Giải pháp ngăn chặn doanh nghiệp bỏ trốn, mất tích trong lĩnh vực xuất nhập khẩu
![]() |
Công chức Hải quan Đồng Nai kiểm tra dây chuyền máy nhập khẩu. Ảnh: N.H |
Nguy cơ tiềm ẩn
Theo thống kê tại Cục Hải quan Đồng Nai, hiện có hơn 1.300 DN có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) đang làm thủ tục tại Hải quan Đồng Nai. Trong đó, hiện có 41 DN đã bỏ trốn, mất tích, ngừng hoạt động, để lại khoản nợ thuế lớn, trong đó nhiều khoản nợ đã treo nhiều năm trên hệ thống quản lý thuế của Cục Hải quan Đồng Nai.
Theo thống kê, tỷ lệ nợ thuế của những DN mất tích, bỏ trốn khỏi địa chỉ đăng ký kinh doanh tính trên tổng số nợ thuế không có khả năng thu hồi của Cục Hải quan Đồng Nai có chiều hướng tăng dần qua các năm, từ mức 44% năm 2017 tăng lên 71% vào năm 2018 và 73% trong năm 2019. Ngoài các khoản nợ thuế, các DN còn các khoản nợ khác như nợ lương người lao động, nợ bảo hiểm xã hội… làm ảnh hưởng rất lớn tới tình hình an ninh kinh tế, trật tự tại địa phương và gây khó khăn cho các đơn vị quản lý.
Thực tế quản lý tại Cục Hải quan Đồng Nai đã cho thấy một số nguyên nhân dẫn tới tình trạng các DN bỏ trốn mất tích. Theo đó, do khó khăn kinh tế, khủng hoảng kéo dài khiến DN không trụ vững được khi kinh doanh nên đã bỏ trốn về nước. Bên cạnh đó, không ít DN khi mới thành lập đã đặt kỳ vọng vào lợi nhuận nhưng do làm ăn thua lỗ nên đã bỏ trốn.
Ngoài ra, còn có tình trạng một số DN hoạt động kinh doanh thiếu lành mạnh, nhằm mục đích trục lợi để huy động vốn, nên khi đạt được mục đích đã ôm tiền bỏ trốn. Một nguyên nhân nữa là do các quy định thành lập DN quá dễ dàng như không cần vốn pháp định, vốn điều lệ thực tế mà chỉ thực hiện việc cam kết có đủ vốn khi tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh và không có các quy định cũng như chế tài để kiểm tra việc góp vốn.
Nhận diện doanh nghiệp có nguy cơ bỏ trốn, mất tích
Ghi nhận tại Cục Hải quan Đồng Nai, các DN có nguy cơ bỏ trốn, mất tích thường có một số dấu hiệu chung như: DN không bỏ vốn đầu tư xây dựng cơ bản, tạo tài sản cố định (không có trụ sở chính), chỉ đi thuê, mướn nhà xưởng của các DN khác trong thời gian ngắn để hoạt động; DN hoạt động trong lĩnh vực gia công, sản xuất để xuất khẩu cho đối tác nước ngoài (các nguyên phụ liệu ở khâu nhập khẩu được miễn thuế).
Bên cạnh đó là những DN nhập khẩu loại hình gia công, sản xuất xuất khẩu nhưng lượng xuất khẩu theo báo cáo quyết toán thấp hơn nhiều so với lượng nhập khẩu hoặc DN nhập khẩu số lượng lớn nguyên phụ liệu không phù hợp so với năng lực sản xuất của công ty. Sự tăng giảm bất thường trong hoạt động xuất nhập khẩu cũng là dấu hiệu của DN có khả năng bỏ trốn, mất tích, cụ thể như: DN không mở tờ khai xuất nhập, ngưng làm thủ tục hải quan trong thời gian từ 3-6 tháng; không có sản phẩm xuất khẩu sau 4 đến 5 tháng kể từ khi nhập khẩu hàng hóa là nguyên liệu, vật tư của hợp đồng gia công, là nguyên phụ liệu nhập để sản xuất hàng xuất khẩu.
Ngoài ra, còn có một số dấu hiệu khác như: DN tái xuất máy móc, thiết bị nguyên phụ liệu mà không có lý do chính đáng; DN thay đổi địa chỉ kinh doanh, sản xuất nhưng không thông báo cho cơ quan Hải quan. Một số DN khác có những dấu hiệu từ sai phạm trong công tác báo cáo như không nộp báo cáo quyết toán, hồ sơ thanh khoản, phương án xử lý nguyên phụ liệu, vật tư dư thừa, máy móc thiết bị khi hợp đồng gia công hết hạn; không nộp báo cáo quyết toán năm đối với hàng nhập để sản xuất hàng xuất khẩu theo đúng thời hạn quy định; không nộp báo cáo quyết toán hàng nhập khẩu miễn thuế (máy móc thiết bị, hàng hóa...).
Cùng với đó, những DN đang còn nợ đọng thuế, có nợ thuế quá hạn; DN mới làm thủ tục hải quan; DN hoạt động xuất nhập khẩu không thường xuyên, hoạt động cầm chừng do có khó khăn về đơn hàng… cũng cho thấy nguy cơ bỏ trốn, mất tích.
Một số dấu hiệu khác có thể kể đến nữa như DN nợ tiền bảo hiểm trong nhiều tháng; nợ tiền thuế, nợ phạt chậm nộp bên cơ quan thuế nội địa; DN không nộp báo cáo tình hình hoạt động cho phòng đăng ký kinh doanh – Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Đồng Nai, Ban Quản lý các KCN tỉnh Đồng Nai… Ngoài ra còn có những trường hợp DN thường xuyên nợ lương, thường xuyên xảy ra đình công của công nhân, có thông báo bán tài sản, nhà xưởng, máy móc thiết bị trên các phương tiện truyền thông; người đại diện pháp luật của DN bỏ về nước, không liên lạc được hoặc bị khởi tố, bắt giam...
Tăng cường kiểm tra, kiểm soát
Để sớm nhận biết những dấu hiệu của DN có nguy cơ bỏ trốn, mất tích, từ đó ngăn chặn tình trạng thất thu ngân sách nhà nước, cơ quan Hải quan cần tăng cường công tác thu thập, phân tích, xử lý thông tin xác định DN có nguy cơ bỏ trốn mất tích. Đồng thời thực hiện việc kiểm tra cơ sở gia công, sản xuất, năng lực gia công, sản xuất tại DN, bao gồm: kiểm tra cơ sở sản xuất, thu thập thông tin, hồ sơ chứng từ đánh giá, công suất máy móc thiết bị, năng lực sản xuất; phân tích, đánh giá kết quả kiểm tra cơ sở sản xuất, đề xuất áp dụng các biện pháp xử lý...
Cùng với đó, cơ quan Hải quan cũng cần triển khai thực hiện các biện pháp nghiệp vụ kiểm soát hải quan nhằm phát hiện xử lý kịp thời tình trạng DN bỏ trốn mất tích. Công tác kiểm tra sau thông quan cũng cần được đẩy mạnh. Trong đó, tập trung vào việc rà soát, xác định DN có dấu hiệu nghi vấn đưa vào kế hoạch kiểm tra sau thông quan; kiểm tra định mức thực tế; kiểm tra tình hình tồn kho nguyên liệu, vật tư và hàng hóa xuất khẩu. Đồng thời, xây dựng và thực hiện quy trình kiểm tra, xác minh, xử lý tài sản khi phát sinh DN bỏ trốn, mất tích.
Tin liên quan

