Căng thẳng thương mại Mỹ-Trung: Chất xúc tác cho “cuộc di cư” của nhiều doanh nghiệp châu Á

Căng thẳng thương mại Mỹ-Trung bước vào giai đoạn mới.

Tháng 7 vừa qua, Mỹ đã áp mức thuế 25% lên lượng hàng hóa nhập khẩu trị giá 50 tỷ USD của Trung Quốc. Đợt áp thuế thứ hai, với mức 10% lên lượng hàng hóa có giá trị 200 tỷ USD, có hiệu lực từ ngày 24/9, sau đó, mức thuế của đợt hai sẽ tăng lên 25% vào cuối năm. Tổng thống Mỹ Donald Trump còn đe dọa tiến hành giai đoạn ba, áp thuế đối với lượng hàng hóa nhập khẩu của Trung Quốc có tổng trị giá 267 tỷ USD. Điều này đồng nghĩa với việc toàn bộ hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc sang thị Mỹ đều sẽ bị áp thuế bổ sung. Động thái áp thuế của Mỹ đe dọa đến vị thế là “trung tâm sản xuất giá rẻ” với sự hấp dẫn của một thị trường đang tăng trưởng nhanh chóng của Trung Quốc, vốn đã thu hút nhiều doanh nghiệp xây dựng nhà máy và chuỗi cung ứng tại nước này trong nhiều thập niên qua.

Nhiều doanh nghiệp đã lên kế hoạch chuyển cơ sở sản xuất từ tháng 7, và vẫn đang được xúc tiến công việc này. Công ty SK Hynix của Hàn Quốc chuyên sản xuất chip nhớ máy tính đang tiến hành chuyển hoạt động sản xuất mô-đun chip từ Trung Quốc về nước. Hãng Mitsubishi Electric thông báo đang trong quá trình chuyển hoạt động sản xuất các máy công cụ (có liên quan đến việc áp thuế của Mỹ) được sử dụng để gia công kim loại từ cơ sở sản xuất tại Đại Liên, Đông Bắc Trung Quốc, sang một nhà máy Nhật Bản ở tỉnh Nagoya.

Trong khi đó, Toshiba Machine cho biết có kế hoạch chuyển sản xuất máy đúc khuôn mẫu nhựa từ Trung Quốc sang Nhật Bản hoặc Thái Lan vào tháng 10 tới. Những máy móc này được sử dụng chế tạo các bộ phận bằng nhựa như tấm chắn ô tô. Tương tự, nhà sản xuất thiết bị y tế IM Healthcare của Hàn Quốc, hãng sản xuất các sản phẩm bao gồm máy lọc không khí, đang xem xét việc chuyển hoạt động sang Việt Nam hoặc Hàn Quốc nếu căng thẳng thương mại gia tăng.

Một số nước và vùng lãnh thổ hy vọng có thể thúc đẩy kinh tế và chiến lược từ căng thẳng thương mại Mỹ-Trung. Tổng thư ký Văn phòng Hành lang Kinh tế phía Đông (EEC) của Thái Lan, Kanit Sangsubhan bày tỏ nước này hy vọng sẽ được hưởng lợi từ "dòng chảy công nghệ và đầu tư” rời khỏi Trung Quốc trong cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới. Trong khi đó, chính quyền vùng lãnh thổ Đài Loan khuyến khích nhiều công ty chuyển sản xuất khỏi Trung Quốc Đại lục, đưa chuỗi cung ứng sang các nước Đông Nam Á, đồng thời cam kết đẩy nhanh “Chính sách hướng Nam”.