 |
| Ông Nguyễn Hoàng Linh Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (Bộ Khoa học và Công nghệ). |
Giải thưởng Chất lượng Quốc gia đã đi qua hơn 25 năm tổ chức. Xin ông cho biết trải qua quá trình dài, giải thưởng đã có những tác động tích cực như thế nào tới nhận thức của cộng đồng DN về cải tiến năng suất, chất lượng sản phẩm, dịch vụ cũng như hoạt động sản xuất, kinh doanh?
Giải thưởng Chất lượng Quốc gia đã qua 1/4 thế kỷ tổ chức cho cộng đồng DN Việt Nam, việc đầu tiên chính là sự thay đổi nhận thức của cộng đồng DN về văn hóa chất lượng, văn hóa liên tục cải tiến, nâng cao năng suất, chất lượng và tạo ra các sản phẩm tốt nhất cho người tiêu dùng.
Qua hơn 25 năm, việc xây dựng các tiêu chí để đánh giá về Giải thưởng Chất lượng Quốc gia đã dần tiệm cận với các mô hình của giải thưởng quốc tế, đặc biệt là giải thưởng đã kết nối trong hệ thống Giải thưởng Chất lượng châu Á-Thái Bình Dương. Chúng tôi đưa các tinh hoa giá trị, yêu cầu của Giải thưởng Chất lượng châu Á-Thái Bình Dương đến gần hơn với cộng đồng DN Việt Nam. Qua hơn 2 thập niên, Việt Nam đã hình thành một phong trào về năng suất chất lượng, phong trào các DN ứng dụng hệ thống quản lý tiên tiến.
Ví dụ, cách đây khoảng 20 năm nói tới DN nào đạt hệ thống quản lý chất lượng theo ISO 9001 là sự kiện rất lớn, không dễ gì đạt được. Tuy nhiên hiện nay, các tiêu chuẩn hệ thống quản lý như vậy trở nên rất phổ biến, là yêu cầu rất bình thường khi các DN, đối tác làm việc với nhau. Các tiêu chuẩn quốc tế như vậy cũng là một phần trong các tiêu chí của Giải thưởng Chất lượng Quốc gia...
| Giải thưởng Chất lượng Quốc gia chính thức triển khai từ năm 1996. Cho đến nay đã có 2.030 lượt DN đạt Giải thưởng này. Năm 2019 và 2020, căn cứ vào đề nghị của Bộ Khoa học và Công nghệ, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định tặng Giải thưởng Chất lượng Quốc gia năm 2019 cho 61 DN, năm 2020 cho 55 DN. Lễ trao Giải thưởng Chất lượng Quốc gia - Giải thưởng Chất lượng Quốc tế châu Á - Thái Bình Dương năm 2019 - 2020 diễn ra ngày 25/4, tại Hà Nội. 7 tiêu chí Giải thưởng Chất lượng Quốc gia gồm: Vai trò của lãnh đạo (120 điểm); hoạch định chiến lược (85 điểm); định hướng vào khách hàng (85 điểm); đo lường, phân tích và quản lý tri thức (90 điểm); định hướng vào nguồn lực (85 điểm); quản lý quá trình hoạt động (85 điểm); kết quả hoạt động (450 điểm). |
Các DN tham gia và được trao tặng Giải thưởng Chất lượng Quốc gia đã có sự thay đổi như thế nào trong vòng hơn 25 năm qua ở các góc độ như loại hình, quy mô DN, thưa ông?
Giải thưởng Chất lượng Quốc gia được ví như “hoa hậu” của các loại giải thưởng chất lượng. Giải do Thủ tướng Chính phủ trao tặng nên đạt được không dễ dàng. Số lượng DN đạt giải ít cũng dễ hiểu. Tiêu chí giải thưởng không giới hạn trong quy mô, loại hình DN nhất định mà từ DN vừa và nhỏ, DN lớn, DN sản xuất, DN dịch vụ đều có thể tham gia. Tuy nhiên, để xét giải quá trình gần như cả năm nên không phải DN nào cũng dễ dàng tham gia được. Bên cạnh đó, DN đã đạt giải rồi thì sau 3 năm mới được tiếp tục xét tham dự giải.
Thời gian qua đã ghi nhận sự tham gia của nhiều loại hình DN khác nhau. Ví dụ trước đây hay ngay trong 2 năm gần đây, năm nào cũng có các tập đoàn đa quốc gia tham gia giải thưởng. Thông thường các tập đoàn đa quốc gia sẽ theo chuẩn của đa quốc gia, tuy nhiên gần đây họ cũng rất quan tâm, mong muốn được tham gia, tiêu biểu như Nestle Việt Nam. DN có Giám đốc là người Anh nhưng rất hiểu các tiêu chí của giải thưởng. Họ đã đưa các nhà máy tốt nhất của tập đoàn, có thể nói là nhà máy hiện đại nhất thế giới về sản xuất cà phê về đầu tư ở Việt Nam và lựa chọn các nhà máy đó để tham gia giải thưởng. Điều đó khẳng định sự hưởng ứng của các tập đoàn đa quốc gia trong tham gia giải thưởng.
