Kết luận thanh tra Kiểm toán Nhà nước Thuế: Đơn vị nào sai phải chịu trách nhiệm đến cùng

	Kiểm toán các dự án BOT, BT: Sai phạm nhiều, thất thoát lớn
	Kiểm toán Nhà nước đề nghị được quyền xử phạt hành chính
	Sửa luật Quản lý thuế: Quy định rõ trách nhiệm trong kết luận của Kiểm toán Nhà nước
	Kiểm toán Nhà nước "than phiền" việc thanh kiểm tra chồng chéo

Luật Quản lý thuế (sửa đổi) cần quy định rõ về chịu trách nhiệm trong mỗi quyết định, kết luận thanh tra KTNN. Ảnh: Thùy Linh.

10 vụ kiện có tới 8 vụ người nộp thuế thắng

Thực tế cho thấy, hiện nay, quy định về trách nhiệm của KTNN và nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan Thanh tra Nhà nước, nhất là cơ quan Thuế còn nhiều vướng mắc. Và khi xảy ra kiện tụng, trách nhiệm của các bên liên quan luôn là vấn đề tranh cãi nhiều nhất.

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam, với kinh nghiệm công tác trong lĩnh vực thuế 45 năm, cho rằng liên quan đến trách nhiệm của Thanh tra Nhà nước và KTNN về nghĩa vụ thuế luôn có những vụ việc tồn tại dai dẳng và gặp nhiều vướng mắc khi xử lý. Bà Cúc lấy ví dụ vụ việc tại Tổng công ty Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) và Công ty Unilever Việt Nam, đến thời điểm này vẫn chưa xử lý xong và cơ quan Thuế chưa thu được tiền thuế.

"Thực tế cho thấy, cứ 10 vụ kiện của doanh nghiệp, người nộp thuế với kết luận của cơ quan KTNN về nghĩa vụ thuế thì có đến 8 cuộc người nộp thuế kiện cơ quan Thuế. Kết quả cơ quan Thuế đều thua và phải chịu toàn bộ án phí tại tòa án", Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam dẫn chứng.

Đồng quan điểm, bà Hương Vũ, Phó Tổng giám đốc Công ty TNHH Ernst & Young Việt Nam cũng nêu lên thực tế, khi cơ quan KTNN thực hiện kiểm toán nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp và đưa ra kết luận nhưng bị doanh nghiệp không đồng ý, đưa ra tòa, phần nhiều người nộp thuế thắng trong những vụ kiện này.

Hơn nữa, theo bà Cúc, với mỗi sự việc như vậy, thiệt hại cho doanh nghiệp là rất đáng kể. Bên cạnh vấn đề về tiền nộp thuế, uy tín, thương hiệu của doanh nghiệp cũng bị tổn hại nghiêm trọng vì bị cho là trốn thuế với số tiền hàng chục, hàng trăm thậm chí hàng nghìn tỷ đồng. Đây mới là vấn đề khó xử lý.

KTNN phải chịu trách nhiệm đến cùng

Để cụ thể hơn nữa trách nhiệm của KTNN và cơ quan Thanh tra Nhà nước trong lĩnh vực thuế, theo bà Nguyễn Thị Cúc, trong Luật Quản lý thuế sửa đổi cần nêu rõ 2 trường hợp.

Trường hợp thứ nhất: Cơ quan KTNN thanh tra trực tiếp tại doanh nghiệp thì phải chịu trách nhiệm trước kết quả kiểm toán đó đến cùng. Ví dụ như số thu thuế cơ quan KTNN đề nghị là 300 tỷ đồng thì KTNN phải "bảo vệ" con số đó. Và khi doanh nghiệp có khiếu nại sẽ phải trực tiếp khiếu nại với cơ quan KTNN để xử lý chứ không phải cơ quan Thuế.

Trường hợp thứ hai là KTNN không trực tiếp kiểm toán doanh nghiệp mà thông qua cơ quan Thuế. Từ đó, khi phát hiện hồ sơ phải thay đổi số thuế thì cơ quan KTNN cũng phải chuyển trích lục cho cơ quan Thuế, sau đó cơ quan Thuế sẽ giải trình. Cuối cùng, khi cơ quan Thuế tính lại số thuế của doanh nghiệp để ra thông báo thu cũng phải căn cứ theo quy định của pháp luật.

"Đơn vị nào làm sai thì đương nhiên đơn vị đó phải chịu trách nhiệm. Như vậy mới đúng. Do vậy, Luật Quản lý thuế (sửa đổi) cần quy định rõ về chịu trách nhiệm trong mỗi quyết định, kết luận thanh tra KTNN", bà Cúc nói.

Cũng góp ý về vấn đề này, bà Hương Vũ cho rằng, trong Điều 21 của dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi) nên xem xét quy định theo hướng KTNN thực hiện thanh tra, kiểm toán các cơ quan Thuế. Trong quá trình thanh tra có liên quan đến người nộp thuế, KTNN sẽ có quyền yêu cầu cơ quan Thuế phải rà soát lại vấn đề nộp thuế của người nộp thuế theo pháp luật về thuế. Đồng thời, phải bổ sung thêm cụm từ "theo pháp luật về thuế” trong mỗi quy định.

Cũng theo ông Bùi Ngọc Tuấn, Phó Tổng Giám đốc Tư vấn Thuế Công ty TNHH Deloitte Việt Nam, cơ quan quản lý thuế là đơn vị thuộc Bộ Tài chính, được thành lập thay mặt Chính phủ để thực hiện các công việc liên quan đến quản lý thuế. Do đó, khi cơ quan KTNN thực hiện kiểm toán các doanh nghiệp theo Luật KTNN, sau khi kiểm toán, nếu có phát sinh thêm nghĩa vụ thuế phải nộp, thì đề nghị xem xét theo hướng: Cơ quan KTNN chỉ nên đưa ra kiến nghị cho cơ quan quản lý thuế trực tiếp đơn vị đó để thực hiện các chức năng quản lý thuế có thể truy thu, hoặc thanh tra lại.