Các Hãng hàng không đang đối diện với nhiều thách thức

Quang cảnh hội thảo. Ảnh: T.D

Đó là thông tin được đưa ra tại hội thảo "Hạ nhiệt giá vé máy bay được không?" do Báo Thanh niên tổ chức ngày 17/5.

Ông Lê Tiến Dũng, Phó Tổng Giám đốc Vietravel Airlines (VU) cho biết, hãng hiện phải đối diện với thách thức lớn từ giá nhiên liệu tăng rất cao. Giá nhiên liệu tăng 1 USD kéo theo chi phí tăng khoảng 10%. Cùng với đó, tỷ giá biến động mạnh, trong khi 70 - 75% cơ cấu tổng chi phí của hàng không là chi trả bằng ngoại tệ. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến chi phí đầu vào của các hãng nói chung cũng như VU nói riêng. Chưa kể, giá vật tư, phụ tùng máy bay... thời gian qua đều tăng.

Đồng quan điểm, ông Đặng Anh Tuấn, Phó Tổng Giám đốc Vietnam Airlines (VNA) cho rằng, nguyên nhân khiến giá vé máy bay tăng là do chi phí nhiên liệu, thiết bị bay tăng 76 - 77%. Các khoản chi phí này nằm ngoài tầm kiểm soát của các hãng hàng không.

Ví dụ với xăng, so với năm 2019 mặt hàng giá xăng năm nay tăng 5.700 tỷ đồng và chi phí tỷ giá biến động tăng thêm 4.700 tỷ đồng. Tổng mức tăng do chi phí nhiên liệu lên tới khoảng 11.000 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, các xung đột địa chính trị, chuỗi cung ứng đứt gãy cũng khiến phát sinh nhiều vấn đề và chi phí. Cụ thể như trước đây, để sửa chữa bảo hành một chiếc máy bay mất khoảng 150 ngày thì hiện tại đến 200-300 ngày, thậm chí đến 1-1,5 năm. Thời gian bảo trì kéo dài khiến chi phí vận hành cũng tăng cao.

“Hiện tại, ngành hàng không thế giới và Việt Nam chỉ lãi khoảng 1 USD/khách. Nếu gặp các yếu tố thời tiết bất lợi như mưa giông, phải bay vòng một chút thì lợi nhuận trên cũng bay theo”, ông Tuấn cho biết thêm.

Ông Nguyễn Bác Toán, Phó Tổng giám đốc thương mại Vietjet cho rằng, nguyên nhân vé máy bay tăng cao trước hết là do tình trạng thiếu tàu bay và linh kiện thay thế do chuỗi cung ứng bị đứt gãy sau dịch Covid-19. Các nhà sản xuất động cơ máy bay yêu cầu các hãng phải đưa tàu bay đi sửa các lỗi, khiến một số tàu bay phải nằm bãi, giảm 15 - 20% tàu bay.

Song song đó, chi phí nhiên liệu chiếm 40 - 50% chi phí vận hành của các hãng, trong khi giá xăng tăng 20 - 25%. Bên cạnh đó, áp lực thay thế nhiên liệu thân thiện môi trường. Cụ thể, đến năm 2025 các hãng phải thực hiện theo các chỉ số thế giới về zezo carbon, buộc các hãng phải thay đổi, làm chi phí tăng lên.

Ngoài ra, các biến động trên chính trị của các khu vực trên thế giới tạo áp lực lên các hãng hàng không khi mà khu vực chúng ta có đến 85% chi phí sử dụng ngoại tệ và cuối cùng là nhu cầu của khách hàng, chi tiêu cho ngành hàng không giảm. Từ tháng 10/2023 hãng đã đo đếm thị trường nội địa và thấy chi tiêu cho hàng không giảm 15 - 20%. Có thể nói, 20 năm qua, chưa bao giờ chi tiêu cho hàng không sụt giảm như hiện nay.

Theo ông Nguyễn Bác Toán, các hãng hàng không luôn mong muốn đem đến giá vé tốt nhất cho khách hàng. Vì vậy, để giảm giá vé về mức hợp lý để thị trường chấp nhận, đầu tiên cần có các chính sách hỗ trợ giảm thuế, phí trong điều hành, khai thác tại các sân bay, tăng năng lực điều hành khai thác tại các cảng hàng không. Từ đó giảm thời gian quay đầu của các chuyến bay, tăng tần suất, tăng năng lực vận hành khai thác, giảm giá dịch vụ các khung giờ bay đêm để tăng cường các chuyến bay đêm phục vụ hành khách.

Bên cạnh đó, Chính phủ, các cơ quan quản lý Nhà nước cũng cần xem xét hỗ trợ các doanh nghiệp thông qua việc miễn, giảm các loại thuế, phí hiện hành, giảm thuế nhập khẩu xăng dầu, khuyến khích doanh nghiệp nghiên cứu và ứng dụng các nguyên liệu thay thế nhằm bảo vệ môi trường và tiến tới phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, thực hiện các mục tiêu ESG về phát triển bền vững.

Ngoài ra, theo ông Trương Việt Cường, Phó Tổng giám đốc Bamboo Airways các địa phương có nguồn thu lớn từ du lịch cũng nên có chính sách hỗ trợ cho du khách. Thực tế, dù giá vé rất cao nhưng Bamboo Airways bay không có lãi vì chi phí quá lớn. Các địa phương có thể nghiên cứu chính sách hỗ trợ chi phí trực tiếp cho du khách, cho hành khách mua vé máy bay.

Một trong những giải pháp quan trọng khác là quy trình điều hành ở cảng. Máy bay ngày càng hiện đại, công nghệ ngày càng cao, vận tốc bay nhanh hơn nhưng thực tế hiện nay thời gian bay lại không thể rút ngắn. Một số hãng hàng không phải bay chờ, hạ tầng sân bay cũng như mật độ khai thác quá cao ảnh hưởng rất lớn thời gian bay của các hãng. Nếu thời gian được rút ngắn thì các hãng hàng không có thể khai thác nhiều hơn, tăng doanh thu cao hơn, từ đó chi phí giảm xuống, hàng không cũng đỡ khó khăn hơn, ông Cường khẳng định.