Doanh nghiệp chăn nuôi “đứng ngồi không yên” vì dự kiến bỏ kiểm dịch

Doanh nghiệp chăn nuôi trong nước sẽ đối mặt nhiều khó khăn nếu quy định bỏ kiểm dịch sản phẩm chế biến được thông qua. Ảnh: Nguyễn Thanh.

Nguy cơ treo chuồng, phá sản

Trao đổi với phóng viên Báo Hải quan, ông Nguyễn Văn Ngọc-Phó chủ tịch Hiệp Hội chăn nuôi Đông Nam Bộ đánh giá: Nhiều năm qua, Thông tư 25/2016/TT¬BNNPTNT đã đi vào nề nếp trong quản lý chăn nuôi nói chung và thực phẩm sau chế biến nói riêng, tạo sự ổn định, an toàn cho người tiêu dùng. Ví dụ như: Xác động vật, gia cầm chết sẽ bị tiêu hủy, không được phép sản xuất, chế biến. Hiện nay, Dự thảo lại đưa ra nội dung bỏ kiểm dịch sản phẩm chăn nuôi sau chế biến, điều này nổi lên khá nhiều bất cập.

"Chúng tôi được biết trên toàn thế giới, hiện nay các nước nuôi gà đẻ trứng, khi khai thác hết trứng sau 24 tháng, tất cả các nước bán với giá chỉ 5.000 đồng/kg gà lông cho các nhà máy xay ra làm bột thịt, làm thức ăn chăn nuôi. Nếu Việt Nam sửa đổi Thông tư 25/2016/TT¬BNNPTNT, không kiểm dịch những sản phẩm chăn nuôi sau chế biến, sẽ mở cửa cho nước ngoài sản xuất, chế biến lợn, gà thải loại đưa vào Việt Nam. Những sản phẩm dịch bệnh, thịt quá hạn sử dụng có thể được chế biến thành hàng hóa đưa vào Việt Nam bán thành thức ăn cho con người. Điều này gây ra hệ lụy rất lớn cho sức khỏe của cộng đồng", ông Ngọc nói.

Theo tìm hiểu của phóng viên Báo Hải quan, hiện nay, riêng đối với chăn nuôi gà lông trắng và gà lông màu tại khu vực Đông Nam Bộ và khu vực miền Bắc, mỗi tháng tổng cộng lượng gà xuất chuồng là 18 triệu con, với khối lượng trung bình khoảng 2kg/con. Giá cả ở thời điểm hiện tại là 25.000 đồng/kg gà trắng và khoảng 32.000-35.000 đồng/kg gà lông màu. Tình hình tiêu thụ hiện nay khá thuận lợi, không có chuyện ế thừa hàng hóa. Tuy nhiên, nếu nội dung trong Dự thảo được hiện thực hóa, sản phẩm chăn nuôi gia cầm trong nước chắc chắn sẽ không thể cạnh tranh với hàng NK giá rẻ. Thậm chí, có đại diện DN còn nhấn mạnh: “DN không chỉ đối mặt với áp lực cạnh tranh về giá cả, chất lượng ở trước mắt mà lâu dài chắc chắn DN sẽ không chống đỡ nổi, dẫn tới treo chuồng, phá sản”.

Không thể bỏ kiểm dịch sau chế biến

Ông Ngọc thông tin thêm, hiện nay, các sản phẩm như gà XK đi Nhật Bản, phía Nhật Bản yêu cầu Việt Nam phải kiểm dịch trước khi giết thịt và sau khi chế biến. Sản phẩm phải đạt yêu cầu mới được nhận đơn hàng và xuất khẩu sang Nhật. Về tới cảng, phía Nhật Bản sẽ lấy mẫu kiểm dịch lại lần nữa, đạt yêu cầu mới cho nhập cảng. Trong trường hợp không đạt yêu cầu, hàng hóa sẽ bị tái xuất về Việt Nam. Với mật ong hay các sản phẩm khác cũng tương tự. Thực tế, không có nước nào bỏ kiểm dịch trước và sau chế biến.

Hiện nay, 90% sản phẩm mật ong được XK, tương đương 40.000 tấn/năm và giá trị khoảng 150 triệu USD. Đứng từ góc độ đại diện DN, ông Đinh Quyết Tâm-Chủ tịch Hội Nuôi ong Việt Nam cho biết: Nếu bỏ khâu kiểm dịch trong XNK, dù giảm thiểu được thủ tục nhưng lại đặt ra lo lắng, thương hiệu sản phẩm mật ong XK của Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng. Đó là bởi, khi bỏ kiểm dịch sản phẩm NK, mật ong không được kiểm soát từ nước ngoài nhập vào Việt Nam có thể bị để nguyên hoặc phối trộn với nhau rồi lại được thu gom bán lại cho DN XK trong nước, khó kiểm soát.

Nhiều đại diện DN trong ngành chăn nuôi bày tỏ quan điểm: Đơn giản hóa thủ tục, tạo điều kiện thuận lợi cho DN trong hoạt động XNK là hợp lý. Giải pháp đặt ra có thể là thúc đẩy quá trình kiểm soát, kiểm dịch với thời gian nhanh chóng, thuận tiện, cân đối cắt giảm lệ phí kiểm dịch cho DN. Tuy nhiên, tuyệt đối không thể áp dụng quy định bỏ kiểm dịch sản phẩm. Về điều này, ông Ngọc nhấn mạnh: "Hiệp hội Chăn nuôi Đông Nam Bộ đề nghị các bộ, các cục, các viện không nên bỏ kiểm dịch sau chế biến".

Xung quanh câu chuyện kiểm dịch nêu trên, ông Đàm Xuân Thành-Phó Cục trưởng Cục Thú y (Bộ NN&PTNT) cũng nêu rõ: Bỏ quy định kiểm dịch sản phẩm động vật đã qua chế biến là không phù hợp với Luật Thú y của Việt Nam và cũng không phù hợp với Luật Thú y của Tổ chức Thú y Thế giới ở những điều khoản rất cụ thể. Bên cạnh đó, điều này cũng không phù hợp với các biện pháp của các nước trên thế giới, trong khu vực áp dụng với sản phẩm động vật đã qua chế biến của Việt Nam. "Họ đều yêu cầu phải kiểm soát chặt chẽ. Cơ quan thú y kiểm soát trong cả quá trình theo chuỗi, lấy mẫu kiểm tra, cấp giấy chứng nhận kiểm dịch thì sản phẩm mới được xuất sang các nước trong khu vực", ông Thành nói.