 |
| Rượu vang Australia – một trong số các mặt hàng là “nạn nhân” của căng thẳng thương mại với Trung Quốc |
Dù tổng kim ngạch xuất khẩu của Australia, bao gồm cả những hàng hóa xuất sang Trung Quốc, tăng nhẹ trong tháng 11 nhờ xuất khẩu vàng tăng, nhưng việc xuất khẩu than đá và sắt sang Trung Quốc đã giảm 2,2% và 3,6% so với tháng 10. Giá trị xuất khẩu sắt thô giảm, thể hiện ở khối lượng hàng hóa giảm.
Theo Tổng cục Thống kê Australia, khối lượng sắt xuất sang Trung Quốc đã giảm 7%. Xuất khẩu than đá, vốn không chính ngạch, giảm 6,4% so với cùng kỳ năm trước, mức giảm mạnh nhất từ năm 2016. Tổng kim ngạch xuất khẩu của Australia sang Trung Quốc giảm 6,4% trong khi xuất khẩu ra các nước khác giảm 2,6% trong bối cảnh đại dịch viêm đường hô hấp cấp Covid-19 khiến nhiều nước phải đóng cửa biên giới.
Chuyên gia kinh tế về Australia và New Zealand Ben Udy của Capital Economics nhận định những “con số biết nói” trên cho thấy các biện pháp hạn chế của Trung Quốc đã bắt đầu gây hậu quả đối với Australia.
Các chuyên gia dự báo sức ép đối với xuất khẩu nói trên sẽ còn tiếp tục trong nhiều tháng tới, dù có giảm bớt phần nào nhờ giá sắt quặng đang tăng và việc Australia đang chuyển hướng xuất khẩu than đá sang các nước khác.
Thực vậy, giá sắt thô cuối năm 2020 đã lên tới 165USD/tấn, mức cao nhất kể từ năm 2011, tăng gần gấp đôi trong năm 2020. Giá cao sẽ tiếp tục tạo thêm lợi nhuận cho người khai mỏ Australia dù lượng hàng xuất khẩu sụt giảm. Trong khi đó, Australia đã tìm đến những người mua thay thế Trung Quốc để bán mặt hàng này. Các chuyên gia kinh tế của Australia, Hayden Dimes và David Plank cho biết: “Dù vấp phải các hạn chế nhập khẩu của Trung Quốc, xuất khẩu than đá chỉ giảm nhẹ, vì giờ đây Australia đã có thể tìm được khách hàng mới”.
Trung Quốc và Australia đang mắc kẹt trong một cuộc xung đột kéo dài 9 tháng qua, trong đó Bắc Kinh áp đặt các hàng rào thương mại đối với một số mặt hàng xuất khẩu của Australia như than đá, vải, tôm hùm và gỗ. Trung Quốc cũng áp thuế chống bán phá giá đối với rượu vang và rượu barley của Australia, làm giảm khả năng cạnh tranh của hai mặt hàng này trên thị trường Trung Quốc. Các động thái trên dẫn tới việc giao thương giữa hai đối tác thương mại lớn này giảm mạnh. Xung đột trở nên nghiêm trọng hơn từ hồi tháng 4/2020 sau khi Australia dẫn đầu nỗ lực kêu gọi điều tra quốc tế về nguồn gốc dịch viêm đường hô hấp cấp Covid-19 mà không tham vấn trước với Bắc Kinh. Việc này làm gia tăng các căng thẳng vốn có giữa hai bên sau vụ Australia cấm công ty công nghệ Huawei của Trung Quốc tham gia phát triển mạng 5G do lo ngại an ninh quốc gia, thậm chí kêu gọi các nước khác làm tương tự.
Các nhà ngoại giao và giới quan sát hy vọng hai nước có thể “cài lại” quan hệ với cuộc đối thoại giữa Bộ trưởng Thương mại mới của Australia Dan Tehan và người đồng cấp mới ở Trung Quốc Wang Wentao. Nhưng Ngoại trưởng Australia Marise Payen lại một lần nữa kêu gọi điều tra Covid-19 và khẳng định Trung Quốc cần cho phép các quan chức của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tiếp cận nước này “không trì hoãn”. Về việc này, ngày 11/1, Ủy ban Y tế quốc gia Trung Quốc (NHC) đã thông báo về chuyến thăm điều tra của WHO đến Trung Quốc từ ngày 14/1 tới.
Vĩnh Hà
