Hiệu quả của hợp tác OPEC+

	Thúc đẩy mối quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược Việt Nam-Hàn Quốc
	Thông qua hợp tác kinh tế Campuchia-Lào-Myanmar-Việt Nam 2021-2022
	EVFTA - Cơ hội vàng thúc đẩy hợp tác
	OPEC vượt “bão” giá dầu như thế nào?
	Việt Nam - New Zealand ký biên bản hợp tác tài chính

OPEC+ chi phối thị trường “vàng đen”

Tín hiệu khởi sắc nhất trong năm 2020 có lẽ là việc Nga và Saudi Arabia khép lại bất đồng để đối phó với cú sốc về nhu cầu dầu mỏ. Tháng 3/2020, khi đại dịch Covid-19 bùng phát, Saudi Arabia và Nga đã ganh đua với nhau để giành thị phần bằng cách bơm dầu ra tràn ngập thị trường. Sau đó, việc đi lại bị hạn chế đã làm giá dầu rơi tự do. Thậm chí, có ngày trong tháng 4, giá dầu hợp đồng tương lai tại Mỹ đã rơi xuống mức âm. Để đối phó với cú sốc này, Nga và Saudi Arabia đã quyết định cắt giảm sản lượng.

Tuy nhiên, trong bối cảnh dịch Covid-19 bùng phát, sự hợp tác của OPEC với Nga, Mexico và các nước khác trong giai đoạn gần đây đã không hiệu quả. Để đánh giá mức độ thành công của liên minh này, các nhà nghiên cứu đã xây dựng hai mô hình dự đoán giá dầu nếu việc cắt giảm sản lượng không diễn ra. Đầu tiên là với giả định không có "tương tác chiến lược" giữa các thành viên OPEC+ và các nhà sản xuất dầu khác (nghĩa là nhóm này không thay đổi sản lượng của mình để đáp ứng với nhóm kia). Sản lượng dầu của OPEC+ được giả định sẽ ở mức khoảng 46 triệu thùng/ngày và sản lượng của các nước không phải là thành viên là mức thực tế. Mô hình dự đoán thứ hai cho phép sản lượng của các nước ngoài OPEC+ thay đổi tùy theo sản lượng của OPEC+.

Thoạt đầu, những nỗ lực của OPEC+ có vẻ thành công. Giá dầu tăng khá ổn định từ đầu năm 2017, trừ đợt nhiều nước thành viên không tuân thủ giới hạn sản lượng vào cuối năm 2018. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu thấy rằng các biện pháp hạn chế của OPEC+ chỉ gây ảnh hưởng làm giá dầu tăng trung bình khoảng 6%, tương đương khoảng 4 USD/thùng, trong giai đoạn 2016-2020.

Không chỉ bởi vì một số thành viên OPEC+ liên tục sản xuất nhiều hơn mức họ cam kết, mà các nhà sản xuất ngoài OPEC+, chẳng hạn như Mỹ, cũng nắm lấy cơ hội này để tăng thị phần.

Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng phải cắt giảm mạnh hơn nữa để lượng dầu toàn cầu xuống mức mà OPEC+ dự kiến. Đặc biệt, sau biến động tháng 3 và tháng 4, đại dịch Covid-19 đã làm OPEC+ phải thay đổi. Các thành viên OPEC+ đã đồng ý cắt giảm mức kỷ lục 9,7 triệu thùng/ngày (khoảng 10% nguồn cung toàn cầu), mặc dù mục tiêu này đã được hạ bớt đi 2 triệu thùng/ngày trong đợt kinh tế phục hồi mùa Hè vừa rồi.

OPEC+ sẽ tranh luận về việc tăng sản lượng lần thứ hai. Với việc các đợt phong tỏa mới tiếp tục tác động tiêu cực đến nhu cầu, OPEC+ có thể phải hoãn lại việc xem xét tăng sản lượng. Các nước OPEC như Nigeria và Iraq, đang phải vật lộn với Covid-19 và doanh thu từ dầu giảm, sẽ không hài lòng. Nhưng với việc nhu cầu không tăng một cách bền vững, liên minh này không có lựa chọn nào khác ngoài việc đưa ra việc hạn chế sản lượng.

Tình hình trở nên phức tạp hơn sau khi Các Tiểu vương quốc Arập Thống nhất (UAE) cũng báo hiệu rằng họ sẽ sẵn sàng hỗ trợ việc tăng sản lượng, nhưng chỉ khi các thành viên cải thiện sự tuân thủ đối với kế hoạch cắt giảm hiện hành. Người phát ngôn Điện Kremlin, ông Dmitry Peskov, cho biết sự khác biệt giữa Nga và OPEC không còn nghiêm trọng như vào đầu năm 2020, khi những bất đồng dẫn đến sự sụp đổ trong các cuộc đàm phán và khiến sản lượng dầu tăng vọt.

Một số thành viên OPEC+ cho rằng làn sóng Covid-19 thứ hai tiếp tục hoành hành tại nhiều nước nên sẽ là quá sớm để bổ sung gần 2 triệu thùng dầu/ngày vào thị trường theo thỏa thuận ký tháng Tư của OPEC+. Tuy nhiên, việc giá dầu thô tăng 25% trong tháng trước, cũng như tin tức lạc quan về phát triển vắc-xin ngừa Covid-19 khiến một số nước thấy "ánh sáng cuối đường hầm" và kêu gọi giữ nguyên lịch trình tăng sản lượng đã định. Trên thực tế, việc cắt giảm sản lượng và hậu quả là giảm thu nhập từ dầu mỏ, đã khiến một số quốc gia gặp khó khăn, dù việc cắt giảm này cũng phần nào đẩy giá dầu lên.