Quốc hội thảo luận quyết toán ngân sách 2014

Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng trình bày Tờ trình đề nghị Quốc hội phê chuẩn quyết toán NSNN năm 2014.

Nỗ lực thu vượt dự toán

Theo báo cáo của Chính phủ, quyết toán chi cân đối NSNN năm 2014 là 1.339.489 tỷ đồng, trong đó: các khoản chi theo dự toán được Quốc hội quyết định là 1.103.983 tỷ đồng, tăng 9,7% (97.283 tỷ đồng) so với dự toán; chi chuyển nguồn từ năm 2014 sang năm 2015 là 235.506 tỷ đồng.

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, báo cáo trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng nêu rõ, nhiệm vụ tài chính ngân sách năm 2014 được triển khai thực hiện trong điều kiện tình hình chính trị - kinh tế thế giới và khu vực diễn biến phức tạp, khó lường. Kinh tế trong nước tiếp tục gặp nhiều khó khăn, áp lực lạm phát và cơ cấu lại nền kinh tế lớn, hoạt động sản xuất kinh doanh tuy đã có bước phục hồi, nhưng vẫn còn nhiều khó khăn, hàng tồn kho và nợ xấu còn lớn, một bộ phận không nhỏ doanh nghiệp phải thu hẹp hoặc tạm dừng hoạt động... Bên cạnh đó thiên tai, dịch bệnh liên tiếp xảy ra, ảnh hưởng đến sản xuất và đời sống của nhân dân.

Tuy nhiên, vượt qua những khó khăn, kết quả thu, chi NSNN năm 2014 cơ bản đáp ứng được các mục tiêu, nhiệm vụ đã được Quốc hội quyết định là đảm bảo nguồn thực hiện nhiệm vụ theo dự toán ngân sách, đồng thời có thêm nguồn thực hiện các nhiệm vụ chi quan trọng, thực hiện các chính sách an sinh xã hội, phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai; bảo đảm an ninh, quốc phòng.

Theo báo cáo của Chính phủ, dự toán thu NSNN là 782.700 tỷ đồng, quyết toán 877.697 tỷ đồng; tăng 12,1% (94.997 tỷ đồng) so với dự toán chủ yếu do tăng thu từ dầu thô và tăng thu tiền sử dụng đất, thuế nhập khẩu và thu từ các khu vực kinh tế, trong đó ngân sách trung ương tăng 43.165 tỷ đồng, ngân sách địa phương tăng 51.832 tỷ đồng.

Dự toán chi NSNN là 1.006.700 tỷ đồng, quyết toán 1.103.983 tỷ đồng, tăng 9,7% (97.283 tỷ đồng) so với dự toán, chủ yếu tăng chi đầu tư phát triển (85.452 tỷ đồng) từ nguồn vốn ngoài nước, nguồn bổ sung từ dự phòng ngân sách theo chế độ và nguồn năm trước chuyển sang.

Thẩm tra về vấn đề này, báo cáo của Ủy ban Tài chính ngân sách do Chủ nhiệm Ủy ban, ông Nguyễn Đức Hải trình bày cho thấy, năm 2014, ngành Thuế và Hải quan đã cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian làm thủ tục, tạo điều kiện thuận lợi và tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp. Ngành Thuế và Hải quan đã tăng cường thanh tra, kiểm tra chống thất thu ngân sách và xử lý các vi phạm về thuế.

Các doanh nghiệp nhà nước được cơ cấu lại một bước theo hướng hiệu quả hơn, thu NSNN từ doanh nghiệp nhà nước vượt dự toán được giao. Mặc dù vẫn duy trì một số ưu đãi về thuế nhằm hỗ trợ doanh nghiệp vượt khó khăn, phục hồi sản xuất kinh doanh, song với sự cố gắng nỗ lực của các cấp, các ngành, thu NSNN năm 2014 đã vượt 12,1% so với dự toán.

Đối với chi NSNN năm 2014 cơ bản đã bám sát Nghị quyết của Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp về dự toán NSNN. Công tác quản lý, điều hành chi NSNN đã được Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương quán triệt thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, kiểm soát chặt chẽ các khoản chi theo quy định của pháp luật, xử lý kịp thời nhiệm vụ phát sinh về khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, đảm bảo quốc phòng - an ninh, an sinh xã hội.

