Xử lý thuế đối với doanh nghiệp bỏ trốn

Trong quá trình hoạt động nghiệp vụ, Cục Hải quan Bắc Ninh gặp vướng và xin ý kiến chỉ đạo của Tổng cục Hải quan liên quan đến xử lý thuế đối với DN bỏ trốn mất tích.

Theo quy định tại khoản 5 Điều 60 Luật Hải quan, tổ chức, cá nhân gia công, sản xuất hàng hóa XK có trách nhiệm thực hiện báo cáo quyết toán việc quản lý, sử dụng nguyên liệu, vật tư NK, hàng hóa XK theo quy định của pháp luật về hải quan.

Tại khoản 9 Điều 16 Luật Thuế XK, thuế NK quy định về miễn thuế đối với hàng hóa tạm nhập tái xuất trong thời hạn nhất định; khoản 6, khoản 7 Điều 16 Luật Thuế XK, thuế NK quy định nguyên liệu, vật tư, linh kiện NK để gia công, sản xuất XK được miễn thuế NK. Cơ sở xác định hàng hóa được miễn thuế thực hiện theo quy định tại Điều 10, Điều 12 Nghị định 134/2016/NĐ- CP được sửa đổi, bổ sung tại khoản 4, khoản 6 Điều 1 Nghị định 18/2021/NĐ-CP.

Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan quản lý các khu công nghiệp Bắc Giang (Cục Hải quan Bắc Ninh). Ảnh: Quang Hùng

Ngoài ra, tại khoản 5 Điều 25 Nghị định 08/2015/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung tại khoản 12 Điều 1 Nghị định 59/2018/NĐ-CP quy định: “Đối với hàng hóa XNK thuộc đối tượng không chịu thuế XNK, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế GTGT, thuế bảo vệ môi trường hoặc miễn thuế hoặc áp dụng thuế suất, mức thuế tuyệt đổi theo hạn ngạch thuế quan và đã được giải phóng hàng hoặc thông quan nhưng sau đó có thay đổi về đối tượng không chịu thuế hoặc mục đích được miễn thuế; áp dụng thuế suất, mức thuế tuyệt đối theo hạn ngạch thuế quan; hàng hóa là nguyên liệu, vật tư, linh kiện NK để gia công, sản xuất hàng hóa XK và hàng hóa tạm nhập - tái xuất đã giải phóng hàng hoặc thông quan nhưng sau đó thay đổi mục đích sử dụng, chuyển tiêu thụ nội địa thì phải khai tờ khai hải quan mới. Chính sách quản lý hàng hóa XNK; chính sách thuế đối với hàng hóa XNK thực hiện tại thời điểm đăng ký tờ khai hải quan mới trừ trường hợp đã thực hiện đầy đủ chính sách quản lý hàng hóa XNK tại thời điểm đăng ký tờ khai ban đầu”.

Điểm d khoản 1 và điểm d khoản 2 Điều 21 Thông tư 38/2015/TT-BTC được sửa đổi, bổ sung tại khoản 10 Điều 1 Thông tư 39/2018/TT-BTC quy định: Hàng thay đổi mục đích sử dụng hoặc chuyển tiêu thụ nội địa, người nộp thuế phải kê khai, nộp đủ tiền thuế, tiền phạt (nếu có) theo quy định... Trường hợp người nộp thuế thay đổi mục đích sử dụng, chuyển tiêu thụ nội địa nhưng không tự giác kê khai, nộp thuế với cơ quan Hải quan, hoặc bị cơ quan chức năng khác kiểm tra, phát hiện thì người nộp thuế bị cơ quan Hải quan ấn định số tiền thuế phải nộp theo tờ khai hải quan hàng hóa NK ban đầu, nộp tiền chậm nộp và bị xử lý theo quy định hiện hành.

Tại Điều 52 Luật Quản lý thuế, Điều 17 Nghị định 126/2020/NĐ-CP quy định các trường hợp NK, cơ quan Hải quan ấn định thuế đối với hàng hóa XK. Trong đó, tại điểm b khoản 10 Điều 13 Nghị định 126/2020/NĐ-CP quy định người nộp thuế chấm dứt hoạt động, không hoạt động tại địa chỉ đăng ký kinh doanh, giải thể, phá sản chưa hoàn thành nghĩa vụ thuế thì cơ quan Hải quan tính thuế, thông báo thuế để xác định số tiễn thuế phải nộp đối với tổ chức, cá nhân có liên quan theo quy định của pháp luật.

Đặc biệt, căn cứ quy định tại điểm b khoản 5 Điều 200 Bộ luật Hình sự được sửa đổi, bổ sung tại khoản 47 Điều 1 Luật số 12/2017/QH14; điểm b khoản 2 Điều 200 Bộ luật Hình sự quy định pháp nhân thương mại phạm tội trốn thuế có số tiền trốn thuế từ 300 triệu đồng đến dưới 1 tỷ đồng thì bị phạt tiền từ 1 tỷ đồng đến 3 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, quy định tại khoản 1 Điều 62 Luật Xử lý vi phạm hành chính: Khi xem xét vụ việc vi phạm để quyết định xử phạt vi phạm hành chính, nếu xét thấy hành vi vi phạm có dấu hiệu tội phạm, thì người có thẩm quyền xử phạt phải chuyển ngay hồ sơ vụ vi phạm cho cơ quan tiến hành tố tụng hình sự.

Đối chiếu với các quy định hiện hành, Tổng cục Hải quan cho rằng, đối với số hàng hóa tạm NK miễn thuế nhưng DN không tái XK hàng hóa thì phải kê khai nộp thuế NK theo quy định. Đối với số hàng hóa là nguyên liệu, vật tư đã NK để gia công, sản xuất XK nhưng không đưa vào sản xuất và XK, không còn lưu giữ tại cơ sở sản xuất và địa điểm lưu giữ nguyên liệu, vật tư đã thông báo với cơ quan Hải quan, DN không nộp báo cáo quyết toán nguyên liệu, vật tư đã NK để gia công, sản xuất XK thì không đáp ứng điều kiện miễn thuế theo quy định tại Điều 10, Điều 12 Nghị định 134/2016/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung tại khoản 2, khoản 6 Điều 1 Nghị định 18/2021/NĐ-CP. Cơ quan Hải quan thực hiện ấn định thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế và thu hồi tiền thuế theo quy định.

Tuy nhiên, do DN không hoạt động tại địa chỉ đăng ký kinh doanh, người đại diện theo pháp luật đã xuất cảnh, Tổng cục Hải quan đề nghị Cục Hải quan Bắc Ninh thực hiện tính thuế, thông báo thuế để xác định số tiền thuế phải nộp đối với tổ chức, cá nhân có liên quan theo quy định của pháp luật.

Sau khi thông báo thuế đề nghị Cục Hải quan Bắc Ninh thực hiện các biện pháp thu hồi nợ thuế theo quy định. Đồng thời tiếp tục rà soát toàn bộ hồ sơ, có văn bản trao đổi với cơ quan Công an trong đó nêu rõ tình tiết vụ việc để cơ quan Công an xem xét xử lý về tội trốn thuế theo quy định của Bộ luật Hình sự.