Nỗi lo hàng giả, nhái “tấn công” dịp Tết

Phó Chánh thanh tra Bộ Y tế Nguyễn Văn Nhiên đang kiểm tra công tác kinh doanh dược phẩm tại Lạng Sơn. Ảnh: DN.

Muôn hình vạn trạng

Theo khảo sát của phóng viên những ngày trung tuần tháng 12/2018 tại chợ Kỳ Lừa, TP Lạng Sơn, tại đây bày bán rất nhiều sản phẩm mỹ phẩm “hàng hiệu” giá bèo. Các kệ hàng với diện tích chật hẹp song được phủ kín với đủ loại mỹ phẩm từ trong nước đến “nhập khẩu” gắn thông tin từ Mỹ, Hàn Quốc và châu Âu. Qua quan sát phóng viên nhận thấy, nhiều trong số các sản phẩm mỹ phẩm bày bán ở đây không có tem nhãn của nhà sản xuất, không ghi rõ thành phần, hạn sử dụng. Chưa kể, các sản phẩm “hàng hiệu” này có giá rẻ bất ngờ. Cá biệt, có bộ sản phẩm chỉ có giá vài chục nghìn đồng, trong khi đó giá của sản phẩm chính hãng cùng loại lên tới vài triệu đồng, có bộ sản phẩm mỹ phẩm chỉ có giá 250.000 đồng với đầy đủ kem nền, phấn, kem trắng da, kem chống nắng, trong khi sản phẩm chính hãng phải đắt gấp hàng chục lần.

Còn tại Hà Nội, không khó khăn để tìm thấy những biển hiệu rất “kêu” như hàng hiệu như mỹ phẩm ngoại nhập xách tay, mỹ phẩm hàng hiệu cao cấp được quảng cáo có nguồn gốc châu Âu, Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản được bán với giá “trên trời”. Vào mua hàng tại cửa hàng có biển hiệu hàng xách tay tại phố Đoàn Trần Nghiệp, Hai Bà Trưng, Hà Nội, phóng viên thấy nơi đây bày bán rất nhiều loại hàng hoá từ mỹ phẩm, nước hoa, quần áo và đều được giới thiệu là hàng “xách tay” qua đường hàng không. Khi cầm một lọ nước hoa có nhãn Chanel và hỏi giá, vị chủ hàng này nói luôn đây là hàng “xịn”, giá là 3,7 triệu đồng. “Cửa hàng chỉ bán hàng chính hãng, em yên tâm về chất lượng”, chủ hàng cam kết. Tuy nhiên, khi phóng viên chất vấn về vì sao tiếp viên hàng không lại có thể “xách tay số lượng lớn như vậy, chủ hàng lại quay ra cho rằng, nếu mặt hàng nào số lượng lớn, cửa hàng nhập khẩu bằng... container (!?)

Đặc biệt, với hình thức giao dịch thông qua hệ thống thương mại điện tử khá thông dụng hiện nay, đã và đang manh nha nhiều thủ đoạn mua bán hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng cung ứng cho người tiêu dùng. Đã có khá nhiều trường hợp khi nhìn trên màn hình thì sản phẩm rất bắt mắt và được quảng cáo là mỹ phẩm chính hãng nhưng khi mục sở thị thì “té ngửa” vì thật ra là hàng giả, hàng kém chất lượng.

Không nhẹ tay với sai phạm

Nói về vấn nạn hàng giả, nhái dịp cuối năm ông Chu Xuân Kiên, Phó giám đốc Sở Công Thương Hà Nội thừa nhận, dịp cận tết Nguyên đán, tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng hóa diễn ra khá phổ biến với nhiều thủ đoạn tinh vi. Bên cạnh đó, với sự hỗ trợ của khoa học công nghiệp hiện nay, nhiều mặt hàng được nhái lại y như thật, khó phân biệt bằng mắt thường nên dễ dàng đánh lừa người tiêu dùng và qua mắt lực lượng chức năng.

Về khó khăn trong đấu tranh chống hàng giả, nhái, theo ông Kiên, các đối tượng này cũng thường xuyên thay đổi địa điểm bán, phân tán công đoạn sản xuất ở nhiều nơi, giao hàng nhiều đợt, số lượng ít, trà trộn hàng giả lẫn hàng thật. “Khi bị lực lượng chức năng phát hiện thì nhanh chóng tẩu tán hàng hóa, cất giấu ở nơi kín đáo. Trong khi đó, nhiều DN bị nhái sản phẩm lại không dám mạnh dạn lên tiếng tố cáo vì sợ ảnh hưởng đến sức tiêu thụ sản phẩm nên cơ quan quản lý gặp khó trong xử lý vi phạm”, ông Kiên thừa nhận.

Một tồn tại khác được ông Nguyễn Văn Nhiên, Phó Chánh thanh tra Bộ Y tế nêu ra, hiện trong công tác đấu tranh với sai phạm hàng giả, hàng nhái liên quan đến dược phẩm, mỹ phẩm là công tác giám định chất lượng hàng hóa còn gặp nhiều khó khăn, các trung tâm giám định chỉ tập trung ở một số TP lớn, thời gian chờ kết quả giám định chất lượng để xác định hành vi vi phạm quá lâu ảnh hưởng đến công tác thiết lập hồ sơ xử lý.

Về phía cơ sở, ông Phan Lạc Hoài Thanh, Phó Giám đốc Sở Y tế Lạng Sơn thông tin, đa số cơ sở kinh doanh mỹ phẩm trên địa bàn nhỏ lẻ, do vậy không có hoá đơn chứng từ và tem nhãn đầy đủ, việc kiểm tra chất lượng đầu vào chưa đảm bảo, việc tuân thủ bảo quản và kiểm soát theo quy định chưa tốt, còn có sản phẩm hết hạn sử dụng. Hầu hết sản phẩm đều không có phiếu kiểm tra chất lượng; việc niêm yết giá nhiều nơi vẫn còn mang tính hình thức, đối phó, bán sai giá niêm yết, nhất là tại các chợ, gây khó khăn cho người tiêu dùng và cơ quan chức năng trong thực thi nhiệm vụ. “Chẳng hạn như khi cơ quan quản lý nhà nước tiến hành thanh, kiểm tra hoạt động kinh doanh tại cơ sở thẩm mỹ có bán sản phẩm mỹ phẩm, nếu cơ sở có niêm yết giá sản phẩm song lại bán cho khách cao gấp nhiều lần thì cơ quan nhà nước mới xử lý được còn nếu không có niêm yết giá thì cơ quan chức năng không thể xử lý”, ông Hoài Thanh chia sẻ.

Trước thực trạng hàng giả, hàng nhái xuất hiện khắp nơi trên thị trường, nhiều DN đã chủ động tìm các biện pháp để bảo vệ, đưa ra các giải pháp chống hàng giả như sử dụng tem chống hàng giả để có thể truy xuất ngay nguồn gốc sản phẩm. Tuy nhiên, đây cũng chỉ là một trong những giải pháp để ngăn ngừa và kiềm chế. Muốn tạo ra được một thị trường cạnh tranh lành mạnh, sản phẩm chất lượng, an toàn đòi hỏi sự vào cuộc của nhiều cấp ngành từ trung ương đến địa phương, kịp thời phát hiện và có chế tài xử lý nghiêm vi phạm.