Bên cạnh đó năm nay cũng như các năm trước, nhiều tập đoàn kinh tế tư nhân có sản phẩm thuần Việt cũng đã tham gia giải thưởng như TH True Milk, Tân Hiệp Phát… Qua đó cho thấy, nhiều DN nỗ lực để tham gia giải thưởng này. Đáng chú ý, cộng đồng DN vừa và nhỏ có nhiều DN cũng phấn đấu tham gia và đạt giải, điển hình như Trung tâm Thí nghiệm điện miền Trung chuyên sản xuất công tơ điện tử. Họ không chỉ đạt giải Vàng Chất lượng Quốc gia mà còn đạt cả Giải thưởng Chất lượng châu Á-Thái Bình Dương.
Theo ông, việc đạt Giải thưởng Chất lượng Quốc gia có tạo “bàn đạp” tốt hơn cho các DN thúc đẩy XK hàng hóa ra nước ngoài không, đặc biệt là đặt trong bối cảnh kinh tế Việt Nam ngày càng hội nhập sâu vào nền kinh tế thế giới như hiện nay?
Việc đó là chắc chắn vì đáp ứng được tiêu chí của Giải thưởng Chất lượng Quốc gia, đương nhiên các yêu cầu theo tiêu chuẩn hệ thống quản lý tiên tiến trên thế giới DN cũng đã đáp ứng được. Đạt giải thưởng gần như là “bàn đạp” cũng như tạo cơ sở hạ tầng, nhận thức về việc tiếp cận theo các yêu cầu của các nước XK để thúc đẩy XK. Bên cạnh đó, giải thưởng này còn kết nối với Giải thưởng Chất lượng châu Á-Thái Bình Dương. Các DN đạt Giải thưởng Chất lượng châu Á-Thái Bình Dương chính là khẳng định sự vươn lên về chất lượng và đạt tầm khu vực sẽ giúp DN rất nhiều trong XK hàng hóa.
Thời gian tới, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng sẽ có các cải tiến như thế nào để ngày càng có thêm nhiều DN tham gia Giải thưởng Chất lượng Quốc gia, coi đó như một dấu mốc vươn lên, nâng cao giá trị của DN cũng như giá trị hàng hóa, dịch vụ của Việt Nam?
Hơn 1/4 thế kỷ các DN tham gia giải thưởng đã có hơn 2.000 DN đạt giải Vàng Chất lượng Quốc gia, trong đó có 50 DN đạt Giải thưởng Chất lượng châu Á-Thái Bình Dương. Đây là các DN tiên phong, đi đầu trong phong trào năng suất, chất lượng. Cũng phải khẳng định rằng, hơn 2.000 DN này cũng có đóng góp rất lớn cho phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam. Tổng doanh thu của các DN trong hơn 25 năm qua ước tính lên đến hàng nghìn tỷ đồng, đem lại công ăn việc làm cho hàng triệu người lao động. Toàn bộ hơn 2.000 DN này đều khẳng định trong quá trình xét giải có đóng góp rất lớn cho ngân sách nhà nước, đồng thời đảm bảo tất cả các yếu tố về môi trường, người lao động. Tôi cho rằng đây là những DN điển hình. Bộ Khoa học và Công nghệ, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng cũng rất mong muốn tiếp tục nhân rộng mô hình DN tiêu biểu như vậy để làm sao trong cộng đồng DN có nhiều DN mạnh hơn, tốt hơn nhờ việc áp dụng giải thưởng.
Trong thời gian tới, thứ nhất, chúng tôi sẽ tiếp tục đưa 7 tiêu chí của giải thưởng như công cụ để phổ biến rộng rãi hơn trong cộng đồng DN, không chỉ đối với DN cảm thấy đủ khả năng tham gia xét giải mà kể cả với các DN vừa và nhỏ, siêu nhỏ, DN lớn nhưng chưa nắm bắt tiêu chí giải thưởng thì cũng có cơ hội để nhận biết, hiểu rõ hơn tiêu chí nhằm giúp DN cải tiến, áp dụng.
Thứ hai, tìm kiếm cơ hội để đưa các DN đã từng đạt giải Vàng Chất lượng Quốc gia, Giải thưởng Chất lượng cchâu Á-Thái Bình Dương để chia sẻ, nhân rộng hơn kinh nghiệm trong quá trình áp dụng hay chia sẻ kể cả các khó khăn trong quá trình thực hiện, cách thức vượt qua.
Thứ ba, tiếp tục nhân rộng mạng lưới các chuyên gia tư vấn, chuyên gia đánh giá về giải thưởng... giúp Hội đồng sơ tuyển tỉnh, thành phố và Hội đồng cấp quốc gia xem xét, đánh giá, lựa chọn ra các DN tiêu biểu nhất, trình Thủ tướng xem xét, trao tặng giải thưởng này.
Xin cảm ơn ông!
Thanh Nguyễn
