Nhật ký Trường Sa

Đó là một chuyến đi dài và mang nhiều cung bậc cảm xúc nhất trong các chuyến công tác của tôi. Nhớ lại cảm xúc khi biết mình là một trong số 10 người được đại diện cho Tổng cục Hải quan tham gia cùng đoàn công tác của Bộ Tài chính đi thăm và làm việc tại Trường Sa, tôi đã vui mừng đến mức không ngủ nổi. Các đồng nghiệp trong đơn vị đều nói trông tôi vui như đứa trẻ được quà…

Đúng 8h ngày 2-5, con tàu HQ 571 rúc lên 3 hồi còi dài âm âm chào cảng, đưa chúng tôi về với Trường Sa thân yêu. Con tàu của chúng tôi là con tàu hiện đại nhất của Hải quân Việt Nam hiện nay, chuyên dùng để chở khách với các phòng ở tiện nghi, có đầy đủ điều hòa bố trí thành 4 tầng (khu A, B, C, D).

Chương trình giao lưu văn nghệ trên tàu HQ 571

Buổi tối đầu tiên trên tàu, đoàn công tác tổ chức buổi giao lưu văn nghệ để các thành viên trong đoàn có dịp làm quen nhau, đồng thời cũng tập dượt cho các buổi giao lưu văn nghệ với những người lính trên đảo trong suốt chuyến đi của đoàn. Các tiết mục cây nhà là vườn được trình bày với những cảm xúc thật mới mẻ, sôi động và chương trình giao lưu như không muốn có điểm kết thúc.

Ngày 3-5, một ngày dài trên biển. Theo thông báo thì 6h sáng 4-5, tàu của chúng tôi mới ra đến đảo đầu tiên trong hành trình về với Trường Sa và nhà dàn DK1.

Đảo Đá Lớn B

Ngày 4-5, 5h00 tiếng loa báo thức phát ra. Mọi thành viên trên tàu đều háo hức khi nghe thông báo đã đến đảo Đá Lớn B, đảo đầu tiên trong toàn bộ hành trình. Mờ mờ xa, hòn đảo đã hiện lên trong tầm nhìn.

Đúng 6h00 phút, tàu hạ xuồng để đưa đoàn lên thăm đảo, ai cũng háo hức mong được sớm đặt chân lên hòn đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Đảo Đá Lớn B là một trong 3 đảo đá chìm (A, B, C) được xây dựng trên bãi đá ngầm thuộc dải san hô vòng ngập nước, nối giữa các tòa nhà là những cây cầu bê tông.

Ngay dưới sảnh tòa nhà, chương trình giao lưu văn nghệ diễn ra hết sức sôi nổi giữa các thành viên trong đoàn và cán bộ, chiến sĩ trên đảo. Sau khi thăm, động viên và giao lưu với đảo, đoàn lên ca nô trở về tàu trong sự lưu luyến, bịn rịn của người đi, kẻ ở. Những cánh tay rắn rỏi của những người lính trên đảo vẫy chào tạm biệt luôn mang lại cho tôi những cảm xúc thật đặc biệt trong suốt chuyến hải trình. Buổi chiều cùng ngày, đoàn công tác chia làm 2 nhóm lên thăm đảo Đá Lớn A và Đá Lớn C. Đoàn của TCHQ lên thăm đảo Đá lớn A.

Đúng 16h00, đoàn nhận lệnh trở về tàu, từng chuyến xuồng đưa các thành viên rời đảo trở về tàu trong sự quyến luyến, bịn rịn.

Đảo Sơn Ca nhìn từ ngọn hải đăng

Ngày 5-5, đảo Sơn Ca đã hiện lên trước mắt, đây là hòn đảo có đất đầu tiên mà đoàn đặt chân đến trong cả hành trình. Cảm giác về những tòa nhà nằm đơn độc trên những bãi đá san hô ngầm không còn, thay vào đó là hình ảnh xanh tốt của các loài cây trên đảo. Đảo có hình bầu dục, hẹp ngang, nằm theo hướng Tây Bắc - Đông Nam, đảo dài chừng 440m và rộng chừng 102m với diện tích nổi và thềm san hô khoảng 0,7km2. Trên đảo có nhiều cây cối xanh tốt, nhiều cây lâu năm rợp bóng mát rất thích nghi với điều kiện sinh sống của loài chim sơn ca. Do nhu cầu bản năng, loài chim sơn ca thường về đây làm tổ nên đã đặt tên cho đảo là đảo Sơn Ca. Đúng 6h30, đoàn bắt đầu rời tàu lên những chuyến xuồng đầu tiên lên đảo, cảm nhận đầu tiên là đảo khá rộng rãi, có giếng nước lợ nên cuộc sống có phần đỡ vất vả hơn ở các đảo đá.

