Chiến lược "cây gậy và củ cà rốt" của Triều Tiên

Triều Tiên thông báo thử thành công tên lửa Pukkuksong-3

Tên lửa vừa phóng thử được cho là phiên bản mới nhất của tên lửa Pukkuksong. Trước đó, Pukkuksong-1 đã được thử nghiệm vào tháng 8/2016 và Pukkuksong-2 được phóng thử vào năm 2017. Bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc Jeong Kyeong-doo cho biết tầm xa của tên lửa mới có thể đạt tới 1.300km, trong khi giới phân tích thậm chí đưa ra con số 2.000km. Giới chuyên gia cho biết năng lực ICBM nếu được khẳng định sẽ đưa kho vũ khí của Triều Tiên lên một bậc cao mới, cho phép nước này triển khai vũ khí xa hơn Bán đảo Triều Tiên và có một năng lực tấn công thứ hai khi xảy ra một vụ tấn công vào các căn cứ quân sự của mình, đồng thời có thể đặt ra những mối đe dọa lớn hơn đối với an ninh toàn cầu. Từ trước tới nay, bên cạnh các tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM), chương trình SLBM của Triều Tiên bị coi là những mối đe dọa lớn nhất đối với Mỹ và các đồng minh bởi tên lửa hạt nhân loại này có tầm bắn xa hơn và khó phát hiện trước khi nó được phóng đi khỏi mặt nước.

Đây là vụ phóng thứ 11 từ đầu năm đến nay, nhưng là lần đầu tiên Bình Nhưỡng thử nghiệm SLBM kể từ tháng 6/2018. Trong 10 vụ phóng trước, Triều Tiên được cho là đã thử 4 loại vũ khí mới: phiên bản của tên lửa đạn đạo Iskander của Nga, phiên bản của Hệ thống tên lửa chiến thuật của Quân đội Mỹ, một “hệ thống tên lửa dẫn đường cỡ nòng lớn mới”, và loại tên lửa siêu lớn. Tất cả các loại này được xếp vào tên lửa tầm ngắn, và không vi phạm lệnh cấm nào. Nhưng vụ thử ngày 2/10 là một SLBM, tức là một tên lửa tầm trung, “một hệ thống vũ khí nguyên tử rõ ràng”, theo giáo sư Vipin Narang tại Viện Công nghệ Massachussetts. Người phát ngôn của Tổng thư ký Liên hợp quốc (LHQ) cũng khẳng định, với vụ phóng này, Triều Tiên đã vi phạm nghị quyết của LHQ.

Sự việc đáng chú ý khi diễn ra chỉ hai ngày trước thềm các cuộc đàm phán cấp chuyên viên Mỹ - Triều, cuộc gặp được kỳ vọng mở ra lối thoát mới cho vấn đề phi hạt nhân hóa song đã bị trì hoãn nhiều tháng nay. Đây không phải là lần đầu tiên Triều Tiên gắn một đề xuất đối thoại với một vụ thử nghiệm vũ khí. Họ luôn coi đây là một cách để duy trì sức ép lên các đối tác đàm phán và tin rằng hệ thống vũ khí này có thể tạo thêm đòn bẩy cho mình. Chuyên gia Harry Kazianis tại Trung tâm Lợi ích quốc gia ở Washington nhận định: “Triều Tiên muốn làm rõ quan điểm đối thoại của mình trước khi bắt đầu đàm phán. Bình Nhưỡng dường như muốn Washington rút lại các đề nghị trước đây về việc phi hạt nhân hóa hoàn toàn chỉ để đổi lại những lời hứa hẹn dỡ bỏ trừng phạt”. Về phần mình, phát biểu tại Diễn đàn Quốc phòng và an ninh ở Seoul, chuyên gia phân tích Shin Jong-woo cho biết: “Nếu được khẳng định phiên bản tên lửa mới có tầm xa hơn sẽ tạo cho Triều Tiên đòn bẩy chiến lược lớn hơn”. Mọi sự chú ý hiện đang ngóng xem tác động của “chất xúc tác” mới nói trên lên cuộc gặp cấp chuyên viên sắp tới giữa Mỹ và Triều Tiên. Trước đó, nhà lãnh đạo Triều Tiên từng dọa sẽ đi theo “một con đường mới” nếu ông Trump không nới lỏng các đòn trừng phạt kinh tế trong năm nay.

Dù vụ phóng thử SLBM vi phạm nghị quyết của LHQ, nhưng xúc tiến các cuộc đàm phán Mỹ - Triều vẫn là con đường duy nhất cần đi nhằm tìm ra lối thoát cho vấn đề hạt nhân trên Bán đảo Triều Tiên. Bởi nếu Mỹ ngừng đàm phán, mọi chuyện chắc chắn sẽ phức tạp hơn và Bán đảo Triều Tiên chỉ có thể tiếp tục “tăng nhiệt” – điều không có lợi cho cả hai bên và cho khu vực.