 |
| Thu thuế đất giao để làm nông nghiệp nhưng không trực tiếp sử dụng đất để sản xuất nông nghiệp không nằm trong phạm vi của văn bản này. Ảnh: ST. |
Dự kiến miễn khoảng 7.500 tỷ đồng/năm
Sau 15 năm thực hiện, chính sách miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp đã mang lại những kết quả quan trọng, góp phần khuyến khích các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn; khuyến khích hình thức kinh tế trang trại mở rộng quy mô và nâng cao hiệu quả sử dụng đất trong sản xuất nông nghiệp, từ đó giúp người nông dân cải thiện đời sống, có thêm vốn tái đầu tư phát triển sản xuất nông nghiệp; nâng cao khả năng cạnh tranh của các mặt hàng nông sản Việt Nam trên thị trường. Việc liên tục mở rộng đối tượng và diện tích đất được miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp từ 2003 đến nay đã góp phần mang lại sự ưu đãi hợp lý đối với những đối tượng sử dụng nhiều đất vào sản xuất nông nghiệp, khuyến khích tập trung đất đai để sản xuất nông nghiệp ở quy mô lớn, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp nông thôn theo hướng hiện đại hóa. Chính vì vậy, Bộ Tài chính kiến nghị Chính phủ trình Ủy ban thường vụ Quốc hội, Quốc hội bổ sung dự án Nghị quyết về miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2020 nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV.
Trong dự thảo đưa ra xin ý kiến, Bộ Tài chính đề xuất miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đối với toàn bộ diện tích đất nông nghiệp phục vụ nghiên cứu, sản xuất thử nghiệm mà chưa chuyển sang thuê đất; miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đối với toàn bộ diện tích đất trồng cây hàng năm có ít nhất một vụ lúa trong năm; diện tích đất làm muối; miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đối với toàn bộ diện tích đất nông nghiệp được Nhà nước giao cho hộ nghèo, cộng đồng dân cư.
Cơ quan này cũng đề nghị miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đối với toàn bộ diện tích đất nông nghiệp cho các hộ gia đình, cá nhân được Nhà nước giao đất để sản xuất nông nghiệp, bao gồm cả đất được thừa kế, tặng cho, nhận chuyển quyền sử dụng đất; hộ gia đình, cá nhân là thành viên hợp tác xã sản xuất nông nghiệp, nông trường viên, lâm trường viên đã nhận đất giao khoán ổn định của hợp tác xã, nông trường quốc doanh, lâm trường quốc doanh để sản xuất nông nghiệp theo quy định của pháp luật; hộ gia đình, cá nhân sản xuất nông nghiệp góp quyền sử dụng đất nông nghiệp của mình để thành lập hợp tác xã sản xuất nông nghiệp theo quy định của Luật Hợp tác xã. Đặc biệt, đề nghị miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đối với diện tích đất nông nghiệp được Nhà nước giao cho tổ chức đang trực tiếp sử dụng đất để sản xuất nông nghiệp. Dự kiến số thuế được miễn khoảng 7.500 tỷ đồng/năm trong giai đoạn từ 2021 đến 2030.
Ban hành Nghị quyết hợp lý hơn Luật
Đa số các ý kiến tham gia vào dự thảo gửi về Bộ Tài chính đều nhất trí với các đối tượng được đề nghị để mở rộng áp dụng miễn, giảm thuế. Có ý kiến đề nghị đối với trường hợp tổ chức được Nhà nước giao đất nông nghiệp nhưng không trực tiếp sử dụng đất để sản xuất nông nghiệp thì tổ chức, cá nhân đang sử dụng đất phải kê khai, nộp tiền thuê đất (theo giá đất nông nghiệp) hàng năm trong thời gian cơ quan có thẩm quyền chưa lập hồ sơ, thủ tục chuyển sang thuê đất vì theo Luật Đất đai, trường hợp này sẽ bị thu hồi đất và thuộc đối tượng phải chuyển sang thuê đất, nộp tiền thuê đất hàng năm. Lý giải thêm về nội dung này, Bộ Tài chính cho biết, theo quy định của Luật Đất đai 2013, các trường hợp này là vi phạm pháp luật đất đai và phải bị thu hồi đất. Trên thực tế, do nhiều nguyên nhân nên các trường hợp này vẫn chưa bị thu hồi và trên giấy tờ vẫn đang được Nhà nước giao đất (chưa thực hiện chuyển sang thuê đất). Còn theo Luật Thuế sử dụng đất nông nghiệp, các trường hợp được giao đất nông nghiệp phải nộp thuế sử dụng đất nông nghiệp. Do đó, việc thu 100% thuế sử dụng đất nông nghiệp trong thời gian chưa bị thu hồi đất theo quy định của pháp luật về đất đai là phù hợp. Nộp thuế sử dụng đất nông nghiệp không phải là việc hợp thức hóa hay là căn cứ để giải quyết tranh chấp về quyền sử dụng đất, do vậy, quy định về việc nộp tiền thuê đất đối với trường hợp này không thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị quyết này.