Ngay khi bước chân lên đảo, đoàn công tác đã cùng với các chiến sỹ trên đảo tổ chức lễ chào cờ. Cũng là buổi chào cờ như bao buổi chào cờ khác, nhưng không khí buổi lễ trên đảo thật trang nghiêm, xúc động, hình ảnh những người chiến sỹ rắn rỏi đứng nghiêm trang trước lá cờ của Tổ quốc và những đội hình đều tăm tắp bước dưới ánh quân kỳ là những hình ảnh ấn tượng với những ai được tham dự. Sau khi làm lễ chào cờ, đoàn công tác tổ chức giao lưu văn nghệ, thăm hỏi, tặng quà cho các chiến sỹ trên đảo.

Đoàn CBCC Tổng cục Hải quan chụp ảnh lưu niệm tại cột mốc đảo Nam Yết...

10h00, đoàn trở về tàu để tiếp tục hành trình đến với đảo Nam Yết. Đảo Nam Yết nằm ở phía Bắc quần đảo Trường Sa cách đảo Sơn Ca 13 hải lý về phía Tây Nam. Đảo có hình bầu dục hơi hẹp về chiều ngang dài khoảng 597m, rộng khoảng 125m, diện tích nổi và thềm san hô là 1,3km2. Đất trên đảo là cát san hô nên hầu như không trồng được các loại cây ăn quả, rau xanh, chỉ phù hợp cho các loài cây nước lợ như bàng vuông, phong ba, dừa sinh trưởng, trên đảo cũng không có nguồn nước ngọt.

Thắp nén nhang cho các liệt sỹ đã hy sinh trên đảo, hình ảnh 5 ngôi mộ các liệt sỹ trên đảo sẽ còn mãi ám ảnh tôi. Các anh hi sinh khi tuổi đời còn rất trẻ, người nhiều tuổi nhất sinh năm 1980. Thân xác các anh nằm lại đảo như một phần máu thịt của Tổ quốc, thêm những lời khẳng định hùng hồn và thiêng liêng về chủ quyền biển đảo của Tổ quốc. 16h30, đoàn rời đảo lên tàu trong sự chia tay quyến luyến.

Ngày 6-5, tàu đã đến đảo Sinh Tồn Đông, là đảo đất nhưng đảo Sinh Tồn Đông nhỏ hơn đảo Sơn Ca và Nam Yết, đảo nằm ở phía Bắc quần đảo Trường Sa. Sau khi đặt chân lên đảo, đoàn và các chiến sỹ trên đảo đã làm lễ chào cờ, không khí buổi chào cờ cũng như không khí của buổi lễ sáng hôm qua trên đảo Sơn Ca.

... và chụp ảnh với chiến sỹ trên đảo

14h45, đoàn tổ chức lễ tưởng niệm các chiến sỹ đã hy sinh trong trận chiến bảo vệ đảo Gạc Ma năm 1988. Buổi lễ diễn ra trong không khí trang nghiêm. Chuẩn Đô đốc Đặng Minh Hải, chính ủy Hải quân Việt Nam, người đi cùng đoàn công tác đã đọc bài diễn văn xúc động, ghi lại những công ơn và sự hy sinh to lớn của các chiến sỹ năm xưa. Kết thúc buổi lễ, đoàn đã thả vòng hoa xuống biển và thắp nén nhang cho hương hồn các liệt sỹ.

Ngày 7-5, theo thông báo, ngày hôm nay chỉ có 2 đoàn nhỏ lên thăm đảo Phan Vinh A và Phan Vinh B, chúng tôi không có may mắn được đặt chân lên đảo. Nhìn gương mặt sạm nắng của Chuẩn Đô đốc Đặng Minh Hải hôm nay có một nét đăm chiêu rất lạ nhưng không một ai trong đoàn đoán biết được lý do. Các đoàn lên thăm đảo cũng rút gọn chương trình, lên thăm đảo rất nhanh rồi lại trở về tàu. Tối hôm đó, khi chương trình thời sự đưa tin về việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 trên vùng thềm lục địa của Việt Nam, chúng tôi mới hiểu nét đăm chiêu đó của Chuẩn Đô đốc.

Đảo Đá Tây B

Ngày 8-5, buổi sáng, đoàn lên thăm đảo Đá Tây B, đảo gồm 3 toà nhà được kết nối với nhau bởi các cây cầu bê tông kiên cố và một ngọn hải đăng. Về cơ bản đảo cũng như các đảo đá mà đoàn đã lên thăm những ngày trước, cuộc sống trên đảo hết sức khó khăn và khắc nghiệt.

Ngọn hải đăng trên đảo Đá Tây B

Buổi chiều cùng ngày, chúng tôi đặt chân lên đảo Trường Sa - hòn đảo được mệnh danh là “thủ đô” của đảo nổi, là pháo đài sừng sững giữa biển Đông.

