Nhức nhối vải nhập lậu- Bài 3: Trên những cung đường vận chuyển vải lậu

Một bến đò ở sông Ka Long (Quảng Ninh)

Những tuyến đường "nóng"

Chúng tôi có mặt tại TP Móng Cái (Quảng Ninh) giữa những ngày hè nóng như đổ lửa. Cái nóng càng trở nên ngột ngạt hơn khi chúng tôi có mặt trên các cung đường buôn lậu "nổi tiếng" của Móng Cái.

Cánh buôn lậu ở đây vẫn kháo nhau về một con đường chủ đạo để chở hàng lậu từ bên kia biên giới về Việt Nam, trong đó có mặt hàng vải vóc. Đó là các đường mòn lối mở trên đường tuần tra biên giới, dài 40 km - con đường chạy gần như song song với sông Ka Long. Một người dẫn đường địa phương tên Chung cho chúng tôi biết: Con đường này là tâm điểm buôn vải lậu ở Móng Cái. Từ Km4, Quốc lộ 18A rẽ vào, chúng tôi đếm được có không dưới 10 đường mòn, lối mở dọc tuyến đường tuần tra. Những lối mở này do cánh buôn lậu mở trái phép, không có sự kiểm tra, kiểm soát của cơ quan chức năng. Người dẫn đường đã lần lượt giới thiệu cho chúng tôi tất tật về cách thức đưa hàng từ biên giới vào Việt Nam qua những đường mòn này.

Không chỉ có đường dành cho ô tô, xe máy, dọc tuyến đường cũng có khoảng 3-4 bến đò tự phát được cánh buôn lậu lợi dụng để đưa hàng lậu vượt biên. Đến một khúc cua, Chung dừng lại để chỉ cho chúng tôi một bến đò lớn tồn tại đã từ lâu. Đằng sau những bụi cây rậm um tùm, phía xa xa là bến đò nhộn nhịp người vác hàng vải vóc cùng nhiều mặt hàng khác chạy lên xuống. Dưới sông có hơn chục chiếc đò sắt, thuyền gỗ lớn bé đậu san sát. Trên bờ từng xe hàng lớn, nhỏ quay đầu bốc hàng giữa “thanh thiên bạch nhật”, một phần trong số này được chuyển về bến xe Ka Long để vận chuyển vào nội địa.

Cửa khẩu Cốc Nam (Lạng Sơn), bên kia là chợ Lũng Vài (Trung Quốc)

Đặc biệt, sát bờ sông biên giới Ka Long có khoảng 20 điểm như những kho hàng. Theo tìm hiểu, nhiều cư dân ở đây đã xin chính quyền địa phương cấp đất, xây dựng tường rào kiên cố. Nhìn bề ngoài như các "lô cốt" bất khả xâm phạm, mục đích chính là để tập kết hàng hóa nhập lậu. Từ các "lô cốt" này, hàng lậu sẽ được vận chuyển về các khu chợ của Móng Cái và dùng xe tải chở về sâu trong nội địa.

Ngược về TP. Móng Cái, vải vóc, quần áo... được vận chuyển liên tục trong nội thành bất kể ngày giờ. Phương tiện vận chuyển chính từ các kho bãi đến chợ chỉ bằng xe máy. Những chiếc xe gắn máy cũ kĩ được trang bị thêm khung giá đỡ bằng sắt nên mỗi chuyến có thể chở tối đa 10 bao hàng. Theo lời của một người xe ôm gần chợ trung tâm, những xe hàng lớn từ bên kia biên giới về Việt Nam đa phần đều vào lúc nửa đêm. Hàng hóa sẽ không đổ trực tiếp về các chợ mà sẽ về kho hàng của một đầu nậu nào đó, chờ đến sáng mới được chuyển về chợ bằng xe máy. Khoảng thời gian từ 5 giờ đến 7 giờ sáng là lúc hoạt động vận chuyển hàng hóa sôi động nhất.

Để mục sở thị, từ lúc trời còn tờ mờ sáng, trong vai người những người đi tập thể dục, chúng tôi tản bộ dọc cầu Ka Long. Hơn 6 giờ sáng, xe hàng đi qua đây ngày càng nhiều và hầu như tập kết tại cổng chính của chợ Trung tâm và các chợ xung quanh. Theo ước lượng của chúng tôi, có khoảng 30-40 lượt xe máy chở hàng đi qua cầu, mỗi xe chở khoảng 5-10 bao hàng.

Người phụ nữ trong ảnh đang trên đường đi Lũng Vài (Trung Quốc) lấy hàng

Đồng Đăng - điểm tập kết hàng lậu?

