 |
| Tân thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga. |
Thách thức đầu tiên mà tân Thủ tướng Suga phải đối mặt là khống chế dịch Covid-19. Không giống như làn sóng trước, vốn bắt nguồn từ những du khách Trung Quốc và người Nhật gốc Trung Quốc, đợt dịch lần này khởi phát trong nội địa Nhật Bản, với điểm xuất phát là thủ đô Tokyo và sau đó lan rộng ra nhiều tỉnh, thành lớn khác như Osaka và Fukuoka. Sau khi lên tới đỉnh điểm vào giữa tháng 8, với số ca nhiễm mới có thời điểm lên tới hơn 1.600 người/ngày, dịch Covid-19 đang có dấu hiệu tạm lắng ở Nhật Bản. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia lo ngại dịch bệnh này có thể sẽ bùng phát mạnh mẽ trở lại vào mùa Đông. Do vậy, làm thế nào để kiểm soát dịch bệnh trên “đất nước Mặt trời mọc” vẫn là một thách thức không hề nhỏ đối với chính quyền của tân Thủ tướng Suga.
Một thách thức nữa mà tân Thủ tướng Suga phải đối mặt là vực dậy nền kinh tế rơi vào suy thoái từ cuối năm ngoái do tác động của dịch Covid-19, việc tăng thuế tiêu dùng và cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung, trong bối cảnh dịch bệnh vẫn hoành hành. Ngoài ra, ông Suga cũng cần phải giải quyết một loạt các vấn đề hóc búa khác như già hóa dân số, củng cố hệ thống an sinh xã hội, thúc đẩy tăng trưởng trong trung và dài hạn, và cải thiện cán cân thu-chi ngân sách để giảm tỷ lệ nợ công/GDP, vốn đang đứng ở mức cao nhất trong các nền kinh tế phát triển. Đây là những vấn đề mà cựu Thủ tướng Shinzo Abe chưa thể giải quyết trong gần 8 năm tại nhiệm.
Liên quan tới vấn đề an ninh, ông Suga cũng sẽ phải xử lý hai vấn đề mà Thủ tướng Abe rất tâm huyết nhưng chưa thể hoàn thành là sửa đổi Hiến pháp và khả năng Nhật Bản sở hữu năng lực tấn công các căn cứ tên lửa của kẻ thù ở nước ngoài. Đây là những vấn đề đang gây tranh cãi trong dư luận Nhật Bản và có thể làm rạn nứt liên minh cầm quyền giữa LDP và đảng Công minh.
Một thách thức khác cũng liên quan tới dịch Covid-19 là công tác tổ chức các đại hội thể thao Olympic và Paralympic Tokyo. Theo kế hoạch ban đầu, các sự kiện này sẽ diễn ra trong năm nay. Tuy nhiên, do dịch COVID-19, vào cuối tháng 3 vừa qua, Chính phủ Nhật Bản đã phải quyết định lùi thời gian tổ chức sang năm sau. Cho đến thời điểm này, cả chính phủ và chính quyền thủ đô Tokyo đều quyết tâm tổ chức Olympic và Paralympic theo đúng kế hoạch “bằng mọi giá”. Mặc dù vậy, tương lai của các sự kiện thể thao quốc tế này vẫn rất mờ mịt trong bối cảnh chưa có dấu hiệu nào cho thấy dịch Covid-19 sẽ sớm lắng dịu trên toàn cầu.
Trên mặt trận ngoại giao, vấn đề hóc búa nhất là tân Thủ tướng Suga sắp phải đối mặt là đàm phán với Washington về chi phí đồn trú của các binh sỹ Mỹ ở Nhật Bản. Theo tiết lộ gần đây của cựu Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ John Bolton, năm ngoái, ông đã thay mặt Tổng thống Trump yêu cầu Nhật Bản trả 8 tỷ USD/năm tiền hỗ trợ kinh phí đồn trú của quân đội Mỹ ở nước này, cao gấp 4 lần so với số tiền mà Tokyo đang chi trả. Đây là số tiền rất lớn trong bối cảnh ngân sách của Nhật Bản đang ngày càng eo hẹp vì các khoản chi khổng lồ để vực dậy nền kinh tế.
Các thách thức đối ngoại khác mà ông Suga cần phải giải quyết trong thời gian tới gồm: cải thiện quan hệ với Hàn Quốc, vốn đang căng thẳng do các vấn đề lịch sử và tranh chấp lãnh thổ; thúc đẩy cuộc đàm phán với Nga về số phận của 4 hòn đảo nằm ở ngoài khơi đảo Hokkaido mà Moskva đang quản lý và Tokyo gọi là Vùng lãnh thổ phương Bắc nhằm mở đường cho việc ký kết hiệp ước hòa bình, chính thức kết thúc tình trạng chiến tranh giữa hai nước; và giải quyết vấn đề CHDCND Triều Tiên bắt cóc công dân Nhật Bản trong các năm 1970 và 1980 nhằm hướng tới bình thường hóa quan hệ giữa hai nước. Đây là những vấn đề vô cùng hóc búa không thể giải quyết trong ngày một, ngày hai.
Nhiệm kỳ Chủ tịch LDP của ông Suga sẽ chỉ kéo dài tới tháng 9/2021. Việc giải quyết các thách thức trên như thế nào sẽ quyết định tương lai của chính trị gia này. Vì vậy, tất cả đều hy vọng tân Thủ tướng Suga sẽ vượt qua các thách thức đó để nâng tầm Nhật Bản trên trường quốc tế.
Minh Châu
