Cuộc đổi vai của 2 gã khổng lồ

Ảnh minh họa:ST

Công ty Boeing được thành lập năm 1916 với tên gọi ban đầu là Aero Products với trụ sở đặt tại thành phố Seattle, bang Washington (Mỹ). Một năm sau, công ty được đổi tên thành Công ty máy bay Boeing, lấy theo tên người sáng lập William E. Boeing. Thời gian đầu, Boeing chủ yếu cung cấp máy bay quân sự cho quân đội Hoa Kỳ trong Thế chiến thứ nhất, đồng thời vận chuyển bưu phẩm bằng đường hàng không.

Năm 1928, William Boeing thành lập Tập đoàn máy bay và vận tải Boeing, sau đổi tên thành Tập đoàn máy bay và vận tải United (UATC). UATC tiến hành hàng loạt thương vụ thâu tóm các công ty trong lĩnh vực hàng không khác, bao gồm Avion, Chance Vought, Sikorsky Aviation, Stearman Aircraft, Pratt & Whitney và Hamilton Metalplane. Năm 1934, Quốc hội Mỹ thông qua đạo luật ngăn chặn các công ty vừa vận chuyển bưu phẩm vừa sản xuất máy bay, buộc UATC phải tái cấu trúc và tự tách mình thành ba pháp nhân riêng biệt - Công ty máy bay Boeing, United Aircraft và Hãng hàng không United Airlines. Sau khi tiếp tục mua lại Vertol và hoàn tất việc sáp nhập với đối thủ chính tại thị trường Mỹ là McDonnell Douglas vào tháng 8/1997, Boeing vững vàng bước lên vị trí nhà sản xuất máy bay duy nhất lớn nhất thế giới.

Không cam lòng nhìn một công ty Mỹ “một mình một chợ”, một số nước châu Âu bao gồm Đức, Pháp, Anh và Tây Ban Nha lập ra Công ty Airbus Industrie GIE vào năm 1970 để chống lại vị thế độc quyền đang gia tăng của Boeing trên quy mô toàn cầu. Từng bước lớn mạnh, từ những năm 1990, ngành sản xuất máy bay thương mại thế giới đã hình thành thế “lưỡng độc quyền” (duopoly) giữa hai gã khổng lồ Boeing và Airbus vẫn tiếp diễn đến tận ngày nay.

Tất nhiên, không phải chỉ cùng lớn mạnh mà bên nào cũng có những giai đoạn khó khăn, trục trặc. Airbus từng phải ngừng sản xuất dòng máy bay thân rộng siêu lớn A380 vào năm 2021, không đạt được điểm hòa vốn sau khoản đầu tư 21 tỷ USD cho nghiên cứu phát triển. Boeing đã mất tổng cộng gần 19 tỷ USD sau hai tai nạn máy bay liên tiếp liên quan đến lỗi kỹ thuật trên dòng 737 MAX vào năm 2019 khiến dòng này bị cấm bay trên toàn thế giới. Chuỗi rắc rối đối với gã khổng lồ Mỹ vẫn chưa chấm dứt, mà vụ việc mới nhất là cái chết nhiều nghi vấn của những cựu nhân viên dám vạch trần lỗi mất an toàn của những chiếc máy bay 737 MAX.