Cải cách ở đơn vị Hải quan nơi địa đầu Tổ quốc

Cửa khẩu Móng Cái. Ảnh: Thu Trang.

Đột phá “3 trong 1”

Chuyện bắt đầu từ cách đây vài năm, lãnh đạo Cục Hải quan Quảng Ninh nhen nhóm ý tưởng xây dựng “Mô hình thủ tục và quản lý tập trung” tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái. Bởi vậy, trong các văn bản chỉ đạo hay trong các cuộc họp cán bộ chủ chốt của đơn vị, lãnh đạo đơn vị này đều nhấn mạnh và ưu tiên hàng đầu, quyết tâm triển khai mô hình này ngay trong năm 2018.

Xuất phát từ yêu cầu thực tế, Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái cũng là đơn vị duy nhất trên địa bàn quản lý 3 địa điểm tiếp nhận, đăng ký tờ khai (gồm: Đội Thủ tục hàng hóa XNK I, II và Đội Nghiệp vụ ICD Thành Đạt). Việc này vô hình trung dẫn đến lãng phí, phân tán nguồn lực, DN phát sinh chi phí do phải đi lại làm thủ tục ở nhiều nơi. Mặt khác, để hướng đến mục tiêu tinh gọn bộ máy, tạo thuận lợi cho DN cũng chính là động lực để lãnh đạo Cục Hải quan Quảng Ninh thay đổi tư duy quản lý, quyết tâm xây dựng Đề án “Mô hình thủ tục và quản lý hải quan tập trung”.

Để Đề án bám sát yêu cầu từ thực tiễn cuộc sống, Hải quan Quảng Ninh đã tiến hành lấy ý kiến rộng rãi từ Tổng cục Hải quan, UBND tỉnh Quảng Ninh cho đến cộng đồng DN. Qua nhiều lần lấy ý kiến, Đề án đã nhận được sự đồng thuận cao về mặt chủ trương để đơn vị tiếp thu, chỉnh sửa hoàn thiện, cũng như tập trung chuẩn bị các điều kiện về hạ tầng, cơ sở vật chất, tổ chức bộ máy, nhân sự để triển khai.

Bắt đầu từ 11/4/2018, lãnh đạo Tổng cục Hải quan quyết định công nhận, triển khai Đề án “Mô hình thủ tục và quản lý hải quan tập trung” triển khai ở Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái. Từ 3 địa điểm tiếp nhận, đăng ký tờ khai gồm: Đội Thủ tục hàng hóa XNK I, II và Đội Nghiệp vụ ICD Thành Đạt được rút gọn chỉ còn Đội Thủ tục hàng hóa XNK.

Với mô hình này, Đội Thủ tục hàng hóa XNK là điểm đến duy nhất của các DN có hoạt động XNK trên địa bàn TP Móng Cái. Cũng nhờ triển khai mô hình mới này, Chi cục chủ động sắp xếp lại bộ máy, công chức theo hướng “chuyên trách, chuyên sâu, chuyên nghiệp” để nâng cao hiệu quả quản lý và phù hợp yêu cầu quản lý hải quan hiện đại.

Chia sẻ với phóng viên Báo Hải quan, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái Nguyễn Văn Hoàn cho biết, nhờ chủ động trong tuyên truyền, giới thiệu mô hình mới (trên các phương tiện thông tin đại chúng, qua hòm thư điện tử...), các DN đã nhanh chóng tiếp cận thông tin, nắm bắt về sự đổi mới, qua đó đã có thêm nhiều DN về làm thủ tục XNK tại đơn vị. Nhờ tập trung một đầu mối quản lý, DN cũng dễ dàng phản hồi về chính sách, cũng như lắng nghe hướng dẫn từ phía công chức hải quan. Chính vì vậy, mô hình đã đáp ứng tiêu chí “3 tập trung” gồm: Tập trung một đầu mối quản lý và giải quyết thủ tục, tập trung về nguồn lực (chuyên trách, chuyên sâu về thủ tục, về kiểm tra giám sát); tập trung về khai báo hải quan và quản lý số liệu XNK.

Hoạt động nghiệp vụ của "Mô hình thủ tục và quản lý hải quan tập trung" tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái. Ảnh: Quang Hùng.