Số thuế GTGT được hoàn tối đa bằng 10% doanh thu xuất khẩu
14:13 | 24/06/2025 Chính sách thuế, hải quan

Xuất khẩu thủy sản sang Hoa Kỳ tăng vọt, nhưng vẫn lo ngại thuế đối ứng
14:17 | 24/06/2025 Xu hướng

Bãi bỏ quy định đối với hàng hóa xuất nhập khẩu trong bối cảnh dịch Covid-19
10:24 | 24/06/2025 Chính sách thuế, hải quan

Hải quan khu vực XIX: Kim ngạch xuất nhập khẩu giữ đà tăng trưởng ổn định
16:01 | 24/06/2025 Hải quan

Xác định rõ vai trò, vị trí, trách nhiệm trong bảo vệ lợi ích, chủ quyền quốc gia
15:03 | 24/06/2025 Hải quan

Đảng ủy Cục Hải quan chỉ đạo thực hiện thắng lợi, toàn diện các nhiệm vụ chính trị
11:14 | 24/06/2025 Hải quan

Hải quan khu vực III phát huy vai trò lãnh đạo toàn diện của Đảng, giữ vững vị thế dẫn đầu miền Bắc về thu ngân sách
08:38 | 24/06/2025 Hải quan

Hải quan khu vực IV quản lý địa bàn 5 tỉnh trước sáp nhập
14:06 | 23/06/2025 Hải quan

Hải quan Móng Cái giải đáp nhiều vướng mắc cho doanh nghiệp
11:14 | 23/06/2025 Hải quan

Mô hình 20 Chi cục Hải quan mới sẵn sàng hoạt động từ 1/7
05:20 | 23/06/2025 Hải quan

Dừng thủ tục kiểm tra "một cửa, một lần dừng" tại cặp cửa khẩu Lao Bảo – Densavan
09:24 | 22/06/2025 Hải quan

Hải quan Khu công nghiệp Đà Nẵng thắt chặt quan hệ đối tác Hải quan - Doanh nghiệp
16:59 | 21/06/2025 Hải quan

Gỡ “nút thắt” thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu qua cửa khẩu Cốc Nam
10:23 | 21/06/2025 Hải quan

Áp dụng quản lý rủi ro giúp đơn giản hoá thủ tục hải quan
10:18 | 21/06/2025 Hải quan

Hải quan khu vực III tặng nhà tình nghĩa ở huyện đảo Cát Hải
10:15 | 21/06/2025 Hải quan

Hải quan khu vực VI thu hồi trên 5,9 tỷ đồng nợ thuế
09:00 | 21/06/2025 Hải quan
Tin mới

Hải quan khu vực XIX: Kim ngạch xuất nhập khẩu giữ đà tăng trưởng ổn định

12 giám đốc doanh nghiệp sẽ bị tạm hoãn xuất cảnh nếu không nộp thuế

Việt Nam chia sẻ mô hình tài chính bền vững trong phòng, chống tác hại thuốc lá

Chi cục Thuế khu vực IV: Nhiều khoản thu đạt tiến độ khá

Xác định rõ vai trò, vị trí, trách nhiệm trong bảo vệ lợi ích, chủ quyền quốc gia

(INFOGRAPHICS) Lộ trình chuyển đổi toàn diện cho hộ, cá nhân kinh doanh
13:42 | 24/06/2025 Infographics

LONGFORM: Chuyển đổi số và cải cách thuế, góp phần hoàn thành mục tiêu tăng trưởng
13:40 | 24/06/2025 Megastory/Longform

Tỷ lệ khấu trừ thuế của hộ, cá nhân kinh doanh online
09:36 | 24/06/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Tín hiệu tích cực trong thu hút FDI tại Việt Nam 5 tháng đầu năm 2025
15:16 | 20/06/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Điểm nhấn trong công tác thu ngân sách 5 tháng đầu năm
10:24 | 18/06/2025 Infographics