Xoa dịu nỗi đau da cam

Anh Trần Văn Cường- nạn nhân chiến tranh hàng ngày mưu sinh với chiếc máy dò kim loại (ảnh chụp tại triển lãm)

Vượt qua số phận

Theo thống kê chưa đầy đủ, Việt Nam có hơn 3 triệu người bị phơi nhiễm chất độc da cam dioxin, hàng trăm nghìn nạn nhân đã chết, hàng trăm nghìn người đang vật lộn với bệnh hiểm nghèo. Đặc biệt, chất độc da cam quái ác hơn đã di truyền qua nhiều thế hệ và ở Việt Nam, hiện nay đã di truyền sang thế hệ thứ 3.

Tuy nhiên, còn một điều trăn trở hơn nữa đó là phần lớn gia đình các nạn nhân chất độc da cam đều đã và đang phải sống trong nghèo khó và bệnh tật. Có thể nói họ là những người nghèo nhất trong những người nghèo, người đau khổ nhất trong những người đau khổ. Nhưng trong vô vàn những khó khăn ấy đã có nhiều nạn nhân chất độc da cam tự vượt lên số phận, trở thành một công dân có ích cho đất nước.

Lê Thanh Hải, một nạn nhân chất độc da cam đang sống tại một ngõ nhỏ trên đường Láng (Hà Nội) chắc sẽ chẳng bao giờ nghĩ trở thành biên tập viên tin tức thể thao. Ngay từ khi học lớp 1, Hải đã không thể cầm bút viết được do chân tay bị teo cơ, mọi sinh hoạt của Hải đều phải nhờ đến sự giúp đỡ của gia đình. Hải cho biết: “Khi tôi bắt đầu đi học lớp 1, do tay còn rất yếu nên tôi không thể viết được hoàn hảo, chữ xô lệch, đôi lúc không cầm bút được. Lúc đó, cô giáo đã nói với bố mẹ tôi là con không học được.

Tuy còn nhỏ nhưng tôi vẫn cảm nhận được nỗi buồn của gia đình, tôi cũng buồn vì nghĩ rằng nếu không học thì không biết tương lai của mình sẽ thế nào. Mỗi lúc như vậy, tôi nhớ lại câu nói của bố mẹ: Con có thể yếu, có thể thua kém bạn bè về sức khỏe, thể chất nhưng không được thua các bạn về ý chí, tư duy. Câu nói đã theo tôi từ nhỏ đến giờ, cùng với ý chí của bản thân đã tạo cho tôi một sức mạnh để đương đầu với khó khăn”.

Với những nỗ lực của bản thân, năm 2006, Lê Thanh Hải tốt nghiệp khoa Anh văn trường Đại học Ngoại ngữ và là đồng dịch giả cuốn sách “Lợi thế cạnh tranh quốc gia” được dịch ra 12 thứ tiếng. Hiện nay, Hải là cộng tác viên tư vấn đồng cảnh và phiên dịch của Trung tâm Sống độc lập TP. Hà Nội. Ngoài ra, Hải kiếm sống bằng công việc biên dịch, viết quảng cáo phim, biên tập viên bản tin thể thao; cộng tác viên, biên tập tin giáo dục nước ngoài cho một số tờ báo.

Hàn gắn vết thương da cam

Với truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, cả nước đang nỗ lực hàn gắn vết thương chiến tranh, tri ân những người có công với đất nước, giúp đỡ những người thiệt thòi về cả vật chất lẫn tinh thần. Chị Võ Thị Đẹp - Chủ tịch Hội Nạn nhân chất độc da cam Tây Ninh là một trong những người như vậy. Mỗi ngày của chị thường bắt đầu bằng những công việc liên quan đến giấy tờ. Với chị mỗi con số, tờ giấy ấy đều liên quan đến sinh mệnh của các nạn nhân bị phơi nhiễm bởi chất độc da cam. Đó là những đứa trẻ ra đời mang nhiều dị tật, khiếm khuyết cả về thể chất lẫn nhận thức; những ông bố, bà mẹ dành tuổi trẻ để cống hiến cho Tổ quốc cũng phải chịu nỗi đau dằn vặt, đeo bám cả đời.

Theo thống kê, Tây Ninh là 1 trong 10 địa phương có tỷ lệ nạn nhân chất độc da cam cao nhất nước. Trong những nỗ lực đem lại cuộc sống tươi sáng cho những nạn nhân chất độc da cam, chị Đẹp cùng các thành viên trong hội liên tục thực hiện nhiều cuộc vận động từ cộng đồng. Làm thế nào để cuộc sống của các gia đình có nạn nhân chất độc da cam được đầm ấm hơn, làm sao để các đứa trẻ bị ảnh hưởng bởi chất độc da cam có một tuổi thơ trọn vẹn và tương lai tươi sáng là những câu hỏi luôn đặt ra và thôi thúc chị Võ Thị Đẹp đến với những con số và những chuyến đi.

Đến nay, Hội Nạn nhân chất độc da cam tỉnh Tây Ninh đã xây trên 90% căn nhà kiên cố cho nạn nhân chất độc da cam.

Cùng chung tay với xã hội để xoa dịu nỗi đau da cam, thế hệ trẻ Việt Nam ngày nay cũng nhận thức trách nhiệm trong công tác khắc phục hậu quả, giúp đỡ nạn nhân chiến tranh vươn lên, hòa nhập cuộc sống.

Trần Ngọc Phương Minh - học sinh lớp 12A1, trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam - Trưởng nhóm tác giả Triển lãm ảnh tư liệu “Đi qua chiến tranh” cho biết: “Cuộc sống học sinh thời bình với bao yêu thương hạnh phúc và sự chăm sóc của cha mẹ, thầy cô đôi khi dễ khiến chúng tôi lãng quên rằng, gần nửa thế kỉ đã trôi qua sau chiến tranh nhưng ở đâu đó trên khắp đất nước ta vẫn có những số phận, những mảnh đời không may mắn, ngày đêm chống chọi với bệnh tật, nghèo đói.

Ý thức được điều này, nhóm chúng tôi, gồm một số học sinh lớp 12 trường THPT chuyên Hà Nội - Amstrerdam đã tổ chức đi học tập, tìm hiểu thực tế tại Quảng Trị. Chúng tôi đã trực tiếp gặp mặt, thăm hỏi, tặng quà và phỏng vấn gần 30 gia đình cựu chiến binh, các nạn nhân bom mìn, chất độc da cam. Kết quả đã thu thập được hàng trăm bức ảnh, câu chuyện của các cô, bác, anh, chị ở ba huyện Gio Linh, Triệu Phong, Cam Lộ”.

Các bức ảnh này được nhóm học sinh trường THPT Hà Nội - Amsterdam tổ chức triển lãm (vào tháng 8-2014) để gửi đi thông điểm hòa bình, hi vọng và ước mơ về một cuộc sống tươi đẹp không có bóng dáng chiến tranh và góp tiếng nói nâng cao nhận thức của cộng đồng xã hội cùng động viên, trợ giúp, xoa dịu nỗi đau của các nạn nhân chiến tranh.