“Gọi tên” các thách thức lớn nhất doanh nghiệp đang đối mặt

Hoạt động sản xuất của doanh nghiệp. Ảnh: T.D

Tình hình của doanh nghiệp đã lạc quan hơn

Thông tin từ Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) cho biết, vừa qua, Ban IV đã có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ về tình hình doanh nghiệp cũng như đánh giá về triển vọng kinh doanh cuối năm 2024, nửa đầu năm 2025.

Kết quả khảo sát do Ban IV phối hợp cùng Báo điện tử VnExpress tiến hành cho thấy, so với các con số của khảo sát tháng 4/2023, tình hình của doanh nghiệp đã lạc quan hơn rất nhiều, thể hiện niềm tin đã được củng cố, tăng cường.

Cụ thể, so với khảo sát tháng 4/2023, tỷ lệ doanh nghiệp đánh giá “tích cực/rất tích cực” về tình hình kinh tế vĩ mô hiện tại tăng gấp 5 lần; tỷ lệ đánh giá “tích cực/rất tích cực” về kinh tế ngành gấp 4 lần; tỷ lệ đánh giá “tích cực” về triển vọng kinh tế vĩ mô 12 tháng tới gấp gần 5 lần; tỷ lệ đánh giá “tích cực” về kinh tế ngành gấp 4 lần; tỷ lệ doanh nghiệp dự kiến mở rộng quy mô mạnh mẽ tăng gấp gần 2,5 lần; tỷ lệ mở rộng quy mô vừa phải tăng gấp 2,7 lần.

Các chỉ số, chỉ báo khác về triển vọng tiếp cận vốn, triển vọng thị trường, đánh giá hiệu quả hỗ trợ của chính quyền địa phương đều có tỷ lệ, điểm đánh giá cao hơn khảo sát tháng 4/2023.

Ở chiều ngược lại, trong tổng số 891 doanh nghiệp tham gia khảo sát trực tuyến, vẫn có 60% doanh nghiệp đánh giá “tiêu cực/rất tiêu cực” về tình hình kinh tế hiện nay so với cùng kỳ; 45% đánh giá “tiêu cực/rất tiêu cực” về triển vọng kinh tế nửa cuối năm 2024 và đầu năm 2025.

Về sức mạnh nội tại và dự kiến kinh doanh, có 68,5% doanh nghiệp dự kiến giảm quy mô, tạm ngừng kinh doanh hoặc ngừng kinh doanh trong 12 tháng tới.

Trong đó, tỷ lệ doanh nghiệp dự kiến ngừng kinh doanh, chờ giải thể là 9,4%; dự kiến tạm ngừng kinh doanh là 9,4%; dự kiến giảm mạnh quy mô: 29,2% và dự kiến giảm nhẹ quy mô: 20,5%.

Trong số các doanh nghiệp dự kiến còn hoạt động trong nửa cuối năm 2024, có 58,6% giảm quy mô lao động trên 5%, trong đó có 14% giảm trên 50%; 62,8% doanh nghiệp dự kiến giảm doanh thu, trong đó tỷ lệ giảm trên 50% doanh thu là 17,3%.

Đối với các khó khăn, thách thức lớn nhất doanh nghiệp phải đối mặt trong bối cảnh nửa cuối năm 2024 và nửa đầu năm 2025, báo cáo cho thấy, các vấn đề được “gọi tên” không mới nhưng có thay đổi về thứ tự gồm: về đơn hàng (56,1%); nguy cơ hình sự hóa các giao dịch kinh tế (47%); thủ tục hành chính (44,4%); về dòng tiền (37,7%); thông tin thị trường (31,7%); tiếp cận vốn vay (30,8).

Kiến tạo môi trường giúp doanh nghiệp nội vươn lên

Theo Ban IV, trong nửa cuối năm 2024 và cả năm 2025 vẫn có nhiều biến số trong khi nội lực của doanh nghiệp, đặc biệt khu vực kinh tế tư nhân đã bị bào mòn do dịch Covid-19, lạm phát năm 2023 và gần đây là ảnh hưởng của bão số 3 (Yagi).

Do đó, sự quyết liệt, kịp thời trong chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ là biện pháp quan trọng hàng đầu để vun đắp niềm tin cho người dân và doanh nghiệp và cần được liên tục duy trì, lan tỏa đến các cấp cơ sở để đảm bảo sự đồng bộ giữa chủ trương với thực thi.

Các giải pháp giãn giảm áp lực chi phí cho người dân, doanh nghiệp vẫn cần được quan tâm thiết kế và đẩy mạnh thực thi.

Về định hướng chính sách, Thủ tướng Chính phủ không chỉ tập trung vào các doanh nghiệp lớn “hiện hữu” mà cần quan tâm kiến tạo môi trường thuận lợi giúp nhiều doanh nghiệp nội địa có khả năng vươn lên, giành vị thế dẫn dắt.

Việc đặt ra các bài toán lớn quốc gia theo cơ chế “đặt hàng” với yêu cầu “liên kết chuỗi giá trị nội địa”, đồng thời với các cơ chế minh bạch và đảm bảo sự công bằng, không phân biệt giữa các doanh nghiệp khu vực nhà nước với khu vực tư nhân là xu hướng được nhiều doanh nghiệp kì vọng.

Bên cạnh việc Chính phủ đang chỉ đạo các bộ, ngành nỗ lực hoàn thiện hành lang pháp lý về kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, năng lượng tái tạo… Ban IV đề xuất Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành đẩy mạnh các cơ chế hợp lực công – tư.

Đồng thời có các nghiên cứu, đánh giá về một số sáng kiến mang tính đột phá cho Việt Nam để chuyển đổi nền kinh tế sang xanh như: phấn đấu trở thành trung tâm năng lượng tái tạo của khu vực; phát triển các cụm công nghiệp - dịch vụ xanh và khuyến khích các ngành đột phá như trí tuệ nhân tạo, bán dẫn; nghiên cứu phát triển, sản xuất hydro, ammonia xanh có giá cạnh tranh để cung cấp cho các quốc gia như Trung Quốc, Nhật Bản...