Vì sao doanh nghiệp nhập khẩu cổ vật bị đề nghị xử lý hình sự?

Hơn 30 món cổ vật có tuổi trên 100 năm nhập khẩu ngụy trang bàn ghế. Ảnh: L.T

Khai bàn ghế, nhập đồ cổ

Cuối năm 2022, qua thông tin kiểm soát địa bàn, Trực ban trực tuyến Tổng cục Hải quan và Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 4 phát hiện một lô hàng nhập khẩu về từ Pháp có dấu hiệu nghi vấn nên đã đưa vào diện theo dõi, giám sát đặc biệt. Lô hàng này do Công ty TNHH BMMN (TPHCM) đứng tên mở tờ khai hải quan nhập khẩu. Sau khi hàng cập cảng hơn 90 ngày, doanh nghiệp mới thực hiện mở tờ khai hải quan để làm thủ tục thông quan.

Theo khai báo của doanh nghiệp trên tờ khai hải quan, lô hàng nhập khẩu là bàn ghế bằng gỗ, mới 100%, nhập khẩu từ Pháp. Do có thông tin nghi vấn, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 4 đã mở kiểm tra thực tế toàn bộ lô hàng. Kết quả kiểm tra phát hiện, toàn bộ hàng hóa chứa trong container không phải là bàn ghế như khai báo của doanh nghiệp trên tờ khai hải quan mà là đồ trang trí gồm đồ gốm, đồ gỗ với hàng trăm món hàng các loại, gồm: đôn, rương, tượng…

Đặc biệt, qua quan sát, kiểm tra chi tiết hàng hóa, cơ quan Hải quan nghi vấn nhiều đồ món đồ trang trí là cổ vật. Để làm rõ nghi vấn này, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 4 đã mời cơ quan văn hóa tới hiện trường thực hiện giám định số hàng hóa nêu trên. Kết quả giám định cho thấy, trong số 163 mặt hàng, có 34 món là cổ vật trên 100 năm tuổi, có niên đại từ thế kỷ 18 đến thế kỷ 20. Theo kết luận của các chuyên gia giám định, số cổ vật này có nguồn gốc từ Trung Quốc, Nhật Bản và Việt Nam.

Ngoài số cổ vật, đối với số hàng hóa còn lại, gồm: tượng Phật, rương… cơ quan chức năng xác định được làm từ gỗ Cẩm Lai Nhóm 1, thuộc Danh mục hàng hóa cấm nhập khẩu được quy định tại Phụ lục I của Công ước về buôn bán quốc tế các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES).

Đề nghị khởi tố vụ án hình sự

Công chức Hải quan phối hợp, hỗ trợ các cán bộ văn hóa thực hiện giám định lô hàng. Ảnh: L.T

Theo thông tin từ Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 4, sau khi container chứa đồ cổ, hàng cấm của Công ty TNHH BMMN nhập khẩu từ Pháp về Việt Nam bị cơ quan Hải quan phát hiện, tạm giữ, chủ doanh nghiệp đã chủ động hợp tác với cơ quan Hải quan để thực hiện kiểm tra, xử lý.

Làm việc với cơ quan Hải quan, giám đốc doanh nghiệp này cho rằng, Công ty TNHH BMMN không phải là chủ của lô hàng này. Lô hàng này do một người khác nhờ Công ty TNHH BMMN đứng tên mở tờ khai hải quan làm thủ tục nhập khẩu. Đại diện doanh nghiệp cũng cho biết, do chủ hàng chậm thanh toán tiền, nên lô hàng trên nhập khẩu về cảng hơn 3 tháng, Công ty TNHH BMMN mới mở tờ khai hải quan để làm thủ tục nhập khẩu.

Theo tìm hiểu của phóng viên, Công ty TNHH BMMN mới được cấp phép thành lập vào năm 2022, lô hàng vi phạm nêu trên là lô hàng đầu tiên được công ty này nhập khẩu về Việt Nam.

Đối với số hàng vi phạm, sau khi có kết quả giám định, để có căn cứ xử lý vụ việc, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 4 đã mời các chuyên gia thực hiện xác định trị giá lô hàng. Hội đồng xác định trị giá trên 5 tỷ đồng.

Từ các chứng cứ, nội dung vi phạm nêu trên, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 4 nhận định vụ việc có dấu hiệu tội phạm nên đã có văn bản trao đổi với Viện Kiểm sát nhân dân cùng cấp đề nghị xử lý vụ việc vi phạm nêu trên theo hướng khởi tố vụ án hình sự. Sau khi được Viện Kiểm sát nhân dân đồng ý quan điểm khởi tố vụ án hình sự, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 4 đã chuyển hồ sơ vụ việc cho Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TPHCM để điều tra, xử lý theo thẩm quyền.