Ngay sau khi đoàn đặt chân lên đảo, đoàn công tác và quân dân trên đảo tổ chức lễ chào cờ. Buổi lễ được tổ chức trang nghiêm như không khí vốn có trên các đảo, nhưng ở Trường Sa thì quy mô lớn hơn. Dưới cái nắng như đổ lửa nhưng tất cả mọi người cùng trang nghiêm hát Quốc ca. Kết thúc lễ chào cờ, đoàn đến thắp hương tại Đài tưởng niệm các liệt sỹ, tại nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh và thắp nén nhang trước mộ các liệt sỹ đã hy sinh trên đảo.

Đảo Trường Sa lớn nhìn từ ngọn hải đăng

Sau đó, đoàn tổ chức thăm hỏi, tặng quà cho quân và dân trên đảo. Chương trình giao lưu văn nghệ được tổ chức sôi nổi với những tiết mục ấn tượng do các chiến sỹ trên đảo trình bày và tiết mục múa phụ họa do nhân dân trên đảo thực hiện.

Trường Sa nhìn từ ngọn Hải Đăng trông giống như một vùng quê ven biển trù phú trên đất liền với những ngôi nhà mái đỏ, những hàng cây xanh rợp bóng mát, bãi biển xanh miên man.

Vòng hoa của đoàn tại buổi Lễ tưởng niệm

Thời gian trôi thật nhanh, đã đến giờ chúng tôi phải tạm biệt đảo lên tàu để tiếp tục cuộc hành trình. Toàn bộ chiến sỹ và nhân dân trên đảo ra tận cầu cảng để tạm biệt đoàn. Không khí vô cùng xúc động. Chúng tôi đứng lặng người trên lan can tàu nhìn những hình ảnh chiến sỹ, nhân dân, các cháu trên đảo xếp thành hàng vẫy tay tiễn biệt. Bỗng nhiên vang lên tiếng hát bài “Khúc quân ca Trường Sa”, tất cả mọi người cùng cất vang tiếng hát trong khung cảnh nước mắt rưng rưng. Tàu hú lên 3 hồi còi rồi chầm chậm rời cảng, chúng tôi vẫn hát và vẫy tay cho đến khi chỉ còn tiếng sóng biển ngăn cách hai bên, chỉ còn lại hình ảnh những cánh tay giơ lên vẫy chào tạm biệt trong ánh mắt nhòe lệ. Tạm biệt nhé, mong một ngày trở lại với Trường Sa, thủ đô yêu dấu của quần đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Ngày 9-5, theo kế hoạch đoàn sẽ chia làm 2 đoàn nhỏ lên thăm nhà giàn DK1/18 và DK1/19. Đúng 7h00, 2 chiếc canô đầu tiên rời tàu tiến về phía nhà giàn DK1/18 tuy nhiên chỉ có một chiếc cập cảng. Chiếc còn lại do sóng lừng đánh mạnh nên không thể đưa các thành viên lên được nhà giàn, do vậy Chuẩn Đô đốc Đặng Minh Hải đã ra lệnh quay lại tàu. Các thành viên trong đoàn chỉ còn cách nhìn hình ảnh nhà giàn ngay gần mà không lên được trong tiếc nuối.

Buổi chiều, tàu vẫn neo lại gần nhà giàn DK1/18 để tổ chức Lễ tưởng niệm các liệt sỹ đã hy sinh tại nhà giàn, không khí xúc động, trang nghiêm như các buổi lễ tưởng niệm đã diễn ra trong toàn bộ hải trình, các chiến sỹ trên nhà giàn cũng xếp hàng nghiêm trang để tưởng niệm hương hồn các đồng đội của mình đã anh dũng hy sinh cho Tổ quốc.

Nhà giàn DK1/18

Kết thúc lễ tưởng niệm, tàu của chúng tôi kéo còi tạm biệt để lên đường trở về với đất liền, về với cuộc sống thường nhật hàng ngày.

Hơn 10 ngày lênh đênh trên biển và hòa cùng cuộc sống của những chiến sỹ Trường Sa, cuối cùng chúng tôi cũng đã kết thúc chuyến công tác. Cuộc sống hối hả thường ngày lại tiếp diễn, nhưng những kỷ niệm trong chuỗi ngày lênh đênh trên biển cứ như đang hiển hiện. Trong tôi và các anh em trong đoàn dường như đã có một sự thay đổi. Những thứ bình dị quanh mình trở nên có ý nghĩa hơn, cuộc sống và công việc cũng có ý nghĩa hơn, chúng tôi thầm hứa với các anh, những người lính nơi đảo xa, những người liệt sỹ đã ngã xuống vì Tổ quốc và sẽ cố gắng sống tốt hơn và làm việc tốt hơn để góp một phần nhỏ bé của mình trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.