Quản trị rủi ro xuất nhập tồn trong báo cáo quyết toán hải quan

	Tổ chức hướng dẫn kỹ năng khai, lập báo cáo quyết toán cho doanh nghiệp gia công
	Doanh nghiệp bỏ trốn, không nộp báo cáo quyết toán phải xử lý thuế ra sao?

Công chức Hải quan TPHCM kiểm tra nguyên liệu nhập khẩu. Ảnh: T.H

Ông Ngô Ngọc Khánh, Phó Chủ tịch Thường trực VISA cho biết, nhằm giúp các doanh nghiệp quản trị và hạn chế rủi ro trong công tác báo cáo quyết toán hải quan, VISA và InterLOG tổ chức hội thảo với mong muốn kết nối doanh nghiệp, đồng thời tạo điều kiện để cơ quan Hải quan có thể tương tác và giải đáp trực tiếp thắc mắc của doanh nghiệp về quản lý xuất nhập tồn và báo cáo quyết toán hải quan, góp phần hình thành hệ sinh thái công nghiệp Việt Nam, hỗ trợ các thành viên cùng nhau phát triển.

Theo Ban tổ chức, báo cáo quyết toán hải quan đã rất quen thuộc với các doanh nghiệp gia công, doanh nghiệp sản xuất xuất khẩu và doanh nghiệp chế xuất, nhất là từ thời điểm sau khi Thông tư 39/2018/TT-BTC ngày 20/4/2018 về việc “Báo cáo quyết toán tình hình sử dụng nguyên liệu, vật tư nhập khẩu, hàng hóa xuất khẩu” có hiệu lực và việc kiểm tra của cơ quan Hải quan ngày càng chặt chẽ hơn.

Đặc biệt, theo khảo sát từ Ban Tổ chức, sau hội thảo “Quản lý rủi ro khi xây dựng định mức trong báo cáo quyết toán hải quan” (3/2022) thì có gần 40% doanh nghiệp quan tâm đến tiêu chí “quản lý số liệu xuất nhập tồn và phối hợp nội bộ” trong Báo cáo quyết toán và đề xuất là chủ đề đào tạo tiếp theo cho chuỗi chương trình “Quản trị rủi ro trong Báo cáo quyết toán Hải quan”. Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động sản xuất, một số doanh nghiệp chưa quan tâm đúng mức khi điều phối hoạt động giữa các bộ phận có số liệu liên quan trực tiếp đến báo cáo quyết toán.

Bên cạnh đó, việc chia sẻ thông tin, đối chiếu số liệu, kiểm kê số liệu xuất nhập tồn giữa chứng từ trên sổ sách với số liệu thực tế trên hệ thống theo dõi của doanh nghiệp và số liệu khai báo lên hệ thống hải quan VNACCS/VCIS chưa được đồng bộ.

Các bộ phận kho, kế toán thường không theo dõi chi tiết tách biệt nguyên phụ liệu theo nguồn (miễn thuế, chịu thuế, mua có hóa đơn VAT), dẫn đến việc sử dụng nguyên phụ liệu nhập khẩu miễn thuế sai mục đích.

Với những bất cập trên đã gây ra lỗi sai lệch trong quá trình xây dựng và đối chiếu số liệu nhập - xuất - tồn thường gặp tại doanh nghiệp, như: Doanh nghiệp không phân loại được nguồn nguyên phụ liệu, các bộ phận không chia sẻ thông tin để kiểm tra và tính định mức thực tế chính xác; sự sai lệch trong quá trình tổng hợp số liệu ở từng bộ phận (xuất nhập khẩu, kho, kế toán…) và giữa các bộ phận, giữa doanh nghiệp với cơ quan Hải quan…

Với những lỗi sai trên, khi báo cáo quyết toán hải quan có chênh lệch và không giải trình được, doanh nghiệp sẽ bị ấn định thuế, xử phạt vi phạm hành chính 10-20%/ tổng số tiền thuế bị ấn định, phạt chậm nộp thuế, đồng thời bị đánh giá rủi ro cao, tờ khai xuất nhập khẩu bị phân vào luồng Đỏ sẽ làm tăng thời gian thông quan và chi phí cho doanh nghiệp.

Từ thực thực trạng trên, để hạn chế sai sót trong báo cáo quyết toán, ông Cao Văn Nhân, Trưởng Phòng Giám sát quản lý, Cục Hải quan Đà Nẵng khuyến cáo, doanh nghiệp cần chủ động nắm bắt các thông tin liên quan đến quy định của pháp luật về công tác nhập - xuất - tồn của báo cáo quyết toán, chủ động áp dụng vào thực tiễn và hạn chế tối đa những rủi ro trong quá trình hoạt động nhằm đảm bảo uy tín cũng như tài chính.

Tương tự, ông Phan Hải Triều, chuyên gia Tư vấn thủ tục hải quan của InterLOG khuyến nghị: “Quản lý số liệu xuất nhập tồn và phối hợp nội bộ, chia sẻ thông tin, chia sẻ số liệu có liên quan đến báo cáo quyết toán giữa các phòng, ban là một trong những tiêu chí quan trọng trong báo cáo quyết toán nhưng lỗi chênh lệch số liệu nguyên phụ liệu- thành phẩm – sản phẩm dôi dư- phế liệu - phế phẩm của từng bộ phận; giữa các bộ phận và giữa doanh nghiệp với cơ quan Hải quan lại rất phổ biến.

Tại hội nghị, đại diện một số doanh nghiệp XNK cũng đã chia sẻ nhiều kinh nghiệm trong việc thực hiện báo cáo quyết toán thực hiện các hợp đồng gia công, sản xuất xuất khẩu, cũng như một số lỗi đã mắc phải để các doanh nghiệp cùng tham khảo rút kinh nghiệm...

Qua những giải pháp được chia sẻ tại hội thảo giúp các doanh nghiệp quản trị các rủi ro xuất nhập tồn trong báo cáo quyết toán được hiệu quả; giảm thiểu những lỗi chênh lệch đến mức thấp nhất, tránh được những chi phí rủi ro không đáng có.