quốc đối với hàng hóa Mỹ, cũng như các biện pháp trừng phạt nhằm vào các công ty của Mỹ có thể khiến lĩnh vực sản xuất và nông nghiệp của Mỹ thiệt hại, song những dấu hiệu gần đây về việc các mặt hàng nông nghiệp như trái cây, hải sản chuyển hướng sang các thị trường xung quanh Trung Quốc cho thấy sự chủ động, linh hoạt trong việc xử lý vấn đề này từ phía Mỹ.

Trong khi đó, các biện pháp trừng phạt trên của Trung Quốc giống như “con dao hai lưỡi” đối với nước này, bởi các quyết định trên có thể sẽ khiến cho chính Trung Quốc chịu thiệt hại lớn hơn, bởi điều này cũng đồng nghĩa với việc các công ty Trung Quốc phải gia tăng chi phí sản xuất, đẩy giá thành sản phẩm và dịch vụ tăng theo dẫn tới doanh thu giảm.

Đối với Mỹ, cố vấn thương mại hàng đầu Peter Navarro cho rằng quyết định của Trung Quốc có tác động "tương đối nhỏ", bởi thuế đánh vào 75 tỷ USD hàng hóa so với nền kinh tế có trị giá tổng cộng lên đến 30.000 tỷ USD không phải là điều khiến thị trường chứng khoán lo lắng, và Mỹ "hoàn toàn bình tĩnh”. Cách tiếp cận, sự tự tin và mức độ chủ động khác nhau của hai bên sẽ quyết định xu hướng đàm phán trong các cuộc gặp tới.