Hậu bầu cử Venezuela: Khi kinh tế là rủi ro chính trị

Người dân Venezuela đi bầu cử Quốc hội.

Nhiều người cho rằng chiến thắng áp đảo của phe đối lập Liên minh Bàn Đoàn kết Dân chủ (MUD) là một minh chứng của việc người dân Venezuela đang từ bỏ các chính sách kinh tế từng được ông Chavez khởi xướng. “Cuộc cách mạng” xã hội chủ nghĩa này từng giúp Venezuela chú trọng đầu tư vào các sáng kiến hỗ trợ người nghèo, tăng chi tiêu công để dành cho phúc lợi xã hội, song đây cũng chính là một trong những nguyên nhân đẩy nền kinh tế Mỹ Latinh này tới bên bờ vực.

Trong năm 2014, Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Venezuela đã giảm gần 5%, và trong năm nay GDP vẫn tiếp tục giảm mạnh, mất đến 10%. Lạm phát phi mã lên tới mức 80%, và thậm chí mới chỉ bằng một nửa so với dự đoán của giới chuyên gia. Chi phí sinh hoạt không ngừng leo thang, trong khi các nhu yếu phẩm ngày càng khan hiếm, giá trị đồng nội tệ bolivar liên tục lao dốc. Ngành sản xuất dầu mỏ, nguồn thu nhập chính của Venezuela cũng trong tình trạng khốn đốn. Bộ trưởng Năng lượng Venezuela cho biết, theo đà này Caracas sẽ không còn khả năng thanh toán, và kinh tế Venezuela đứng trước nguy cơ bị phá sản. Sở dĩ Caracas còn cầm cự được cho tới giờ này là nhờ các khoản vay trị giá 60 tỷ USD của Trung Quốc.

Nền kinh tế Venezuela hiện đang lao đao vì các biện pháp kiểm soát tiền tệ thiếu minh bạch và phức tạp. Đây là một phần khiến Venezuela trở thành nền kinh tế có tỷ lệ lạm phát cao nhất và sản lượng kinh tế thấp nhất tại khu vực Mỹ Latinh trong năm nay. Bối cảnh kinh tế Venezuela hiện đang rất hỗn loạn và thách thức đối với các doanh nghiệp làm ăn ở Venezuela ngày càng lớn.

Nhiều vấn đề mà Venezuela đang đối mặt nảy sinh từ những chính sách thiếu hợp lý từ thời cố Tổng thống Chavez và càng trầm trọng hơn khi ông Maduro lên nắm quyền từ năm 2013. Chiến thắng lần đầu tiên trong vòng hơn 16 năm qua cho phép phe đối lập có quyền kêu gọi một cuộc trưng cầu dân ý để phế truất Tổng thống, hoặc thúc đẩy cải cách Hiến pháp, hay giúp họ có quyền thảo luận về cách điều hành đất nước, song chắc chắn ông Maduro sẽ tìm cách chặn đứng những mục tiêu không có lợi cho mình.

Thách thức trước mắt của Venezuela là hai phe tả-hữu sẽ phải làm thế nào để cùng gạt qua những bất đồng và giải quyết các nguy cơ đang đe dọa nền kinh tế đất nước. Các nhà lãnh đạo Venezuela cần sớm cùng nhau hiện thực hóa các giải pháp hiệu quả nhằm ngăn nền kinh tế Venezuela rơi vào một cuộc suy thoái nghiêm trọng, khó vực dậy nổi trước 2019 như dự đoán của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF).