TP Hồ Chí Minh thu hút Kiều hối phát triển hạ tầng

Toàn cảnh tọa đàm. Ảnh: BTC

Nguồn lực vàng cho phát triển kinh tế

Đó là ý kiến được nhiều chuyên gia đề cập tại tọa đàm tọa đàm “Nắn dòng Kiều hối vào hạ tầng”, do Báo Sài Gòn Giải Phóng tổ chức ngày 23/4.

Đánh giá về nguồn Kiều hối của Kiều bào, người lao động Việt Nam ở nước ngoài chuyển về Việt Nam nói chung và TPHCM nói riêng, ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước TPHCM cho rằng, với quy mô nguồn Kiều hối chuyển về hàng năm, tính riêng trên địa bàn TPHCM bình quân 6,9 tỷ USD/năm trong 5 năm qua thì đây nguồn lực vàng cho phát triển kinh tế - xã hội.

Năm 2023, người Việt sinh sống và làm việc tại nước ngoài gửi về nước khoảng 16 tỷ USD, trong đó TPHCM tiếp nhận 9,46 tỷ USD, chiếm gần 60% lượng Kiều hối của cả nước, tăng 43,3% so với năm 2022.

Quý 1/2024, Kiều hối về TPHCM tiếp tục lập kỷ lục mới, đạt gần 2,9 tỷ USD, tăng 35,4% so với cùng kỳ năm trước.

Theo ông Nguyễn Đức Lệnh, nếu phân tích theo mục đích sử dụng, nguồn ngoại tệ này có thể được người dân, người thụ hưởng sử dụng để tiêu dùng, xây dựng, sửa chữa nhà ở, mua trang thiết bị sinh hoạt và tiêu dùng hoặc đầu tư kinh doanh, gửi tiền tiết kiệm…

Quá trình này đều mang lại ý nghĩa góp phần kích thích tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế, cũng như góp phần cải thiện và nâng cao chất lượng cuộc sống người dân. Tuy nhiên, nếu nguồn Kiều hối được sử dụng tập trung vào lĩnh vực sản xuất kinh doanh và đầu tư thì hiệu quả sẽ lớn hơn và mức độ tác động đến tăng trưởng kinh tế sẽ cao hơn nhiều.

Phó chủ tịch UBND TPHCM Bùi Xuân Cường cho biết, Kiều hối là một nguồn lực rất lớn, rất ý nghĩa trong những năm qua. Các thống kê chính thức cho thấy lượng Kiều hối về thành phố cao gấp 3 lần so với nguồn vốn đầu tư nước ngoài vào TPHCM. Theo đó, nếu có thể phát huy tốt nguồn lực Kiều hối, nắn dòng Kiều hối vào hạ tầng giao thông, giáo dục, y tế, an sinh xã hội… chắc chắn sẽ tạo ra bước chuyển mạnh mẽ cho sự phát triển kinh tế-xã hội của TPHCM.

Nhất là TPHCM đang trong giai đoạn thu hút nguồn lực đầu tư từ xã hội. Giai đoạn 2021-2025, nguồn vốn ngân sách Trung ương giao cho TPHCM hơn 33.000 tỷ đồng, nguồn vốn ngân sách thành phố là 142.500 tỷ đồng. Riêng năm 2024, TPHCM được giao vốn đầu tư công là 79.000 tỷ đồng. Con số này xét về nhiệm vụ giải ngân là rất lớn, kỷ lục trong công tác đầu tư công. Nhưng nếu so với nhu cầu đầu tư thực tế cũng chưa đáp ứng hết được.

Đề xuất phát hành trái phiếu

TS Nguyễn Trí Hiếu, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển Thị trường Tài chính - Bất động sản Toàn Cầu cho biết, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài hiện có khoảng 5,5 triệu người. Mặc dù chỉ chiếm khoảng 5% dân số người Việt và người gốc Việt trên toàn thế giới nhưng Kiều bào lại là lực lượng tài chính có đóng góp rất đáng kể vào sự phát triển của Việt Nam.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Trí Hiếu, Kiều hối đổ về Việt Nam được sử dụng chủ yếu cho tiêu dùng trong nước và đầu tư vào các lĩnh vực bất động sản, công nghiệp và nông nghiệp. Kiều hối không được sử dụng để tài trợ và phát triển hạ tầng cơ sở tại Việt Nam, trong khi hệ thống giao thông đường bộ, đường hàng không, đường sắt và các cơ sở hạ tầng khác ngày một xuống cấp, cần hiện đại hóa và cần được đầu tư mạnh mẽ, nhất là sự biến đổi khí hậu toàn cầu đang tác động rất xấu trên hệ thống hạ tầng cơ sở của cả nước.

Thời gian trước, Kiều bào đổ tiền về nước thường gửi USD tại ngân hàng để lấy lãi suất. Tuy nhiên nhiều năm qua, ngân hàng trả lãi suất tiền gửi USD ở mức 0% nên Kiều bào không còn mặn mà gửi về.

Do đó, ông Hiếu cho rằng, kế hoạch phát hành trái phiếu cho Kiều bào tại nhiều nước mà Kiều bào có thu nhập cao và có khả năng đóng góp cho việc phát triển TPHCM cần được nghiên cứu và triển khai càng sớm càng tốt.

Ông Hiếu dự đoán, khả năng hành phố phát hành trái phiếu để tài trợ các dự án trọng điểm sẽ thành công khoảng 70% (cho đợt chào bán đầu tiên), với số lượng chào bán 100 triệu USD.

Song theo các chuyên gia, các giải pháp phát hành trái phiếu địa phương, xây dựng hạ tầng... không phải giải pháp mới. Để phát hành trái phiếu định hướng dòng Kiều hối chảy vào xây dựng hạ tầng cần phải truyền thông để người dân có sự lựa chọn phù hợp, từ đó có thể nắn dòng Kiều hối vào nơi mong muốn.