 |
| Hội thảo tham vấn về dự thảo Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2021-2030. |
Đóng góp quan trọng cho tăng trưởng
Theo Sách Trắng Doanh nghiệp Việt Nam năm 2020, đến ngày 31/12/2019 nước ta có 759 nghìn DN hoạt động, tăng 6,1% so với năm 2018.
10 năm thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011-2020 cho thấy, các DN, nhất là DN tư nhân đã có những đóng góp quan trọng vào thực hiện các mục tiêu kinh tế - xã hội đề ra.
Theo đó, DN, đặc biệt là DN tư nhân là chủ thể quan trọng, góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế, là bộ phận chủ yếu tạo ra GDP và có đóng góp quan trọng vào nguồn thu ngân sách nhà nước, mức độ đóng góp ngày càng tăng.
Trong nhóm 30 cổ phiếu có vốn hóa vượt mức 1 tỷ USD tính đến ngày 17/7/2020, có 13 mã cổ phiếu thuộc DN tư nhân (chiếm đến 41,98% tổng vốn hóa của cả nhóm 30 mã).
Theo TS. Nguyễn Thị Luyến, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), DN tư nhân đã và đang tham gia đầu tư xây dựng các công trình lớn, thay đổi diện mạo đất nước. Đặc biệt, một số tập đoàn kinh tế tư nhân đã và đang góp phần làm mới “chân dung” đất nước như Sungroup với sân bay Vân Đồn, Vingroup với Vinfast, THACO,…
Đồng thời tham gia vào những lĩnh vực trước đây độc quyền nhà nước như hàng không với Vietjet Air, Bamboo Airway đã làm cho thị trường cạnh tranh hơn và đông đảo người dân được hưởng lợi.
Một số tập đoàn tư nhân lớn đã đầu tư theo chiều sâu, mở rộng thị trường ra khu vực và quốc tế, nâng cao năng lực cạnh tranh, khả năng cung ứng sản phẩm, dịch vụ, khẳng định được thương hiệu trên thị trường quốc tế như Vingroup, Vietjet, Trường Hải, Masan, Vinamilk, TH, Lộc Trời...
Tuy nhiên, theo bà Nguyễn Thị Luyến, DN tư nhân hầu hết có quy mô nhỏ, độ công nghệ và năng lực cạnh tranh yếu, hiệu quả hoạt động của DN tư nhân chưa cao, sức chống chịu của DN tư nhân khá hạn chế.
Theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, tình trạng thiếu vắng DN tư nhân quy mô vừa kéo dài cũng đã nhiều năm nay. Với tổng số hơn 21.000, DN quy mô vừa chỉ chiếm 3,5% tổng số DNVN vào năm 2018.
Tốc độ chuyển dịch DN từ nhỏ lên vừa rất chậm, và tỷ lệ chuyển lên được cũng rất thấp. Vài năm gần đây có thêm hiện tượng hàng trăm DNTN phải mất 10-20 năm trời mới phát triển lên quy mô vừa, nhưng khi tương đối thành công lại quyết định rút khỏi thị trường, bán hoặc sáp nhập DN mình vào DN khác, chủ yếu là DN FDI.
“Tình trạng “không chịu lớn” và không muốn chính thức hóa hoạt động kinh doanh của số đông DNTN siêu nhỏ, nhỏ và vừa phản ánh niềm tin kinh doanh còn thấp và bấp bênh ở khu vực kinh tế tư nhân Việt Nam”, chuyên gia Phạm Chi Lan nói.
Tạo lập một môi trường cạnh tranh bình đẳng
Để khu vực DN tư nhân có thể trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế, chuyên gia Phạm Chi Lan cho rằng, có rất nhiều việc phải làm từ cả phía Nhà nước và phía DN.
“Việc quan trọng nhất của phía nhà nước là tạo lập một môi trường cạnh tranh thực sự bình đẳng, lành mạnh. Đây là tiền đề số 1, và cần được coi là trọng tâm của cải cách thể chế kinh tế trong những năm tới”, bà Lan nhấn mạnh.
Còn với khu vực DN tư nhân, việc quan trọng nhất là nâng cao năng suất lao động, năng lực cạnh tranh, góp phần hiện đại hóa nền kinh tế để phát triển cao và bền vững trong mấy thập niên tới.
Kiến nghị nhằm phát huy vai trò của khu vực DN, nhất là DN tư nhân trong xây dựng và thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế xã hội 2021-2025.
Bà Nguyễn Thị Luyến cho rằng, cần tiếp tục nhấn mạnh và khẳng định DN tư nhân là xương sống của nền kinh tế, là chìa khóa cho sự phát triển kinh tế - xã hội,
Đồng thời, tạo không gian phát triển, tạo cơ hội cho kinh tế tư nhân, đặc biệt DN tư nhân khai thác, sử dụng nguồn lực quốc gia phân bổ lại từ khu vực kinh tế nhà nước cho phát triển.
“Tập trung giải quyết các điểm nghẽn cản trở DN tư nhân đầu tư, sản xuất và phát triển; tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh tạo điều kiện cho DN cạnh tranh và tăng trưởng. Cùng với đó, cần điều chỉnh chính sách, hướng vào việc tạo điều kiện thuận lợi để Việt Nam ngày càng có nhiều DN lớn và được quản trị tốt, bên cạnh các chính sách hỗ trợ DN nhỏ và siêu nhỏ”, bà Luyến nói.
Hoài Anh