Chúng tôi tiếp tục di chuyển đến cửa khẩu Cốc Nam (xã Tân Mỹ, huyện Văn Lãng, Lạng Sơn). Buổi sáng, quanh khu vực cửa khẩu không khí vô cùng nhộn nhịp. Ngay sát cửa khẩu Cốc Nam là chợ Lũng Vài (Trung Quốc) - địa danh nổi lên như "tổng kho" hàng hóa với hàng nghìn nhà kho san sát nhau. Đây là điểm tập kết hàng hóa trước khi đưa vào Việt Nam. Các địa danh quen thuộc như Gốc Bưởi, đồi 386 (Tân Mỹ), Bãi Gianh, đường mòn mốc 05, 06 (Đồng Đăng) vẫn được các đối tượng buôn lậu “khai thác” để mang vác, tuồn hàng lậu vào nội địa.

Ngoài ra, tại khu vực Cốc Nam, lợi dụng chính sách ưu đãi của Chính phủ về trao đổi hàng hóa của cư dân biên giới theo Quyết định 254/2006/QĐ-TTg (gọi tắt là Quyết định 254), cánh "đầu nậu" triệt để sử dụng việc thuê cư dân biên giới vận chuyển hàng qua cửa khẩu. Một số đầu nậu đã thuê Sổ thông hành của cư dân biên giới để đứng ra kê khai hàng hóa, sau đó thu gom hàng lại và tìm cách vận chuyển vào nội địa. Khối lượng hàng hóa vận chuyển theo phương thức này được cho là rất lớn, và cơ quan chức năng khó có thể ước lượng được.

Từ Cốc Nam, hàng hóa sẽ chủ yếu được vận chuyển bằng xe máy về thị trấn Đồng Đăng, cách Cốc Nam chừng 3 km. Tầm 7-8 giờ tối, hàng trăm lượt xe máy nối đuôi nhau "xé toạc" màn đêm để đưa hàng về điểm tập kết. Có mặt tại ngã ba Nam Quan-Đồng Đăng, phóng viên ghi nhận chỉ trong vòng 3 phút, đã có tới khoảng gần 30 chiếc xe máy chất đầy hàng hóa phóng như bay rồi nhanh chóng mất hút vào các ngõ ngách tối om, chằng chịt của thị trấn nơi vùng biên ải.

Chuyển hàng về Ga liên vận quốc tế Đồng Đăng

Lần theo đường đi của những chiếc xe máy chở hàng, chúng tôi có mặt tại cuối đường Khu Dây Thép, chỉ cách ga Đồng Đăng khoảng nửa cây số. Trong ánh sáng nhập nhoạng của những chiếc đèn pha xe cộ đi qua đoạn đường này, chúng tôi phát hiện có nhiều người đang bốc hàng từ kho lên một chiếc xe tải lớn. Cộng với hàng được "cửu vạn" chuyển đến bằng xe máy, chả mấy chốc chiếc xe đã đầy ắp. Chiều ngày hôm sau, khi chúng tôi quay lại địa điểm này, chiếc xe đã rời khỏi điểm bốc hàng, thay vào đó là một chiếc xe tải khác. Đây chỉ là một trong rất nhiều điểm tập kết hàng trên thị trấn Đồng Đăng. Theo người dân nơi đây, chỉ tính khu vực Đồng Đăng, mỗi ngày, có hàng chục chuyến xe tải như vậy xuất hành về xuôi, chở theo hàng trăm tấn hàng vải vóc, quần áo, đồ gia dụng khác vào sâu trong nội địa (chưa kể vận chuyển bằng đường sắt ở ga Đồng Đăng). Để tránh "rào chắn" hàng lậu là Trạm Kiểm soát liên hợp Dốc Quýt trên Quốc lộ 1A, các xe tải từ Đồng Đăng chạy theo hướng Quốc lộ 1B, rồi theo tuyến đường nối hai xã Phú Xá, Thụy Hùng (huyện Cao Lộc) về TP. Lạng Sơn, từ đó băng băng về xuôi.

Trong thời gian xâm nhập thực tế việc vận chuyển hàng lậu qua biên giới, chúng tôi thấy rằng cách thức để các đối tượng đưa hàng lậu nói chung, vải lậu nói riêng từ bên kia biên giới về Việt Nam không có gì mới mẻ. Mang vác hàng qua các đường mòn lối mở, tập trung vào ban đêm, giờ giao ca, giờ nghỉ trưa của lực lượng chức năng, lợi dụng chính sách trao đổi hàng hóa cư dân biên giới, tận dụng kẽ hở của Thông tư liên tịch số 60/TTLT-BTC-BCT-BCA để hợp thức hóa hàng lậu... vẫn là những cách thức quen thuộc.

Bài 4: "Mục sở thị" vải lậu từ ga Đồng Đăng về Gia Lâm