Có ý kiến đề nghị bổ sung miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đối với toàn bộ diện tích đất nông nghiệp được Nhà nước giao cho hộ dân tộc thiểu số. Về vấn đề này, Bộ Tài chính cho biết, theo quy định pháp luật đất đai hiện hành thì Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối, cộng đồng dân cư sử dụng đất nông nghiệp. Chính sách miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp hiện hành quy định miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đối với toàn bộ diện tích đất nông nghiệp được Nhà nước giao (đã bao gồm các trường hợp hộ nghèo, hộ dân tộc thiểu số, cộng đồng dân cư). Ngoài ra, qua đánh giá tổng kết thực hiện chính sách miễn thuế trong thời gian qua đối với các trường hợp này thì không phát sinh vướng mắc. Theo đó, để bao quát các trường hợp được Nhà nước giao đất nông nghiệp theo pháp luật về đất đai, Bộ Tài chính đề nghị không bổ sung, liệt kê cụ thể miễn thuế đối với đất nông nghiệp được Nhà nước giao cho hộ dân tộc thiểu số và cộng đồng dân cư.
Về hình thức văn bản, có ý kiến đề nghị Bộ Tài chính báo cáo Chính phủ trình Quốc hội xem xét, ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế sử dụng đất nông nghiệp theo trình tự thủ tục thông qua tại một kỳ họp (kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XIV) thay vì trình Quốc hội ban hành Nghị quyết. Bộ Tài chính cho hay, việc xây dựng Luật sẽ không đảm bảo tính khả thi vì nếu đặt vấn đề sửa đổi, bổ sung Luật Thuế sử dụng đất nông nghiệp thì phải sửa đổi các nội dung khác cho phù hợp. Như vậy sẽ mất nhiều thời gian nghiên cứu, đánh giá, trong khi mục đích cuối cùng chỉ đề xuất miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp cho giai đoạn tiếp theo.
Thực hiện mục tiêu cải cách hệ thống chính sách thuế, góp phần xây dựng hệ thống thuế đồng bộ, bao quát nguồn thu và các nghị quyết của Bộ Chính trị, Quốc hội, Bộ Tài chính đã nghiên cứu lập hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Thuế tài sản, trong đó có đề xuất đưa đất nông nghiệp vào đối tượng không chịu thuế. Hồ sơ lập đề nghị xây dựng dự án Luật Thuế tài sản đã được gửi lấy ý kiến các bộ, ngành, địa phương, các tổ chức, cá nhân trong toàn xã hội. Tổng hợp các ý kiến tham gia cho thấy, hầu hết các ý kiến đều nhất trí với việc đưa đất nông nghiệp vào đối tượng không chịu thuế. Ngoài ra, số thu thuế sử dụng đất nông nghiệp là không lớn, do đó, việc sửa đổi, bổ sung Luật Thuế sử dụng đất nông nghiệp là không cần thiết.
Việc miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp chỉ thực hiện cho từng giai đoạn nhất định, do đó, việc ban hành dưới hình thức nghị quyết của Quốc hội là hợp lý nhất. Từ những phân tích trên, Bộ Tài chính đề nghị trình Chính phủ, trình Quốc hội ban hành Nghị quyết như đề xuất của cơ quan soạn thảo.
| Trong giai đoạn từ 2003 - 2010, tổng diện tích đất nông nghiệp được miễn, giảm bình quân khoảng 6.049.112 ha/năm; tổng số thuế miễn, giảm bình quân là 3.268,5 tỷ đồng/năm. Giai đoạn từ 2011 - 2016, tổng số thuế miễn, giảm là 6.308,3 tỷ đồng/năm. Giai đoạn từ 2017 - 2018, con số này là 7.438,5 tỷ đồng/năm. |
Hồng Vân