Điểm đến tin cậy

Nhờ những tiện ích mà “Mô hình thủ tục và quản lý hải quan tập trung” đem lại đã giúp cho các cấp lãnh đạo Cục Hải quan Quảng Ninh vơi đi nỗi lo về nguồn lực trước sự gia tăng của các loại hình XNK. Đây cũng là thước đo sự hài lòng của DN đối với cơ quan Hải quan. Kết quả đã chứng minh, kể từ khi triển khai mô hình mới, khối lượng công việc tăng lên, kim ngạch XNK hàng hóa tăng mạnh. Không những vậy, bên cạnh các DN truyền thống, gắn bó lâu năm làm thủ tục tại đơn vị, còn thu hút thêm hàng trăm DN mới về làm thủ tục tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái.

Nằm trong số hơn 500 DN đang làm thủ tục tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái, Công ty TNHH Du lịch Dịch vụ Thương mại Đô Vân (có địa chỉ số 7, phố Xuân Diệu, phường Trần Phú, TP Móng Cái, Quảng Ninh) đã có 14 năm hoạt động kinh doanh máy móc, thiết bị NK chế biến thủy hải sản, mỗi năm đóng góp 5-7 tỷ đồng tiền thuế vào ngân sách nhà nước.

Giám đốc Công ty Lưu Văn Đô cho biết, 14 năm thành lập Công ty, cũng là chừng ấy thời gian DN lựa chọn, gắn bó làm thủ tục hải quan tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái. Trong suốt quá trình tham gia làm thủ tục hải quan, DN chúng tôi chứng kiến cơ quan Hải quan nhiều lần cải cách, đổi mới về thủ tục theo hướng hiện đại, tạo điều kiện thuận lợi cho DN. Bản thân DN đã có dịp tiếp cận tất cả các phương thức quản lý của ngành Hải quan như khai báo hải quan thủ công, khai báo hải quan từ xa, thủ tục hải quan điện tử, rồi Hệ thống thông quan tự động (VNACCS/VCIS). Khi cơ quan Hải quan triển khai Hệ thống VNACCS/VCIS giúp tiết kiệm chi phí, con người, DN có điều kiện mở rộng loại hình kinh doanh.

Ông Lưu Văn Đô chia sẻ thêm: trước kia, DN mỗi lần mở tờ khai ở cửa khẩu Bắc Luân gặp vướng mắc phải chạy về trụ sở Chi cục xin ý kiến lãnh đạo Chi cục, tuy quãng đường không xa nhưng mất nhiều thời gian đi lại. Kể từ khi Chi cục triển khai mô hình mới này (đặt tại trụ sở Chi cục), tập trung một đầu mối quản lý, DN làm thủ tục điện tử, nộp thuế điện tử 24/7 rất thuận tiện. Mặt khác, nếu gặp vướng mắc về thủ tục, chính sách mặt hàng, chính sách thuế thì cũng được lãnh đạo Chi cục, công chức thừa hành giải đáp kịp thời.

Đồng quan điểm với Giám đốc Công ty Đô Vân, đại diện kho ngoại quan VOSA Quảng Ninh (có địa chỉ tại Km2, Đại lộ Hòa Bình, TP Móng Cái, Quảng Ninh) là một trong nhưng DN đi đầu trong phát triển loại hình kinh doanh kho ngoại quan tại TP Móng Cái, với gần 30 năm hoạt động (thành lập năm 1991).

Bà Bùi Thị Hằng- cán bộ phụ trách kho ngoại quan VOSA Quảng Ninh cho biết, mỗi tháng, kho ngoại quan có khoảng 60-70 container hàng hóa (rượu, thuốc lá) ra, vào kho, tương đương với 60-70 tờ khai. Việc Hải quan Móng Cái triển khai mô hình quản lý mới, DN được hưởng lợi nhiều về tiết kiệm nhân lực. Đó là, thay vì DN vừa tiếp nhận tờ khai tại Đội Thủ tục hàng hóa XNK II, sau đó di chuyến về kho ngoại quan thực hiện nhập kho, giám sát xuất kho…, nay DN mở tờ khai xuất, nhập kho ngoại quan tại 1 điểm. Mặt khác, do đặc thù hoạt động kinh doanh kho ngoại quan, hàng về nhiều vào buổi chiều nên khối lượng công việc của giám sát kho là rất lớn. Ở mô hình quản lý mới này, lãnh đạo Đội trực tiếp phân luồng tờ khai ngay trên hệ thống cho từng công chức giải quyết thủ tục, đảm bảo các DN đến làm thủ tục đều được giải quyết ngay, giảm tải công việc có công chức trực tiếp phụ trách tại các kho ngoại quan. u