Cốc Nam-lạng sơn: Buôn lậu vẫn “nóng”

Công chức Hải quan Cốc Nam (Lạng Sơn) kiểm đếm hàng lậu. Ảnh: H.NỤ.

Vào những ngày cuối tháng 4 này, chúng tôi có mặt ở cửa khẩu Cốc Nam. Ông Trần Văn Hùng, Chi cục trưởng Chi cục cửa khẩu Hải quan Cốc Nam (Cục Hải quan Lạng Sơn) cho biết, để giảm tải ùn tắc dưa hấu qua cửa khẩu Tân Thanh, những ngày qua lượng hàng nông sản, hoa quả XK chuyển đến cửa khẩu tăng cao. Mỗi ngày tập trung hàng trăm xe, nằm chật cứng tại các bãi đỗ xe, kho chứa của các hãng tư nhân.

Hàng hóa XNK qua cửa khẩu chủ yếu là ngành hàng sản xuất đơn thuần nên không phát sinh các vụ việc gian lận thương mại. Ngược lại, cửa khẩu Cốc Nam luôn phức tạp về tình hình buôn lậu. Thông thường cứ vào dịp sau tết Nguyên đán tình buôn lậu có chiều hướng lắng xuống. Thế nhưng tình hình buôn lậu qua địa bàn cửa khẩu Cốc Nam những ngày này lại “nóng”.

Cũng theo ông Trần Văn Hùng, từ năm 1989-1990, hoạt động giao thương qua cửa khẩu Cốc Nam được thực hiện dưới hình thức thăm thân của cư dân 2 bên biên giới Việt-Trung. Kéo dài hơn 20 năm, đến nay phía biên giới Trung Quốc hình thành, phát triển khu chợ biên giới khá sôi động. Khu chợ này có trên dưới 1.000 kho hàng giao dịch thường xuyên. Hàng hóa từ các tỉnh Quảng Tây, Quảng Châu, thậm chí hàng từ nội địa Trung Quốc cũng “đổ” về đa dạng các mặt hàng tiêu dùng từ hàng điện tử, chăn, màn, quần áo đến từng cây kim, sợi chỉ. Với đặc thù trên, công tác chống buôn lậu luôn được lực lượng chức năng coi trọng. Hoạt động buôn lậu còn phức tạp ở chỗ, nơi đây có vị trí địa lý phía Đông giáp với huyện Cao Lộc và phía Tây giáp với huyện Văn Lãng, nên địa bàn xé nhỏ do nhiều đơn vị quản lý. Xung quanh cửa khẩu được bao bọc bởi đồi núi hiểm trở, xuất hiện nhiều đường mòn, lối tắt trên đường biên giới.

Đường mòn lối tắt trên đường biên

Qua theo dõi, lực lượng Hải quan Cốc Nam nhận thấy, lợi dụng chính sách trao đổi hàng hóa của cư dân biên giới, ban ngày một bộ phân cư dân đóng vai là “người vận chuyển” hàng thuê từ Trung Quốc về nội địa. Hàng Trung Quốc đủ mọi thứ “thượng vàng hạ cám” được xé nhỏ lẻ, mang vác về nội địa. Nhóm người này thuộc mọi lứa tuổi, từ trẻ vị thành niên đến các người già. Mỗi một chuyến hàng trót lọt, họ được các đầu nậu trả với giá 2.500 đồng/kg, 50.000 đồng/chuyến. Đêm xuống buôn lậu lại phức tạp hơn. Đối tượng buôn lậu manh động, liều lĩnh và có quy mô lớn hơn. Chỉ cần 1 vác hàng bất kỳ khi bị lực lượng chức năng bắt giữ, bọn chúng có thể tập hợp đông người, từ 25 đến 30 người để uy hiếp lực lượng chức năng. Các đối tượng này phần lớn là thanh niên làm “bảo kê” buôn lậu, tham gia giành giật, thậm chí chống trả, cướp lại hàng khi cần. Đằng sau mỗi vụ buôn lậu đều có chủ hàng đứng ra thu gom. Bọn chúng được tổ chức có hệ thống chặt chẽ. Trên đường vận chuyển, khi bị lực lượng chức năng phát hiện bắt giữ, bọn chúng hợp thức hóa giấy tờ bằng cách xuất trình hóa đơn thu gom hàng của cư dân biên giới. Để giải bài toán này theo ông Hùng cần có sự vào cuộc của các lực lựơng chức năng từ trong nội địa.

Hiện lực lượng Hải quan-Biên phòng thành lập những nhóm công tác túc trực tuần tra 24/24h, khóa chặt các tuyến đường mòn. Theo ông Hùng, vào dịp cao điểm như hiện nay, Chi cục luôn ưu tiên hơn một nửa quân số tăng cường cho công tác chống buôn lậu.

Khi chúng tôi rời cửa khẩu Cốc Nam vào lúc chập choạng tối cũng là lúc cán bộ Hải quan Cốc Nam bắt đầu một đêm căng mình để ngăn hàng lậu.