Tuy nhiên, theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính ngân sách Nguyễn Đức Hải, quyết toán chi NSNN năm 2014 còn nổi lên một số vấn đề như một số khoản chi của một số địa phương xây dựng dự toán chưa thực sự căn cứ vào nhiệm vụ thực tế, giao dự toán chi đầu tư phát triển không phù hợp với danh mục dự kiến kế hoạch vốn. Trong thu NSNN, công tác xây dựng và giao dự toán thu NSNN năm 2014 ở một số địa phương còn thiếu tích cực. Sau khi được Trung ương giao dự toán, nhiều địa phương đã giao dự toán thu cao hơn, xây dựng dự toán chưa dự báo và bao quát hết nguồn thu, chưa đánh giá đúng và đầy đủ các yếu tố ảnh hưởng đến nguồn thu và phát sinh ở cơ sở. Do vậy, khi thực hiện có nhiều khoản thu đạt tỷ lệ cao, có khoản lại không đạt so với dự toán, ảnh hưởng đến cân đối và điều hành của các cấp ngân sách.

Cần nâng cao kỷ cương ngân sách

Cũng tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách đề nghị Quốc hội cho phép bổ sung 26.169 tỷ đồng do giải ngân vốn ODA tăng vào dự toán chi NSNN năm 2014.

Thảo luận về vấn đề này, nhiều đại biểu cho rằng, chi ngân sách chưa theo dự toán, không sát thực tế và đề nghị thời gian tới, cần siết chặt hơn nữa kỷ luật, kỷ cương tài chính, chấp hành nghiêm pháp luật về ngân sách để không còn tình trạng “tiền trảm hậu tấu” trong quyết toán ngân sách như thời gian qua.

Theo ĐB Ngô Văn Minh (Quảng Nam), nhiều năm nay, việc lập, giao dự toán ngân sách năm nào cũng trong tình trạng hụt thu và bội chi ngân sách. ĐB đề nghị Quốc hội cần nghiêm túc xem xét thực tế này, cần thiết phải có giải pháp tốt hơn trong lập dự toán. Đối với việc chi vượt dự toán, đại biểu Ngô Văn Minh bày tỏ băn khoăn về các khoản chi cho đầu tư phát triển bị chậm tiến độ giải ngân, thậm chí có dự án hoàn thành nhưng không đưa vào sử dụng, gây lãng phí rất lớn cho ngân sách nhà nước.

Còn ĐB Trần Hoàng Ngân (TP.HCM) đề nghị Chính phủ cần phải có trách nhiệm với từng đồng thuế của người dân và thực hiện nghiêm túc hơn tính kỷ cương kỷ luật tài chính ngân sách. Ông đồng ý thông qua khoản chi 26.169 tỷ đồng do tăng chi giải ngân ODA vượt dự toán, nhưng ông đề nghị Chính phủ lưu ý, thận trọng. ĐB nhấn mạnh nếu tình hình này tiếp tục xuất hiện thì ông sẽ không thông qua nữa.

Đưa ra quan điểm trong vấn đề này, Ủy ban Tài chính ngân sách cho rằng, việc tăng bội chi so với dự toán đã được Quốc hội quyết định là do giải ngân vốn ODA năm 2014 cao hơn dự kiến 26.169 tỷ đồng, chủ yếu cho các dự án giao thông, thủy lợi... cần đẩy nhanh tiến độ đầu tư. Việc giải ngân vốn ODA tăng nhanh là tích cực, góp phần thúc đẩy phát triển cơ sở hạ tầng và tăng trưởng kinh tế, bảo đảm thực hiện theo các cam kết quốc tế. Cơ bản giải ngân vốn ODA vượt dự toán đã được cơ quan tài chính thẩm định, ghi thu - ghi chi và đã được cơ quan Kiểm toán nhà nước tiến hành kiểm toán theo quy định, do đó, Thường trực Ủy ban đề nghị Quốc hội cho phép bổ sung 26.169 tỷ đồng vào dự toán chi NSNN năm 2014, đồng thời cho đưa vào quyết toán NSNN năm 2014.